Elektronika samochodowa ma fundamentalne znaczenie z punktu widzenia bezpieczeństwa jazdy. Ważną rolę w tym kontekście pełni w samochodach układ ABS/ESP. Jednym z jego elementów są czujniki ABS: pasywne i aktywne. Z racji wymagającego środowiska pracy po pewnym czasie mogą one ulec awarii. Stwierdzenie jej musi być jednak poprzedzone wieloma badaniami diagnostycznymi, by wykluczyć niesprawność innych podzespołów.

Czujniki indukcyjne ABS to nic innego, jak cewka owinięta wokół rdzenia ferromagnetycznego. Taki czujnik montuje się bezpośrednio nad pierścieniem impulsowym połączonym z piastą koła, półosią lub tarczą ze zintegrowanym łożyskiem i pierścieniem ABS. Ruch obrotowy pierścienia zębatego wpływa na pole magnetyczne, wytwarzane przez rdzeń czujnika. Zmieniające się pole magnetyczne indukuje wtedy w uzwojeniu napięcie, które można zmierzyć. Testując taki czujnik oscyloskopem możemy zaobserwować amplitudę sinusoidalną, która wymaga przetworzenia na sygnał prostokątny. Ze względu na fakt, że czujniki pasywne mają zazwyczaj większe rozmiary, są mniej precyzyjne i załączają się dopiero wówczas, kiedy koło osiągnie pewną minimalną prędkość obrotową, stosowane są już dosyć rzadko. Po 2002 roku większość produkowanych samochodów wyposaża się w tzw. czujniki aktywne. Sygnał wyjściowy z takich czujników od razu jest prostokątny, nie musi być przetwarzany. Na czym więc polega ich działanie?

– Czujniki ze zintegrowanym obwodem elektronicznym (tzw. czujniki aktywne), zasilane są przez sterownik ABS. Magnetorezystorowe czujniki działają w parze z pierścieniem wielobiegunowym (magnetycznym), a w bardziej rozbudowanej wersji czujniki hallotronowe współpracują dodatkowo ze stalowym pierścieniem impulsowym. W przypadku współpracy z pierścieniem stalowym na czujniku hallotronowym umieszcza się dodatkowy magnes. Obracające się koło zębate, powoduje zmianę pola magnetycznego w czujniku. Sygnał nie jest zależny od czasu obrotu koła, co jest główną przewagą czujników Halla. Reagują one na nawet najmniejsze zmiany pola magnetycznego, dzięki czemu są bardzo dokładne i, w przeciwieństwie do czujników indukcyjnych, mierzą sygnał praktycznie od momentu ruszenia pojazdu – wyjaśnia Wojciech Sokołowski, doradca techniczny z TMD Friction Polska.

Awaria czujników ABS objawia się zazwyczaj poprzez: aktywację kontrolki ABS na desce rozdzielczej, blokowanie się kół przy hamowaniu, brak działania systemów stabilizacji toru jazdy oraz będące ich konsekwencją wygenerowane kody usterek. Przyczyny awarii leżą zazwyczaj w przerwaniu obwodu elektrycznego, zwarciu, uszkodzeniu zewnętrznym czujnika lub koła impulsowego oraz silnym zabrudzeniu, które zakłóca sygnał. Czujnik umieszczony jest przecież w obszarze narażonym na działanie kurzu, wody czy błota. Warto jednak pamiętać, że nieprawidłowe działanie czujnika ABS może być wynikiem wadliwego działania innych podzespołów, jak np. nadmiernego luzu łożyska koła.

– Diagnostykę należy rozpocząć od kontroli wzrokowej elementów mechanicznych oraz przewodów. To one mogą być przyczyną nieprawidłowego działania czujników ABS. Warto także sprawdzić bezpieczniki odpowiadające za ten układ. Jeśli to jest w porządku, kolejnym krokiem jest skanowanie testerem diagnostycznym w poszukiwaniu błędów systemu ABS/ESP. Testerem diagnostycznym możemy porównać sygnały każdego czujnika. Następnie w zależności od rodzaju zastosowanego czujnika należy: w przypadku indukcyjnego zmierzyć multimetrem jego rezystancję; zaś przy czujniku aktywnym sprawdzić napięcie zasilania. Warto zwrócić uwagę, że sam czujnik aktywny możemy sprawdzić jedynie testerem lub oscyloskopem, multimetr uszkodzi ten rodzaj czujnika. Jeśli wszystko jest w normie, pamiętajmy, że nawet lekko otwarty pin we wtyczce może również powodować nieprawidłowy sygnał z czujnika – opisuje Wojciech Sokołowski.

Wymiana czujnika ABS powinna odbyć się zgodnie z wytycznymi producenta pojazdu, co dotyczy np. momentów dokręcających. Oferta marki Textar obejmuje tarcze hamulcowe ze zintegrowanym pierścieniem czujnika ABS oraz same czujniki (blisko 300 referencji), w zależności od budowy tego układu w danym samochodzie. Ułatwieniem we właściwym doborze części jest multimedialna aplikacja Textar Brakebook z bazą numerów seryjnych i czytnikiem kodów QR.