Podczas lektury literatury fachowej, w tym firmowych materiałów informacyjnych i szkoleniowych publikowanych przez producentów i importerów samochodów i podzespołów motoryzacyjnych, można napotkać różne określenia tych samych części lub podzespołów. Tymczasem jednoznaczna i precyzyjna nomenklatura techniczna jest warunkiem sprawnego porozumienia między specjalistami w danej dziedzinie, a także między mechanikiem a klientem warsztatu. Konieczny okazuje się zatem wybór jednej, poprawnej i ścisłej nazwy danego elementu lub pojęcia, co może jednak nastręczać trudności.
Popełniane na co dzień błędy mogą wynikać nie tylko z nieznajomości prawidłowej terminologii, ale także z niewłaściwego tłumaczenia tekstów obcojęzycznych lub przenoszenia do języka pisanego sformułowań żargonowych lub przestarzałych, dopuszczalnych w mowie potocznej. Osobna kwestia to tworzenie polskich nazw dla nowych rozwiązań konstrukcyjnych, pojawiających się w naturalny sposób wraz postępem technicznym. Aby wyjść naprzeciw potrzebom naszym Czytelników w tym zakresie, przygotowaliśmy poniższe zestawienie.
Proponowane poprawne terminy zaczerpnięto z publikacji renomowanych wydawnictw, legitymujących się długą tradycją i wypracowanymi przez lata własnymi zwyczajami edytorskimi (OWPW, WKŁ, WNT) oraz ze specjalistycznych czasopism (Auto Moto Serwis, Auto Technika Motoryzacyjna, Serwis Motoryzacyjny), jak również z Polskich Norm, posiłkując się ponadto terminologią stosowaną w praktyce dydaktycznej przez wykładowców Wydziału SiMR PW. Autorzy – absolwenci tegoż wydziału – wykorzystali również własne długoletnie doświadczenie publicystyczne, redakcyjne i translatorskie. Ponieważ prezentowane zestawienie ma charakter subiektywny i dyskusyjny, będą oni wdzięczni Czytelnikom za nadsyłanie zarówno krytycznych uwag, jak i propozycji, dotyczących wątpliwych lub niejednoznacznych określeń spotykanych w literaturze technicznej.
Określenie niepoprawne | Określenie poprawne | Uwagi |
---|---|---|
Airbag | Poduszka gazowa | Termin ang., zresztą błędny, bowiem poduszka napełnia się gazem, a nie powietrzem (patrz: Poduszka powietrzna) |
Bęben hamulcowy | Bęben hamulca | Przymiotnik lub imiesłów („jaki?”) odnosi się tu do cech (np. „płyn hamulcowy”, „układ hamulcowy”), a rzeczownik w dopełniaczu („czego?’) oznacza medium do zespołu, w skład którego wchodzi dana część (np. „bęben hamulca”, „tarcza hamulca”, „linka hamulca”, „zacisk hamulca” |
Felga (koła) | Obręcz koła | „Felga” jest germanizmem |
Grubość lakieru | Grubość powłoki lakierowej | Określenie nieścisłe, uproszczone, zwłaszcza w odniesieniu do współczesnych powłok wielowarstwowych |
Kabel | Przewód | W odniesieniu do zastosowań motoryzacyjnych; kabel jest przewodem elektrycznym przystosowanym do układania bezpośrednio w ziemi |
Katalizator | Konwerter (dopalacz) katalityczny | Pojęcie upowszechniło się na tyle, że można je uznać |
Katalizator trójdrożny | Konwerter katalityczny (katalizator) potrójnego działania lub katalizator trójfunkcyjny | Wynika z bezpośredniego tłumaczenia niemieckiego 3-Wege-Katalysator, które powstało z kolei w wyniku błędnego tłumaczenia angielskiego 3-way catalyst (way ma dwa różne znaczenia: sposób i droga) |
Kod błędu | Kod usterki | Wg słownika j. polskiego „błąd” jest to „niewłaściwe posunięcie” i odnosi się do działań człowieka, natomiast „usterka” jest to wada i odnosi się głównie do maszyny/ urządzenia |
Kompresor | Sprężarka | W klimatyzacji, tłum. Dosłowne z ang./niem. |
Konwerter, przetwornik, przetwornica momentu (obrotowego) | Przekładnia hydrokinetyczna | Pojęcia przejęte lub dosłowne tłumaczenie z ang. (converter) lub niem. (Wandler) |
Płyn chłodzący | Ciecz chłodząca | Pojęcia płynu nie należy utożsamiać tylko z cieczą, gdyż płynami są także wszystkie gazy |
Pompa olejowa, pompa paliwowa | Pompa oleju, pompa paliwa | Przymiotnik lub imiesłów odnosi się tu do cech urządzenia – np. „pompa zębata”, „pompa ssąco- tłocząca”, a rzeczownik w dopełniaczu oznacza medium, nad którym urządzenie wykonuje pracę (tu; tłoczenia) – np. pompa oleju, wody, cieczy, ciepła itp. |
Sonda lambda | Czujnik (zawartości) tlenu (w spalinach) | Pojęcie przejęte z jęz. niem. (Lambdasonde), jednak z punktu logiki poprawne (grecką literą λ oznacza się współczynnik nadmiaru powietrza), dopuszczalne w praktyce |
Technologia | Technika | Pojęcia „technika” i „technologia” są ze sobą mylone. Technika, jako pojęcie szersze, obejmuje trzy oddzielne obszary: urządzenia, technologię i organizację. Błąd jest wynikiem posługiwania się angielskim terminem technology, który odpowiada pojęciowo polskiemu terminowi technika. |
Urządzenie sterujące silnikiem | Urządzenie sterujące silnika | Urządzenie jest elementem silnika i steruje jego działaniem |
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy, które są wyłącznie prywatną opinią ich autorów. Jeśli uważasz, że któryś z kometarzy jest obraźliwy, zgłoś to pod adres redakcja@motofocus.pl.
petrers, 21 listopada 2014, 10:30 0 0
Te określenia zawarte są w polskich normach PN i autorzy chyba średnio się do tego odnieśli - określenia te często się zmieniają i tak w porozumiewając się fachowym, naukowym językiem nie możemy mówić o katalizatorze trójfunkcyjnym, trójdrożnych czy jakoś jeszcze inaczej, ale to trójdrożnym reaktorze katalitycznym.
Jak idiotyczne są te określenia to polecam się zapoznać z definicją wału i osi, potem sprawdzić czym jest półoś.
Odpowiedz