Na początku kwietnia Parlament Europejski i Rada przyjęły dyrektywę w sprawie okresowych badań zdatności do ruchu drogowego pojazdów silnikowych. Unia Europejska dąży do ujednolicenia systemu badań pojazdów we wszystkich krajach wspólnoty. Na tle innych państw, Polska jest dobrze przygotowana do wejścia w życie nowych przepisów.

Dyrektywa została opublikowana w Dzienniku Urzędowym 29 kwietnia 2014 r. i weszła w życie 19 maja 2014 r. Określa minimalne wymogi dotyczące systemu okresowych badań zdatności do ruchu drogowego pojazdów użytkowanych na drogach publicznych (Artykuł 1). Dyrektywa uchyli 20 maja 2018 r. dyrektywę 2009/40/WE określającą zasady przeprowadzania badań zdatności do ruchu drogowego pojazdów silnikowych i ich przyczep.

Co zmieni nowa dyrektywa?

Wśród najbardziej istotnych zmian, które wprowadza dyrektywa 2014/45/UE, wymienia się wprowadzenie badań technicznych dla pojazdów dwu i trzykołowych (o maksymalnej prędkości konstrukcyjnej przekraczającej 25 km/h). W Polsce, badania techniczne takich pojazdów wykonuje się już obecnie. Kraje UE będą mogły wyłączyć jednoślady i trójkołowce (o poj. silnika większej niż 125 cm3) z zakresu stosowania dyrektywy, ale tylko pod warunkiem zapewnienia skutecznych alternatywnych środków bezpieczeństwa.

Zgodnie z postanowieniami dyrektywy badania zdatności do ruchu drogowego mają być przeprowadzane przez państwo członkowskie. Rejestracje pojazdu będą dokonywane przez organ publiczny, któremu to państwo członkowskie powierzyło to zadanie, lub przez wyznaczone organy lub podmioty nadzorowane przez to państwo członkowskie (w tym upoważnione podmioty prywatne).

Zunifikowane wymagania pozytywnego przeglądu

Komisja Europejska dąży do przyjęcia wspólnych norm warunkujących pozytywne przejście badania technicznego przez pojazd. W krótkim czasie Komisja ma przyjąć w drodze aktów wykonawczych zestaw informacji technicznych dotyczących: układu hamulcowego, kierowniczego, widoczności, świateł, świateł odblaskowych, elementów układu elektrycznego, osi, kół, opon, zawieszenia, podwozia, elementów przymocowanych do podwozia, zalecanych metod badania oraz formatu danych. Dokładna lista dotychczas nie została ustalona, jednak już teraz wiadomo, że w wielu krajach stacje kontroli pojazdów będą musiały zainwestować w sprzęt do wykonywania badań wcześniej nie przeprowadzanych. Polskich diagnostów raczej nie czeka rewolucja, gdyż już obecnie pracują na sprzęcie, który w większości przypadków powinien spełnić najnowsze normy.

Według dyrektywy 2014/45/UE, pojazdy w krajach Unii mają być poddawane badaniu zdatności do ruchu drogowego co najmniej w następujących odstępach czasu:

• pojazdy kategorii M 1 i N 1 (samochody osobowe i dostawcze do 3,5 t.): cztery lata po dacie pierwszej rejestracji pojazdu, a następnie co dwa lata;
• pojazdy kategorii M 1 użytkowane jako taksówki lub karetki, pojazdy kategorii M2, M3, N2, N , O3 i O4 (autobusy, ciężarowe do 12 t., przyczepy o masie pow. 3,5 t. i 10 t.): rok po dacie pierwszej rejestracji pojazdu, a następnie co rok;
• pojazdy kategorii T5 (ciągniki) użytkowane głównie na drogach publicznych do celów komercyjnego drogowego transportu towarów: cztery lata po dacie pierwszej rejestracji pojazdu, a następnie co dwa lata.

Przeglądy honorowane w całej UE

W przypadku przerejestrowania pojazdu już zarejestrowanego w innym państwie członkowskim każde państwo członkowskie uzna świadectwo zdatności do ruchu drogowego wydane przez to inne państwo członkowskie, tak jak gdyby samo wydało to świadectwo. Warunkiem jest w tym przypadku zastrzeżenie, że świadectwo zdatności do ruchu drogowego jest wciąż ważne w granicach częstotliwości ustanowionych dla okresowych badań zdatności do ruchu drogowego przez państwo członkowskie, które dokonuje przerejestrowania. W przypadku wątpliwości państwo członkowskie dokonujące przerejestrowania może sprawdzić ważność świadectwa zdatności do ruchu drogowego przed jego uznaniem. Państwo członkowskie lub właściwy organ zdecyduje o okresie, przez który dany pojazd może być użytkowany zanim wymagane będzie poddanie go ponownemu badaniu zdatności do ruchu drogowego.

Przykład: w kraju A częstotliwość badań okresowych pojazdów ustanowiono na 1 rok, w kraju B na 2 lata. Kraj B może nie uznać ważności badania technicznego auta sprowadzonego z kraju A, jeśli od jego przeglądu minął więcej niż 1 rok.

W przypadku jedynie drobnych usterek, dyrektywa dopuszcza, że badanie zostało przeprowadzone z wynikiem pozytywnym. Usterki zostaną usunięte, a pojazd nie będzie wymagał ponownego badania. W przypadku poważnych usterek wynik badania uznaje się za negatywny.

Rola Stacji Kontroli Pojazdów

Stacje kontroli pojazdów, w których diagności przeprowadzają badania zdatności do ruchu drogowego, zgognie z dyrektywą będą upoważniane przez państwo członkowskie lub jego właściwy organ. Aby spełnić minimalne wymogi zarządzania jakością, stacje będą musiały spełniać wymogi określone przez upoważniające państwo członkowskie. SKP muszą zapewniać obiektywizm i wysoką jakość badań zdatności do ruchu drogowego.

Komisja na razie tylko przeanalizuje koszty i korzyści związane ze stworzeniem elektronicznej platformy wymiany informacji o pojazdach oraz gromadzeniem i przechowywaniem dostępnych informacji. Planowana baza danych miałaby zawierać informacje na temat elementów dotyczących bezpieczeństwa pojazdów, które uległy poważnemu wypadkowi. Dałaby także możliwość udostępnienia diagnostom, posiadaczom dowodów rejestracyjnych i badającym wypadki informacji o historii wypadku i wskazaniach drogomierza, w anonimowej formie.

Komisja przedstawi sprawozdanie z wdrożenia i skutków opisywanej dyrektywy. Przygotuje także sprawozdanie sporządzone w oparciu o niezależne badania dotyczące skuteczności włączenia w zakres dyrektywy lekkich przyczep i pojazdów dwu- lub trzykołowych.