W dniu 7 września 2012 r. w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej zostało opublikowane nowe rozporządzenie ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej z dnia 26 czerwca w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych pojazdów oraz wzorów dokumentów stosowanych przy tych badaniach (DzU z 2012 r., poz. 996). Akt ten wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, czyli 8 października tego roku.

Nowe rozporządzenie implementuje do prawa polskiego przepisy unijne, zawarte m.in. w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/40/WE z dnia 6 maja 2009 r. w sprawie badań zdatności do ruchu drogowego pojazdów silnikowych i ich przyczep (dalej: dyrektywa 2009/40/WE), zmienionej przez dyrektywę Komisji 2010/48/WE z dnia 5 lipca 2010 r. dostosowującą do postępu technicznego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/40/WE w sprawie badań zdatności do ruchu drogowego pojazdów silnikowych i ich przyczep (dalej: dyrektywa 2010/48/WE), wraz z zaleceniami Komisji z dnia 5 lipca 2010 r. 2010/378/WE w sprawie oceny usterek w trakcie badań zdatności do ruchu drogowego zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/40/WE w sprawie badań zdatności do ruchu drogowego pojazdów silnikowych i ich przyczep (dalej: zalecenia Komisji).

Nowości
Zmienił się tekst główny rozporządzenia. Zmodyfikowano nieznacznie zakres okresowego badania technicznego. Obecnie zgodnie z § 2 ust. 1 okresowe badanie techniczne obejmuje:
1) identyfikację pojazdu, w tym:
a) sprawdzenie cech identyfikacyjnych oraz ustalenie i porównanie zgodności faktycznych danych pojazdu z danymi zapisanymi w dowodzie rejestracyjnym lub odpowiadającym mu dokumencie,
b) sprawdzenie prawidłowości oznaczeń i stanu tablic rejestracyjnych pojazdu;
2) sprawdzenie dodatkowego wyposażenia pojazdu;
3) sprawdzenie i ocenę prawidłowości działania poszczególnych zespołów i układów pojazdu, w szczególności pod względem bezpieczeństwa jazdy i ochrony środowiska, w tym sprawdzenie i ocenę:
a) stanu technicznego ogumienia, w tym prawidłowości doboru obciążenia, prędkości i przeznaczenia właściwego dla danego typu pojazdu,
b) prawidłowości działania, ustawienia i własności świetlnych świateł zewnętrznych, w tym prawidłowości działania urządzeń sygnalizacyjnych,
c) stanu technicznego, skuteczności i równomierności działania hamulców,
d) prawidłowości działania układu kierowniczego, stanu technicznego jego połączeń oraz wielkości ruchu jałowego koła kierownicy, w tym prawidłowości ustawienia i zamocowania kół jezdnych,
e) stanu technicznego zawieszenia,
f) instalacji elektrycznej,
g) stanu technicznego nadwozia, podwozia i ich osprzętu oraz przedmiotów wyposażenia,
h) stanu technicznego układu wydechowego – w uzasadnionych przypadkach pomiaru poziomu hałasu zewnętrznego podczas postoju oraz ocenę stanu technicznego sygnału dźwiękowego,
i) emisji zanieczyszczeń gazowych lub zadymienia spalin, jeżeli pojazd jest napędzany silnikiem o spalaniu wewnętrznym;
4) sprawdzenie warunków dodatkowych dla pojazdów, określonych w § 17-22, § 38-42 i § 52 rozporządzenia o warunkach technicznych.
Wymagania unijne wymusiły wprowadzenie nowego podziału usterek. Obecnie będą one dzielone na trzy grupy (§ 2 ust. 4):
1) usterki drobne – usterki techniczne nie mające istotnego wpływu na bezpieczeństwo ruchu drogowego i ochrony środowiska;
2) usterki istotne – usterki techniczne mogące naruszać bezpieczeństwo ruchu drogowego i ochrony środowiska;
3) usterki stwarzające zagrożenie – usterki stanowiące bezpośrednie i natychmiastowe zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego i ochrony środowiska w stopniu uniemożliwiającym używanie pojazdu w ruchu drogowym, niezależnie od okoliczności.
Każdej usterce opisanej w załączniku nr 1 został przypisany kod, który będzie taki sam w całej Unii Europejskiej. Jest to już wybieg w przyszłość, mający na uwadze ujednolicenie badań technicznych w całej Unii. Chodzi o to, żeby usterki, bez znajomości obcego języka, były identyfikowane po ich kodzie.
W przypadku, gdy diagnosta stwierdzi w pojeździe usterki istotne lub zagrażające, będzie zobowiązany do zamieszczenia wpisu o nich na zaświadczeniu wraz z podaniem numeru z kolumny pierwszej i trzeciej załącznika nr 1 i/lub 2 (§ 6 ust. 2 i 3). Natomiast stwierdzenie usterki drobnej nie będzie wpływało na zdatność pojazdu do ruchu. W takiej sytuacji wynik badania technicznego będzie pozytywny, a diagnosta będzie zobowiązany do poinformowania posiadacza pojazdu o rodzaju stwierdzonych usterek drobnych i konieczności ich usunięcia (§ 6 ust. 1).
To diagnosta będzie musiał podjąć decyzję, do jakiej grupy zakwalifikować daną usterkę, opierając się na swojej wiedzy i doświadczeniu.
Zgodnie z § 2 ust. 6-8, „6. W przypadku uznania stanu technicznego za niezadowalający w obrębie jednej usterki, o której mowa w kolumnie trzeciej załącznika nr 1 oraz załącznika nr 2 do rozporządzenia, co do której ocena danej usterki może zostać zakwalifikowana do więcej niż jednej grupy wytycznych, o których mowa w kolumnie czwartej tych załączników, uprawniony diagnosta podejmuje decyzję o zakwalifikowaniu usterki do odpowiedniej grupy.
7. W przypadku uznania stanu technicznego za niezadowalający w obrębie kilku usterek, o których mowa w kolumnie trzeciej załącznika nr 1 oraz załącznika nr 2 do rozporządzenia, a które należą do różnych grup usterek, uprawniony diagnosta określa wynik badania technicznego na podstawie najbardziej poważnej usterki.
8. W przypadku uznania stanu technicznego za niezadowalający w obrębie kilku usterek, o których mowa w kolumnie trzeciej załącznika nr 1 oraz załącznika nr 2 do rozporządzenia, a które należą do tej samej grupy usterek, uprawniony diagnosta podejmuje decyzję o zakwalifikowaniu usterek do wyższej grupy usterek, jeżeli ich skumulowany wpływ skutkuje wzrostem zagrożenia powodowanego przez pojazd.

