Podstawą doboru oleju jest znajomość środowiska, w którym ma być zastosowany. Każdy producent silnika stawia inne wymagania wobec oleju smarującego układ. Część firm skupia się na ochronie przeciwzużyciowej jednostki napędowej, inne preferują oleje o niskich lepkościach oszczędzające paliwo, jeszcze inne stawiają na wysoką ochronę skomplikowanych układów katalitycznych. Dla idealnej pracy silnika olej powinien spełniać konkretne wymogi producenta. Dlatego prawidłowy dobór oleju do silnika to jedno z głównych wyzwań podczas eksploatacji samochodu. Dotyczy to zarówno właścicieli aut, jak i mechaników wymieniających olej w warsztatach. Jak poznać wymagania stawiane przez producentów?
Specyfikacje jakościowe
Z pomocą przychodzą specyfikacje jakościowe, które szeregują oleje według możliwości zastosowania. To one powinny stanowić podstawę doboru oleju do silnika. Często producenci silników mają własne normy określające konkretne parametry oleju (np. Volkswagen, BMW). Niektórzy jednak korzystają ze znanych specyfikacji jakościowych API (Amerykański Instytut Naftowy) lub ACEA (Zrzeszenie Europejskich Producentów Pojazdów).
O czym dokładnie mówią specyfikacje jakościowe?
Przed doborem oleju należy odpowiedzieć sobie na następujące pytania:
- Czy mamy do czynienia z silnikiem benzynowym, czy wysokoprężnym?
- Czy posiada on system wtórnej obróbki spalin (filtry cząstek stałych, trójfunkcyjne układy katalityczne)?
- Czy może być serwisowany w trybie wydłużonych przebiegów Longlife?
Wszystkie te czynniki wpływają na mnogość specyfikacji oraz poszerzanie oferty olejowej. Każda norma zawiera w sobie informację o możliwości wykorzystania oleju w konkretnym silniku, gdyż różnią się one budową i charakterystyką pracy. Nowoczesne jednostki są coraz bardziej wysilone i panuje w nich większe ciśnienie efektywne. Rygorystyczne normy emisji spalin zmuszają producentów do stosowania dodatkowych układów w celu zmniejszenia ilości emitowanych substancji szkodliwych dla środowiska (np. filtry cząstek stałych). Dodatkowo, niektóre silniki mogą być serwisowane w trybie wydłużonych przebiegów między wymianami oleju (Longlife).
Dla przykładu – olej z normą VW 507 00 to olej do silników wysokoprężnych z pompowtryskiwaczami lub Common Rail, z filtrem DPF, z możliwością zastosowania w trybie Longlife.
W porównaniu z normami producenckimi, specyfikacje ACEA lub API nie są tak rygorystyczne. Np. norma ACEA Cx mówi m.in. o możliwości stosowania oleju w silnikach wymagających olejów niskopopiołowych Low SAPS, natomiast nie mówi precyzyjnie o typie wtrysku paliwa czy okresach pomiędzy wymianami oleju. Stosowanie olejów z taką specyfikacją pozwala znacząco wydłużyć okres eksploatacji filtrów DPF.
Często wyższe (nowsze) specyfikacje mogą zastępować te niższe (starsze), ale nie zawsze.
Co oznacza lepkość oleju?
Kolejnym istotnym parametrem oleju jest jego lepkość, która powinna być dobierana także zgodnie z wymaganiami producenta. Obecnie najpopularniejsze na rynku są oleje wielosezonowe, nadające się do stosowania zarówno zimą, jak i latem. Takie oleje są oznaczane xW-x (na przykład 5W-30), gdzie xW oznacza lepkość w warunkach niskiej temperatury („olej zimowy”), natomiast drugi człon oznacza lepkość w warunkach wysokiej temperatury („olej letni”). Oleje 5W-30 i 5W-40, mimo że na „pierwszy rzut oka” są podobne, to w temperaturze 100ºC (jest to optymalna temperatura pracy oleju w silniku, dlatego też przy takiej temperaturze dokonuje się porównań parametrów lepkościowych) wykazują inne wartości lepkości. Zaniedbania przy doborze lepkości danego oleju silnikowego mogą doprowadzić do szybkiego zatarcia silnika. Wielu producentów dopuszcza jednak stosowanie oleju o szerszym zakresie lepkości ze względu na różne konstrukcje silnika.
