Specjaliści z branży układów chłodzenia od lat mają wątpliwości co do jakości tanich, importowanych z Azji części samochodowych sprzedawanych na rynku europejskim. Jaka jest różnica pomiędzy markowymi produktami znanych wytwórców części samochodowych – np. DENSO – a ich importowanymi odpowiednikami niewiadomego pochodzenia?

Producenci tanich części często są anonimowi lub mało znani, a oferowane przez nich ceny mogą być nawet o 40-50% niższe od produktów markowych. Nierzadko – przynajmniej na pierwszy rzut oka – produkty te są łudząco podobne do oryginalnych, oferowanych przez wiodących producentów. Dlatego DENSO zleciło przeprowadzenie testów porównawczych, w których analizowano wydajność i odporność poszczególnych części układu klimatyzacji. Testom poddano części produkowane przez DENSO oraz importowane, tanie zamienniki.

Badania przeprowadzone przez DENSO

DENSO przebadało wiele aspektów działania określonych komponentówukładów klimatyzacji, przy czym nie były to jedynie wymienniki ciepła – chłodnice i nagrzewnice – ale również podzespoły, a zwłaszcza sprężarki czynnika chłodniczego.

Jeden z europejskich importerów rozpoczął sprzedaż sprężarek chińskiego producenta, właściwie niewiadomego pochodzenia, w zaskakująco niskiej cenie. Były one opatrzone naklejkami mało znanej marki o mylącej nazwie, łudząco podobnej do renomowanego producenta. DENSO przeprowadziło na nich badania, dokonując analizy głównych parametrów pracy oraz odporności na zużycie produktów chińskich w porównaniu z oryginalnymi sprężarkami DENSO. Tanie, chińskie podróbki nazwano „obiektem próby”.

Próba tempa obniżenia temperatury

Jednym z testów była próba tempa obniżenia temperatury, która polega na włączeniu klimatyzacji i kontroli czasu obniżania temperatury z wartości początkowej do wartości zadanej oraz określenie czasu niezbędnego do obniżenia temperatury do wartości zadanej. Test przeprowadzono w następujących warunkach:

• Temperatura początkowa: 30°C.
• Temperatura zadana: 10°C.
• Wilgotność względna: 50%.
• Obciążenie słoneczne: 0,81 W/m2 (prędkość pojazdu 40 km/h).

Test porównawczy obydwu sprężarek został wykonany przy zachowaniu identycznych warunków zewnętrznych: ten sam samochód oraz te same, oryginalne podzespoły układu klimatyzacji (w tym skraplacz, parownik i zawór rozprężny).

Oryginalne sprężarki DENSO pozwoliły na obniżenie temperatury do wartości zadanej w ciągu 10 minut, podczas gdy obiekt próby zdołał obniżyć temperaturę do wartości zadanej dopiero po 25 minutach. Oryginalna sprężarka DENSO wykazała 150% (2,5 razy) wyższą wydajność od chińskiego obiektu próby.

Analizując wyniki próby należy zwrócić uwagę na kilka problemów, które pojawiły się podczas testowania chińskiej sprężarki będącej obiektem próby. Problemy te związane były na przykład z nieskutecznym uszczelnieniem zaworów, niską jakością wykończenia powierzchni, występowaniem pęknięć wewnętrznych elementów sprężarki po relatywnie krótkim czasie eksploatacji, dużym momentem obrotowym wskutek zwiększonego tarcia wewnętrznego i oporu współpracujących części, co powodowało znacznie wyższe zużycie paliwa. Niezaprzeczalnie sprężarka będąca obiektem próby w celu uzyskania zadanych parametrów pracy musi pracować ponad dwa razy ciężej od oryginalnego urządzenia. Dodatkowo z czasem jej wydajność gwałtownie obniża się, co powoduje sukcesywny wzrost zużycia paliwa.

