Olej hydrauliczny w komputerze automatycznej skrzyni biegów zdecydowanie nie jest pożądanym zjawiskiem. Mercedesy wyprodukowane od drugiej połowy lat 90. aż do początków drugiej dekady XXI w. były w znakomitej większości wyposażane w automatyczną 5-biegową skrzynię biegów 5G-Tronic 722.6. Część z nich posiada tak kuriozalną usterkę, że niektórzy podejrzewają celowość takiego stanu rzeczy.

Czy olej przekładniowy powinien znajdować się w komputerze skrzyni biegów?

Olej do automatycznej skrzyni biegów zwany również ATF (ang. Automatic Transmission Fluid) służy nie tylko smarowaniu podzespołów skrzyni, ale także przy jego pomocy realizowana jest zmiana przełożeń. Dawniej, wyłącznie ciśnienie oleju decydowało o zmianie biegu, obecnie ciśnienie oleju kierunkowane jest za pomocą elektrozaworów sterowanych przy pomocy zewnętrznego komputera, zlokalizowanego przeważnie w komorze silnika.

Pewien użytkownik amerykańskiego forum o Mercedesach, gdy znalazł olej w swoim sterowniku skrzyni, a potem naczytał się o dziesiątkach, lub nawet setkach podobnych przypadków, doszedł do niecodziennego wniosku. Wysnuł on teorię, że komputer został umieszczony wtyczką do góry oraz dokładnie uszczelniony od dołu, aby olej nie znalazł drogi ucieczki. Swoją teorię popierał on właściwościami oleju do odprowadzania ciepła, które miałoby zagrażać układom scalonym. Jest to oczywisty nonsens. Olej z automatycznej skrzyni biegów nigdy nie powinien znajdować się w komputerze sterującym jej pracą. 

Co łączy olej w komputerze automatycznej skrzyni biegów Mercedesa z drzewami?

Niejedna osoba, która natknęła się na TCM (ang. Transmission Control Module – Moduł sterujący skrzyni biegów) wypełniony olejem hydraulicznym zadała sobie pytanie: Skąd olej w komputerze skrzyni biegów? Odpowiedź na to pytanie może szokować.

Olej do komputera automatycznej skrzyni biegów dociera poprzez wiązkę elektryczną prowadzącą prosto ze skrzyni biegów.

Dzieje się tak, dzięki zjawisku kapilarnemu, czyli fizycznej właściwości płynów, które wbrew grawitacji poruszają się do góry wewnątrz “rurki” na wysokość zależną od jej średnicy. Najprostszym przykładem tego zjawiska są właśnie drzewa, które gdyby nie efekt kapilarny, nie byłyby w stanie doprowadzić wody do gałęzi i liści wyżej niż 10 m ponad ziemię.

Dlaczego olej przelewa się do sterownika automatycznej skrzyni biegów?

Powodem zalewania olejem komputera od skrzyni jest zużycie uszczelki typu o-ring w złączce znajdującej się pomiędzy wewnętrznym zespołem czujników skrzyni a zewnętrzną wiązką elektryczną, która prowadzi do komputera. Z uwagi na charakter usterki, olej nie wycieka na podłoże pod samochodem, a jest niejako zasysany przez kable i latami, kropla po kropli, napełnia jednostkę sterującą.

W swojej praktyce spotykam się z tym problemem regularnie. Warto dodać, że wpływ na ewentualne objawy ma również stopień zużycia płynu ATF, bo jak łatwo się domyślić jego przewodność elektryczna wzrasta wraz z zawartością metalowego osadu. Dodatkowo długie oddziaływanie oleju na kondensator elektrolityczny znajdujący się na płycie komputera może spowodować jego uszkodzenie ze względu na reakcję oleju z uszczelką samego kondensatora. Są też takie auta jak np. Mercedes ML W163, gdzie olej potrafi dosłownie wylewać się na wykładzinę w nogach kierowcy. – mówi Piotr Kalinowski, mechanik na co dzień zajmujący się naprawami Mercedesów.

Co zrobić, jeżeli w sterowniku skrzyni 722.6 jest olej?

Jeśli jesteś mechanikiem i trafiłeś na Mercedesa z taką skrzynią, możesz zalecić sprawdzenie, czy olej trafił do komputera. Ale nie oszukujmy się, brzmi to, jak bajka, a klienci i tak często uważają, że jedyne co robią mechanicy, to naciągają na zbędne wydatki. Gdy zaś jesteś właścicielem takiego samochodu, to czym prędzej sprawdź sterownik skrzyni. Jeżeli zainteresujesz się tym zanim skrzynia zacznie się nieprawidłowo zachowywać, to możesz tym sposobem oszczędzić setki, a nawet i tysiące złotych.

• W pierwszej kolejności należy odłączyć akumulator, a następnie wypiąć wiązkę sterownika skrzyni i go wyjąć. Jego lokalizacja różni się w zależności od modelu Mercedesa. Zazwyczaj podczas wyciągania można stwierdzić czy sterownik wypełniony jest płynem.
• Sterownik należy delikatnie otworzyć, wylać zgromadzony olej, a następnie delikatnie wyczyścić układy scalone przy pomocy np. alkoholu izopropylowego, który jest odpowiedni do czyszczenia elektroniki.
• Następnym krokiem jest wymiana konektora w skrzyni biegów. Aby wykonać tę procedurę, nie ma konieczności wyjmowania skrzyni biegów ani zdejmowania miski olejowej. Instrukcje krok po kroku można znaleźć w poniższym filmie w języku angielskim:

• Ostatnim, opcjonalnym krokiem jest założenie nowej wiązki. Nie jest to wymiana obowiązkowa ze względu na znikome ilości oleju znajdujące się w jej wnętrzu.