Dobór oleju w 5 krokach
Znając specyfikacje jakościowe oraz lepkość zalecanego oleju, sprawa jest prosta. Wystarczy odnaleźć je na opakowaniu oleju. Pomocne mogą być również zamieszczone na stronie 3. tabele. Ze względu na popularność silników grupy Volkswagena w Polsce oraz częste pomyłki przy doborze, normy VW zostały wyszczególnione w oddzielnej tabeli (patrz Tabela 2.).
Wiedząc, jaki silnik znajduje się w samochodzie, czy zastosowano w nim układy wtórnej obróbki spalin, oraz czy jest serwisowany w trybie Longlife, można z tabeli odczytać przykładowe specyfikacje, które powinien posiadać olej.
Dla przykładu przeanalizujemy dwa auta często występujące na polskim rynku: Opel Vectra C 1.8 16V z 2003 roku (z Longlife) i Volkswagen Passat 1.9 TDI z 2004 roku (bez Longlife).
Opel ma silnik benzynowy, który używany jest w trybie wydłużonych przebiegów maksymalnie do 30 tys. km. Normą, jaką powinien posiadać olej do tego silnika, jest GM-LL-A-025, która zawiera się w normie dexos2. Spełnia ją olej Castrol EDGE 5W-40.
Volkswagen ma silnik wysokoprężny (Tabela 2.) oparty na pompowtryskiwaczach, które wymagają olejów bardziej wytrzymałych ze względu na zastosowaną technologię wtrysku paliwa. Silnik nie jest wyposażony w filtr DPF, a samochód eksploatujemy w trybie normalnych przebiegów. Normą, jaką musi spełniać olej, jest VW 505 01. Spełnia ją olej Castrol EDGE Turbo Diesel 5W-40. Norma 507 00 zawiera w sobie normę VW 505 01, więc tak naprawdę może być stosowany także olej Castrol EDGE 5W-30.
Tabela 1. Dobór oleju dla samochodów oprócz Diesli z grupy Volkswagena*
Przykład: Opel Vectra C z benzynowym silnikiem posiada katalizator oraz jest eksploatowany w wydłużonych przebiegach między wymianami oleju. Na opakowaniu oleju należy szukać normy GM-LL-A-025(lub dexos2, która ją zawiera).
Tabela 2. Dobór oleju do silników wysokoprężnych z grupy Volkswagena (Volkswagen, Audi, Skoda, Seat)*
Przykład: Volkswagen Passat z silnikiem opartym na pompowtryskiwaczach jest eksploatowany w trybie normalnych przebiegów. Olej powinien spełniać normę VW 505 01.
* Zamieszczone tabele są jedynie przykładowe i nie mogą być podstawą do doboru oleju dla każdego samochodu.
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy, które są wyłącznie prywatną opinią ich autorów. Jeśli uważasz, że któryś z kometarzy jest obraźliwy, zgłoś to pod adres redakcja@motofocus.pl.
Anonim, 26 stycznia 2012, 10:00 0 0
Czytam ten artykuł i śmiać mi się chce jak wspominam sobie mój artykuł zamieszczony kiedyś na łamach tego portalu o stosowanych olejach przez serwisy Citroena w nowych samochodach marki Citroen.
Ciekawi mnie, jakie mają zdanie na ten temat przedstawiciele Castrola, dlaczego serwis odmówił zalania silnika olejem Castrol?
Ciekawi mnie czy preferowanie konkretnego produktu i jego właściwości, oraz odmawianie stosowania innych olejów niż serwisowych jest zgodne z prawem? Zwłaszcza jeżeli Książka serwisowa dopuszcza stosowanie olejów o różnych parametrach lepkościowych i jakościowych bez wskazania konkretnego producenta.
Na zakończenie, ciekawy jestem zdania autorów powyższego artykułu, czy zgadzają się z wypowiedziami panów z serwisu Citroena? Czy ich argumenty są logiczne, sensowne i faktycznie tak postępują w trosce o kieszeń klienta, czy może raczej o w trosce o własną kieszeń?
