Czy teren warsztatu, tzn. hala naprawcza, a także parking dla klientów, podjazd czy po prostu warsztatowe podwórze są terenem prywatnym? Oczywiście tak, ale to wcale nie oznacza, że nie obowiązują tu żadne przepisy ruchu, a więc można jeździć tak jak komu się podoba.

Znaki drogowe i przepisy ruchu na terenie firmy

Zgodnie z art. 1. ust. 1. ustawy Prawo o ruchu drogowym ustawa określa zasady ruchu na drogach publicznych, w strefach zamieszkania oraz w strefach ruchu.

Z kolei art. 1. ust. 2 tejże ustawy wskazuje: przepisy stosuje się również do ruchu odbywającego się poza miejscami wymienionymi w ust. 1 pkt. 1, w zakresie:

1) koniecznym dla uniknięcia zagrożenia bezpieczeństwa osób;
2) wynikającym ze znaków i sygnałów drogowych.

Oznacza to, że jeśli na terenie firmy ustawimy znak „zakaz zatrzymywania się” albo „zakaz wjazdu”, to kierowcy poruszający się po takim obszarze mają obowiązek zastosowania się do ich wskazań. Poza tym, jeśli przecinają się kierunki ruchu dwóch pojazdów, to obowiązuje zasada pierwszeństwa dla tego, kto nadjeżdża z prawej strony, gdyż taka regulacja jest niezbędna dla uniknięcia zagrożenia.

Warto też zwrócić uwagę na art. 98 kodeksu wykroczeń:

Kto, prowadząc pojazd poza drogą publiczną, strefą zamieszkania lub strefą ruchu, nie zachowuje należytej ostrożności, czym zagraża bezpieczeństwu innej osoby, podlega karze grzywny albo karze nagany.

Czy można kierować bez uprawnień?

Czy na terenie warsztatu mechanik, który ma tylko kat. B prawa jazdy, może przeparkować autobus albo wjechać do hali dużą ciężarówką (o dmc pow. 3,5 t)? Niby tak, dopóki coś się nie stanie.

Jeśli dojdzie do wypadku lub kolizji, sprawcy zostanie postawiony zarzut kierowania pojazdem bez wymaganych uprawnień. To zaś może z kolei skutkować odmową wypłacenia odszkodowania przez firmę ubezpieczeniową.

Nie wspominam już o kierowaniu pojazdem na terenie warsztatu w stanie po spożyciu alkoholu albo innych podobnych środków.

Warto poznać orzecznictwo sądowe w tej tematyce. Sąd Najwyższy wielokrotnie już wypowiadał się na temat realizacji znamienia ruchu lądowego. W szczególności podkreślano, że: przestępstwa związane z ruchem pojazdów mogą zostać popełnione nie tylko na drogach publicznych, ale również wszędzie tam, gdzie odbywa się ruch zarówno ogólny, jak i lokalny (uchwała SN z dnia 14 września 1972 r., VI KZP 33/72, OSNKW 1972, z. 12, poz. 187, uchwała pełnego składu Izby karnej SN z dnia 28 lutego 1975 r., V KZP 2/74, OSNKW 1975, z. 3-4, poz. 33).

Ruch pojazdów w takich miejscach, jak: tereny budowlane i przemysłowe, lotniska, rampy kolejowe, a nawet podziemne części kopalni, gdzie odbywa się transport materiałów i przewóz ludzi – jest ruchem lokalnym, ale ze względu na wyznaczenie tych miejsc do takiego ruchu oraz jego faktyczne występowanie, należy traktować go jako ruch lądowy (wyrok SN z dnia 29 stycznia 2016 r., IV KK 324/15, LEX nr 1977832)”.

Jeśli zatem dojdzie do jakiegoś wypadku na terenie warsztatu, np. potrącenia człowieka, będą tu miały zastosowanie przepisy dotyczące ruchu lądowego.

Zróbcie strefę ruchu

Skądinąd wiadomo, że policjanci nie podejmują działań w przypadku kolizji mających miejsce na terenach prywatnych. Na przykład kolizja pomiędzy samochodami klientów. Co wtedy? Albo sprawca przyzna się, napisze oświadczenie, albo pozostaje sprawa z powództwa cywilnego.

Dla właściciela warsztatu może to być problem. Klient przyjeżdża, uderza w auto innego klienta i nie poczuwa się do winy (na zasadzie: A po co on tu stał? Gdyby nie stał, to bym w niego nie uderzyła). Właściciel uszkodzonego samochodu ma pretensje. Policja nie chce podjąć działań…

Jeżeli na terenie firmy umieścimy (przy wjeździe) znak „Strefa ruchu” (D-52), wówczas oznaczać to będzie, że na tej drodze obowiązują wszystkie zasady ruchu drogowego, tak jak na drodze publicznej. W razie kolizji policjanci mają wówczas prawo ukarać sprawcę mandatem.

Oczywiście przy wyjeździe z obszaru firmy należy ustawić znak „Koniec strefy ruchu”.