Silnik krokowy to niewielka część układu dolotowego samochodu, którego funkcja jest na tyle istotna, że bez niego niemożliwe byłoby poruszanie się pojazdem. Sprawdź, jak działa silnik krokowy, jaka jest jego funkcja, a także z jakiego powodu może się zepsuć.

Awaria silnika krokowego to jedna z częstych przypadłości współczesnych samochodów. Jest to mała i przeważnie niezbyt droga, ale kłopotliwa część. Zwłaszcza, gdy powodowane przez nią objawy zostaną źle zdiagnozowane.

Co to jest silnik krokowy?

Zadaniem silnika krokowego jest przekształcanie ciągu impulsów elektrycznych na ruch obrotowy o ściśle określonym kącie (a nie ruchu ciągłym jak ma to miejsce w przypadku innych silników elektrycznych). Droga jest odzwierciedleniem liczby impulsów, a prędkość – ich częstotliwości. SIlniki krokowe są bardzo często używane w maszynach przemysłowych (linie produkcyjne, drukarki 3D) i robotyce. Znajdują się też w samochodach.

Jak działa silnik krokowy? Po co jest silnik krokowy w samochodzie?

Silnik krokowy odpowiada za regulację prędkości obrotowej na biegu jałowym, czyli na „luzie”. Jest obecny w pojazdach z silnikami benzynowymi z wtryskowym układem zasilania. Steruje przepływem powietrza do silnika, bazując na kilku, stale odczytywanych parametrach. Zapobiega spadkom obrotów poniżej minimalnych, co skutkuje wahaniami obrotów i gaśnięciem silnika na biegu jałowym.

Pracę silnika krokowego reguluje ECM, czyli Electronic Control Module. Przesyła on do silnika impulsy, czyli tzw. „kroki”, na których podstawie następuje zmiana kąta odchylenia przepustnicy. ECM „wie”, jakie informacje przekazać do silniczka, ponieważ korzysta z czujnika temperatury płynu chłodniczego, czujnika położenia wału korbowego oraz wartości ciśnienia w kolektorze ssącym (MAP). Istotne są aktualne dane na temat: temperatury silnika, obrotów na minutę i ciśnienia.

Dodatkową funkcją jest odczyt informacji na temat stanu naładowania akumulatora. Gdy jest on niski, silnik krokowy dostaje impulsy powodujące czasowe podwyższenie obrotów na biegu jałowym.

Silnik krokowy – gdzie się znajduje?

Lokalizacja silnika krokowego może być inna dla różnych producentów, a nawet modeli samochodów. Bardzo często znajduje się on w środkowej części komory silnika, ale nie jest to reguła. Czasami jego wymiana wymusza wymontowanie wielu innych podzespołów.

Na początku warto zlokalizować filtr powietrza, który zazwyczaj jest dobrze widocznym podzespołem. Od filtra poprowadzona jest rura dolotowa, która trafia do przepustnicy. Bezpośrednio przy przepustnicy zainstalowany jest silnik krokowy.

Objawy uszkodzonego silnika krokowego – nierówne obroty na biegu jałowym 

ECM jest połączony z silnikiem krokowym poprzez złącze zasilania elektronicznego. Za czynności mechaniczne odpowiada wirnik wzbudzenia i zawór obrotowy – najczęściej w kształcie grzybka, choć są także inne rozwiązania. Gdy „grzybek” cofa się, otwiera przestrzeń, którą więcej powietrza dostaje się do silnika. W pozycji początkowej, grzybek jest całkowicie schowany – silniczek krokowy ustawia się w niej już po zgaszeniu silnika. Ważne jest, by właśnie w tej pozycji montować go np. po czyszczeniu. Ułatwi to rozruch.

Każdy podzespół zaangażowany w pracę silnika jest podatny na zanieczyszczenia. Podobnie jak opisywany przez nas niedawno EGR, także silnik krokowy ulega zabrudzeniom z powodu gromadzenia się osadów. Często wystarczy wyjąć go i wyczyścić razem z przepustnicą oraz ponownie zamontować na miejsce. W nowszych pojazdach coraz częściej samo przeczyszczenie i przesmarowanie silniczka nie daje pożądanego efektu. Bywa, że po wykonaniu tych czynności silniczek podejmuje działanie, ale jego zakres jest za mały – jak np. na poniższym filmie.

Za usterkę silnika krokowego odpowiedzialna może być także część elektryczna. Np. przepalona wtyczka lub jeden ze sterowników. Wymiana tych elementów w dzisiejszych warunkach generuje na tyle drobne oszczędności, nie dając przy tym gwarancji powodzenia, że większość mechaników rezygnuje z niej. Najbardziej skuteczna jest zatem wymiana silniczka na nowy. To dlatego, że koszty silników krokowych nie są szczególnie wysokie.

Błędy przy wymianie silnika krokowego

W przypadku większości samochodów, wymiana silniczka krokowego jest prosta. Samo odkręcenie silniczka od przepustnicy i wyjęcie nie stanowi problemu, podobnie jego zamontowanie (warto pamiętać o właściwej pozycji „grzybka”).

Trudniejsza może za to okazać się adaptacja elementu do poprawnej pracy. W niektórych przypadkach nie obejdziemy się bez testera diagnostycznego, z pomocą którego trzeba skalibrować silniczek i skasować zapisane w systemie błędy. Na szczęście w większości pojazdów adaptacja silniczka przebiega samoczynnie, po kilkukrotnym dodaniu gazu na biegu jałowym i odpuszczeniu, lub po przejechaniu kilku kilometrów w ruchu zmiennym (np. w mieście).