Zgodnie z ogólnie przyjętymi standardami każdy pojazd musi mieć jakąś charakterystyczną cechę, która będzie go jednoznacznie identyfikować spośród wielu egzemplarzy tej samej marki, typu, wersji, a nawet wariantu. Jest nią potocznie nazywany numer nadwozia, jednak w praktyce spotykamy się z wieloma odmianami tego typu ocechowania. Polskie prawodawstwo przewiduje kilka odmian kilka tych odmian:

• numer identyfikacyjny VIN
• numer nadwozia
• numer podwozia
• numer ramy
   

Co to jest numer identyfikacyjny VIN?

Od 1980 r. producentów pojazdów obowiązuje międzynarodowa norma ISO3779 dotycząca znakowania nadwozi lub podwozi 17znakowym numerem identyfikacyjnym, potocznie nazywanym numerem VIN (ISO standards 3779  1977, modyf. 1983 IOSVIN). W Polsce numer VIN określa norma PN81/S02051. Po poprawkach jest to norma oznaczona symbolem PN92/S02060  „Pojazdy drogowe. Numery Identyfikacyjne Pojazdów (VIN). Części składowe i budowa”. Polska norma PN92/S02060 jest tłumaczeniem angielskiej wersji normy ISO3779.

W jakich pojazdach jest wymagany VIN?

Zgodnie z § 11 ust. 1 rozporządzenia w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz ich niezbędnego wyposażenia (DzU 2003.32.262 ze zmianami)  każdy pojazd musi posiadać jakąś cechę identyfikacyjną, czyli numer. W tym przypadku słowa „pojazd” oraz „numer” mają bardzo szerokie znaczenie. Pojazdem jest jakieś urządzenie lub maszyna wyposażone w koła, będące w stanie  powiedzmy  przetaczać się po drodze, domyślnie  drodze publicznej. Nie jest ważne, czy będzie on toczyć się dzięki napędowi silnika lub mięśni, czy też grawitacji. Ważne jest, że ma koła i z technicznego punktu widzenia może przemieszczać się po drodze. Ustawa „Prawo o ruchu drogowym” rozróżnia kilka rodzajów pojazdów oraz je definiuje (dla przypomnienia: art. 2 ustawy):

• pojazd  środek transportu przeznaczony do poruszania się po drodze oraz maszyna lub urządzenie do tego przystosowane;
• pojazd silnikowy  pojazd wyposażony w silnik, z wyjątkiem motoroweru i pojazdu szynowego;
• pojazd samochodowy  pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h; określenie to nie obejmuje ciągnika rolniczego;
• pojazd wolnobieżny  pojazd silnikowy, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 25 km/h, z wyłączeniem ciągnika rolniczego;
• ciągnik rolniczy  pojazd silnikowy skonstruowany do używania łącznie ze sprzętem do prac rolnych, leśnych lub ogrodniczych; ciągnik taki może być również przystosowany do ciągnięcia przyczep oraz do prac ziemnych;
• przyczepa  pojazd bez silnika, przystosowany do łączenia go z innym pojazdem; naczepa  przyczepa, której część spoczywa na pojeździe silnikowym i obciąża ten pojazd;
   

Definicje te przytoczyłem nieprzypadkowo, ponieważ rozporządzenie w sprawie warunków technicznych przewiduje różne możliwości wyposażenia pojazdu w cechy identyfikacyjne, w wielu przypadkach uzależnione od daty pierwszej rejestracji. W związku z tym, zgodnie z § 11  pojazd samochodowy (czyli taki, który jest wyposażony w silnik, tj. samochód osobowy, samochód ciężarowy, autobus, motocykl, motorower ect.) musi mieć jedną z niżej wymienionych cech:

• numer identyfikacyjny VIN
• numer nadwozia
• numer podwozia
• numer ramy
   

Numer musi być umieszczony w sposób trwały na nadwoziu, ramie lub innym podobnym podstawowym elemencie konstrukcyjnym. W dalszej części przepisy określają odstępstwa od głównej zasady. Idąc tym tropem, dla pojazdu samochodowego zarejestrowanego po 1 stycznia 1995 r. oraz motocykla i motoroweru zarejestrowanych po 1 stycznia 2003 r., wymagany jest numer identyfikacyjny VIN, czyli cecha identyfikacyjna o określonej budowie oraz zawartości, nadana i umieszczona przez producenta pojazdu. Temat cech identyfikacyjnych w ciągnikach rolniczych, w tym ciągnikach leśnych, pojazdach wolnobieżnych oraz przyczepach przeznaczonych do łączenia z tymi pojazdami, zostaje przeniesiony na inną płaszczyznę, czyli do rozdziału związanego z wymaganiami w stosunku do tych pojazdów (§ 44 rozporządzenia w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz ich niezbędnego wyposażenia).Zgodnie z zapisami dotyczącymi ciągników rolniczych, ich pochodnych oraz przyczep do łączenia, pojazdy powinny mieć „jakieś” cechy. Z praktycznego punktu widzenia jest to najczęściej numer podwozia lub VIN.