Jakie są typowe objawy awarii automatycznych skrzyń biegów CVT? Jak przebiega naprawa? Zapytamy eksperta, który od lat zajmuje się naprawą automatycznych skrzyń biegów. Opowie nam także o tym, które przekładnie CVT są najtrwalsze, a które najczęściej trafiają do mechanika?

Automatyczne skrzynie biegów CVT są masowo montowane od końca lat pięćdziesiątych ubiegłego stulecia. Mają wielu zwolenników i wielu przeciwników. Mają wiele zalet, ale mają też sporo wad. Jazda autem z CVT jest przyjemna i oszczędna. Ich konstrukcja jest prostsza niż hydraulicznych skrzyń biegów. Nie nadają się do montowania w samochodach z silnikami o dużej mocy. Skrzynie CVT przeżywają obecnie dużą popularność. Unijne przepisy promują samochody z napędem hybrydowym. A w nich, zwłaszcza japońskich, masowo montowane są bezstopniowe skrzynie biegów CVT.

Jak działa automatyczna skrzynia bezstopniowa CVT?

W uproszczeniu – podstawą konstrukcji skrzyni CVT są dwa koła stożkowe. Pierwsze koło stożkowe zamontowane jest na wałku wejściowym, połączonym ze sprzęgłem. Drugie koło stożkowe zamontowane jest na wałku wyjściowym, połączonym z dyferencjałem, skąd napęd jest przenoszony bezpośrednio na koła.

Koła stożkowe są połączone łańcuchem albo pasem transmisyjnym. W trakcie pracy skrzyni koła zbliżają się do siebie albo oddalają od siebie. To sprawia, że przełożenie biegu odbywa się płynnie (bez szarpania), a ilość przełożeń jest teoretycznie, nieskończona.

Jedną z ciekawych i bardzo popularnych konstrukcji jest skrzynia CVT Multitronic. Jest to skrzynia bezstopniowa, ale producent zastosował w niej rozwiązanie, które zapamiętuje określone położenia łańcucha, łączącego koła stożkowe. Dzięki temu bezstopniowa skrzynia CVT była oferowana jako skrzynia biegów 6-biegowa lub 8-biegowa.

Typowe oznaki awarii automatycznej skrzyni biegów CVT

Jakie są objawy awarii skrzyni CVT? Skrzynia hałasuje, szarpie, pracuje nierówno, znika dotychczasowy komfort jazdy. Na desce rozdzielczej auta mogą pojawić się komunikaty ostrzegawcze i przejście skrzyni w tryb awaryjny. Skrzynia może też cierpieć na wycieki oleju.

Warto pamiętać, że skrzynia CVT, jak każdy automat, wymaga regularnej (zazwyczaj co 40 lub 60 tys. km przebiegu) wymiany oleju przekładniowego. I zastosowania oleju o specyfikacji ustalonej przez producenta.

Awarie automatycznych skrzyń CVT – wywiad z ekspertem

Rozmawiamy z Maciejem Stachurą, właścicielem warsztatu ASB Zuzmat w Zębowicach, niedaleko Jawora. Warsztat specjalizuje się w naprawach automatycznych skrzyń biegów każdego typu. Firma ASB Zuzmat jest wielokrotnym laureatem Orłów Motoryzacji.

– Przekładnie typu CVT (Continuously Variable Transmission) mają swoje specyficzne bolączki, przez co wiele mechaników unika ich napraw – wyjaśnia Maciej Stachura – Mają one opinie mocno skomplikowanych i delikatnych. My w naszej firmie naprawiamy skrzynie CVT wszystkich producentów.

Jakie skrzynie biegów CVT najczęściej trafiają do Pańskiego warsztatu?

Maciej Stachura: W naszym warsztacie najczęściej spotykamy się z tymi montowanymi głównie w Audi A4, Audi A6 i Audi A5, czyli skrzyniami Multitronic. Druga marka skrzyń CVT, która często trafia do naszego warsztatu, to skrzynie Jatco, czyli Japan Automatic Transmission Company. Skrzynie CVT Jatco są montowane między innymi w samochodach Nissan, Renault, Mitsubishi, Suzuki i Dodge.

Co się najczęściej psuje w skrzyniach Multitronic?

Marka Audi uraczyła nas niezliczoną ilością napraw komputerów TCM (Transmission Control Module). Komputery te są umieszczone wewnątrz skrzyni, przez co narażone są na drastyczne zmiany temperatur i wibracje przenoszone przez silnik. Kolejną powtarzającą się usterką jest zużycie sprzęgła forward (jazda do przodu). Nadmierny luz tarczek sprzęgłowych i ubytek ciśnienia oleju objawia się szarpaniem przy ruszaniu z miejsca. Ostatni psujący się element to łańcuch napędowy, pracujący po stalowych kołach stożkowych. Wraz z przebiegiem ulega rozciągnięciu co w konsekwencji prowadzi do jego uślizgów lub zerwania.

Co najczęściej zawodzi w skrzyniach Jatco?

Skrzynie Jatco dostarczają nam całkiem innej zabawy. Tutaj jeden mały element w pompie oleju powoduje uszkodzenie większości podzespołów. Mowa o zaworze regulacji ciśnienia. To wrażliwy punkt każdej skrzyni Jatco typu CVT. Drobny pył metaliczny zawarty w oleju wytwarzany podczas normalnej eksploatacji skrzyni doprowadza do stopniowego zużycia tego zaworu, a w konsekwencji jego zatarcia. Brak stabilnego ciśnienia, czyli nadmierny wzrost lub spadek, skutkuje uszkodzeniem wariatorów, łańcucha, sprzęgieł lub bloku hydraulicznego. Pierwsze niepokojące objawy to falowanie obrotów podczas jednostajnej jazdy, szarpanie przy ruszaniu i zmianie przełożeń, błędy w komputerze lub tryb awaryjny skrzyni.

Jak naprawiacie Państwo skrzynie biegów typu CVT? Na przykład jak usuwacie awarię sprzęga forward w skrzyniach Multitronic?

Proces regeneracji sprzęgła forward w skrzyni Multitronic polega na całkowitym rozebraniu skrzyni, wyczyszczeniu jej i weryfikacji uszkodzeń. Następnie przystępujemy do pomiaru zużycia frykcji, doboru odpowiedniej grubości przekładek, tarczek i precyzyjnego pomiaru luzu, który jest kluczowy dla prawidłowego działania sprzęgła. Nie zapominamy o elementach odpowiedzialnych za szczelność, takich jak płyta dociskowa, teflonowe pierścienie i rurka zasilająca sprzęgło.

A jak naprawiacie Państwo zawór w skrzyniach Jatco?

W przypadku skrzyni Jatco i nieszczęsnej pompy, uszkodzony zawór regulacji ciśnienia demontujemy, gniazdo rozwiercamy za pomocą specjalistycznych rozwiertaków i wstawiamy zawór nadwymiarowy.

Na koniec odważne pytanie. Które automatyczne skrzynie biegów CVT są według Pana najtrwalsze?

Ciekawostką są skrzynie Toyoty. Tutaj nie spotkamy typowych awarii opisanych wcześniej. Skrzynie Toyoty to skrzynie, które najrzadziej widzimy na naszym stole. Ich niezawodność wynika z zastosowania solidniejszych materiałów, dobrze zaprojektowanego układu smarowania i chłodzenia. Taksówkarze w większych miastach bardzo dobrze o tym wiedzą.