Dla ułatwienia podaje linki do artykułów:
https://motofocus.pl/producenci-czesci-i-dystrybutorzy/7063/jaki-olej-zaaplikowac-do-nowego-samochodu
oraz:
https://motofocus.pl/producenci-czesci-i-dystrybutorzy/7071/jaki-olej-zaaplikowac-do-nowego-samochodu-cd
Odpowiedz
Anonim, 27 stycznia 2012, 11:48 1 0
bardzo ciekawy i pomocny artykuł. dzięki!
Odpowiedz
Anonim, 31 stycznia 2012, 11:16 0 0
W samochodzie Citroen C1 1.0 można stosować (są dopuszczone do użycia) różne oleje silnikowe, w lepkościach od 0W-30 do 15W-40. Opierając się na tym z technicznego punktu widzenia, nie ma żadnych przeciwwskazań, aby w tym silniku stosować również oleje półsyntetyczne (10W-40) lub syntetyczne (5W-30). Niemniej rekomendowanym olejem silnikowym przez Citroen jest olej mineralny, w lepkości 15W-40. Rekomendacja ta może być spowodowana doświadczeniem, które posiada Citroen, oraz informacjami o tym, jak sprawdza się w tym silniku olej mineralny w lepkości 15W-40. Opierając się na rekomendacji Citroen przytoczona stacja ASO rekomendowała prawidłowy olej do tego auta.
Oficjalna odpowiedź działu technicznego Castrol
Odpowiedz
Anonim, 2 lutego 2012, 11:33 0 0
Bardzo dziękuję za zainteresowanie i odpowiedź. Śmiem jednak zauważyć, że Państwa wypowiedź jest bardzo dyplomatyczna, pewnie z powodu zajmowanego stanowiska.
Wiem o tym, że Citroen rekomendując mineralny olej 15W-40 zaleca olej poprawny, czyli taki który według Citroena mieści się w dopuszczalnym przedziale 0W-30 do 15W-40. Otwartym pozostaje jednak pytanie, czy jest to olej optymalny dla tego silnika, skoro Toyota rekomenduje do tych samych silników oleje syntetyczne 0W-20 oraz 5W-30?
Zastanawiają mnie również wątpliwe argumenty, według których Citroen zaleca właśnie olej mineralny 15W-40, czyli głównie względy ekonomiczne, o których wspomina serwis, tj.niska cena oleju mineralnego, oraz to, że olej półsyntetyczny 10W-40 jest olejem za rzadkim dla tego silnika? Nie od dzisiaj wiadomo iż cena olejów mineralnych jak i półsyntetycznych jest obecnie praktycznie taka sama, bez względu na producenta. Natomiast okresy między wymianami dla tych olejów są różne i dla olejów mineralnych niestety wizyty w serwisach muszą być częstsze, czyli koszt usługi, filtra oleju oraz koszty samego oleju będą w sumie relatywnie wyższe do ilości przejechanych kilometrów, względem zastosowania oleju półsyntetycznego. W tym przypadku tak naprawdę więcej zarabia serwis a nie klient. A to właśnie argument ekonomicznej eksploatacji miał być podstawowym wyborem stosowania oleju mineralnego przez serwis. Również powinna być brana pod uwagę wyższa jakość i zalety olejów syntetycznych nad olejami o bazach mineralnych, przedłużające np żywotność silnika i emisje wydalanych spalin i inne o których nie będę się tutaj rozpisywał.
Również odmówienie przez serwis zalania silnika wcześniej zakupionym olejem półsyntetycznym naraża klienta na dodatkowe koszty zakupu kolejnego oleju. Również fakt odmówienia przez serwis wykonania usługi wymiany na olej półsyntetyczny 10W-40 moim zdaniem nie powinien mieć miejsca, skoro olej spełnia zalecane wymagania producenta pojazdu. Rozumiem, że serwis może zalecać wybrany przez siebie olej, ale nie ma prawa odmówienia usługi jeżeli klient ma swój olej który spełnia wymagania producenta danej marki samochodu!
W zasadzie oczekiwałem od Państwa odpowiedzi właśnie na tę konkretną zaistniałą sytuację klienta serwisu Citroena. Ale może czytelnicy sami sobie odpowiedzą na postawione tutaj zagadnienia.
Mimo to jeszcze raz dziękuję i pozdrawiam.
"lewar"
Odpowiedz