Nieznacznej zmianie uległy także zakresy badań dodatkowych. Na przykład w badaniu dodatkowym, po tzw. zmianach konstrukcyjnych, nie będzie sprawdzana geometria, jeżeli zmiany konstrukcyjne lub wymiana elementów powodujących zmianę danych w dowodzie rejestracyjnym nie mają wpływu na działanie układu kierowniczego, skuteczność tłumienia zawieszenia oraz ustawienie kół jezdnych.

Nowe rozporządzenie w sposób jasny określa, jak wyznaczyć termin następnego badania technicznego w sytuacji, gdy zostały stwierdzone usterki skutkujące negatywnym wynikiem badania, a posiadacz pojazdu mógł je usunąć w ciągu 14 dni od daty przeprowadzenia badania. Zgodnie z § 6 ust. 6 rozporządzenia „Badania technicznego pojazdu polegającego na ponownym sprawdzeniu zespołów i układów, w których stwierdzono usterki, dokonuje się w zakresie ich usunięcia, jeżeli w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia badania sprawdzenia dokonuje stacja, w której te usterki stwierdzono. Po wykonaniu badania polegającego na ponownym sprawdzeniu zespołów i układów uprawniony diagnosta, po stwierdzeniu, że wszystkie usterki zostały usunięte, wpisuje do dowodu rejestracyjnego kolejny termin okresowego badania technicznego. Termin ten jest liczony, począwszy od daty przeprowadzenia badania, w którym stwierdzono te usterki.

W chwili obecnej nie pozostaje nic innego, jak zapoznać się dokładnie z tekstem nowego rozporządzenia. Znając życie, w trakcie jego stosowania będą wychodziły na jaw problemy, czy też pojawiały się niejasności interpretacyjne. Jeśli tak się rzeczywiście stanie, postaramy się je opisać na łamach naszego miesięcznika.