We współczesnych silnikach występuje zwiększony poziom wibracji skrętnych na wale korbowym. Szczególnie dotyczy to silników wysokoprężnych, w których dokonano modyfikacji mających na celu spełnianie norm Euro 4, 5, 6. Wibracje te wynikacją częściowo z większych sił oddziaływujących na wale i maja wpływ na nierównomieną prędkość obrotową koła pasowego na wale.

Wibracje skrętne przyczyniają się do nadmiernego zużycia łożysk, zużycia/ hałasu paska układu pomocniczego a także w skrajnych przypadkach uszkodzenia wału korbowego.

Wytłumienie nadmiernych wibracji jest bardzo istotne. W większości nowoczesnych samochodów stosuje się w tym celu dwumasowe koło zamachowe. Powszechnym zastosowaniem cieszą się również koła pasowe z tłumikiem drgań (TVD). Koła te są kołami wału korbowego z elementem gumowym pomiędzy dwoma częściami metalowymi (Zdj. 1).

Łącznik gumowy pełni funkcję elementu tłumiącego. Ze względu na wytrzymałość (tłumienie wibracji) i specyfikę materiału (guma) element ten zużywa się i wymaga wymiany w określonym czasie (Zdj. 2).

Występują dwa główne typu kół pasowych z tłumikiem drgań (TVD). Typ „otwarty” występuje głównie w silnikach benzynowych, podczas gdy typ „zamknięty” stosowany jest w większości przypadków w silnikach wysokoprężnych (Zdj. 3).

Nawiercany(e) otwór/ otwory, które można znaleźć na TVD, wykonano dla wyważenia (kalibracji) koła TVD (Zdj. 4).

Zużyte/ uszkodzone koła spowodują zwiększenie poziomu drgań, głośną pracę paska i przyśpieszone zużycie wszystkich komponentów danego układu. Mogą również doprowadzić do uszkodzenia jednokierunkowego sprzęgiełka alternatora, a w konsekwencji alternatora.

Kontrola wzrokowa

Poniżej określono symptomy, które wskazują na konieczność wymiany koła pasowego z tłumikiem drgań:

1. Pęknięcia gumy (Zdj. 2)
2. Brakujące fragmenty gumy (Zdj. 5).
3. Wyraźne znaki kontaktu metalowego wskaźnika w otworze szczelinowym (Zdj. 6)
4. Drobiny rdzy pojawiające się po stronie zewnętrznej na niektórych kołach TVD stanowią rodzaj wczesnego ostrzeżenia o zbliżającym się problemie
5. Pasek wieloklinowy (Zdj. 7) może się zsuwać na skutek uszkodzonego koła TVD
6. Narysuj/ namaluj linie na kole TVD (od strony zewnętrznej do środka), uruchom na minutę silnik (dodając kilkukrotnie gazu), wyłącz silnik i sprawdź czy występuje załamanie naniesionej linii. Jeżeli taki koło TVD wymaga wymiany!

Zalecenia Gates:

• Koło pasowe z tłumikiem drgań należy wymienić przy wymianie paska pomocniczego i napinacza. Wymiana ta powinna nastąpić nie później niż co 120.000km
• Koło pasowe z tłumikiem drgań należy zweryfikować ze względu na ślady zużycia i uszkodzenia przy każdej naprawie auta, szczególnie powypadkowej. Powinno to nastąpić nie później niż co 60.000 km! W większości przypadków ewentualne zużycie i/lub uszkodzenia pojawiają się wcześniej na tylnej stronie koła aniżeli na przedniej.
• Zużycie nie zawsze musi być widoczne, ale głośna praca koła TVD lub paska może sygnalizować powstanie problemu
• Aby zagwarantować optymalne osiągi, koło pasowe TVD należy montować zawsze zgodnie z zaleceniami producenta samochodu
• Wiele kół TVD’s jest mocowanych na silniku za pomocą specjalnych śrub rozciągliwych, które należy wymienić po demontażu i dokręcić właściwym momentem obrotowym!!!
   

Uwagi:

1. Prędkość obrotowa na biegu jałowym i jazda sportowa stanowią najgorsze warunki pracy dla TVD i innych komponentów napędu.
2. W niektórych przypadkach kół TVD nie należy używać bez zainstalowanego paska pomocniczego!!!
3. Uwaga na podróbki (Zdj.8)! Te tanie koła nie posiadają żadnego elementu tłumiącego drgania. Wewnątrz nie ma gumy, jedynie O-ring zamocowany do części zewnętrznej.