Próba trwałości

Kolejną próbą była próba trwałości polegająca na bezustannym włączaniu i wyłączaniu sprężarki, która jest uruchamiana na 25 sekund, wyłączana na 5 sekund i ponownie włączana. Badanie ma na celu stwierdzenie, przez ile godzin sprężarka będzie w stanie wytrzymać bezustanne włączanie i wyłączanie zanim ulegnie uszkodzeniu. Warunki testu:

• Wysoka temperatura otoczenia: 45°C.
• Wysokie obciążenie słoneczne.
• Sprężarki działające w warunkach niekorzystnych.
• Obieg układu klimatyzacji napełniony nadmierną ilością czynnika chłodniczego (niewłaściwa proporcja czynnika i oleju sprężarkowego).
• Strona niskiego ciśnienia: 1,8 bar;strona wysokiego ciśnienia: 35 bar.
• Temperatura czynnika w stanie gazowym po stronie wysokiego ciśnienia: 150°C.
• Prędkość obrotowa wału sprężarki: 4500 obr./min.
• Cykle pracy: 25 sekund (włączony), 5 sekund (wyłączony), 120 cykli/h.

Istnieje duża różnica jakościowa pomiędzy sprężarkami. Sprężarki niskiej jakości będące obiektem próby ulegały uszkodzeniu średnio po 75 godzinach pracy. W przypadku sprężarki DENSO próba została przerwana po 200 godzinach. Po tym czasie oryginalne urządzenie DENSO nie wykazało żadnych uszkodzeń, mimo że pracowało niemal trzy razy dłużej niż sprężarka będąca obiektem próby. W rezultacie, przerwano próby sprężarki DENSO nie osiągając punktu, w którym uległaby uszkodzeniu.

Uszkodzenie sprężarki powoduje konieczność wymiany nie tylko samej sprężarki, ale też i innych elementów układu klimatyzacji, generując koszty niewspółmiernie wysokie do ceny sprężarki (uszkodzenie, które nastąpiło podczas obiegu czynnika). Można też wysunąć wiele wniosków z faktu, że chińska sprężarka uległa uszkodzeniu już po 75 godzinach. Świadczy to o zastosowaniu do produkcji podzespołów sprężarki materiałów o znacznie gorszej jakości niż w przypadku oryginalnych sprężarek DENSO.

Zastosowanie gorszej jakości materiałów znacząco redukuje koszt produkcji i pozwala na znaczne obniżenie finalnej ceny produktu, ale skutkuje licznymi uszkodzeniami wielu elementów sprężarki, które są w zasadzie niemożliwe do naprawy. Zostały one uszeregowane pod względem ważności (trzy pierwsze można uznać za poważne) i są to m.in. uszkodzenia tarczy wychylnej, wału głównego sprężarki, tłoków, płyty zaworowej, łożyska oporowego, przedniej obudowy sprężarki.

Jakość i bezpieczeństwo czy niska cena?

Przeprowadzone badania dowiodły, że tanie, importowane sprężarki odznaczają się znacznie gorszą wydajnością, jakością i trwałością niż urządzenia oryginalne dostarczane przez czołowych producentów markowych komponentów, np. DENSO. Stosowanie tanichczęści niskiej jakości naraża na niebezpieczeństwo zarówno użytkowników pojazdu, jak i innych uczestników ruchu drogowego. Ma też negatywny wpływ na wynik finansowy serwisu i komplikuje proces wielokrotnej naprawy serwisowej. Zamiast taniego zamiennika otrzymujemy układ bardzo drogi w eksploatacji.

Zastosowanie sprężarki niskiej jakości wpływa ujemnie nie tylko na bezpieczeństwo, ale również na komfort jazdy użytkowników pojazdu. Jak udowodniono podczas badania, nadrzędnym celem w produkcji zamiennika jest uzyskanie niskiej ceny, a nie wysokiej jakości. Kompromis w tym przypadku stanowi oryginalna sprężarka DENSO.

Należy zaznaczyć, że obiekt prób uległ uszkodzeniu po 75 godzinach pracy. Zakładając, że przeciętnie samochód jest użytkowany przez godzinę dziennie, można przyjąć, że sprężarka będąca obiektem testu ulegnie uszkodzeniu po około 3 miesiącach od montażu. Jeśli uwzględnimy fakt, że sprężarki DENSO są projektowane w taki sposób, by pracowały bezusterkowo przez cały cykl właściwej eksploatacji pojazdu, to łatwo wyciągnąć wniosek, że oba urządzenia są wykonywane według innych standardów,a producentom przyświecają zupełnie inne cele.