We współczesnych samochodach coraz więcej części wykonanych jest z tworzyw sztucznych. Naprawa takich części może być ciekawym pomysłem na rozszerzenie palety usług warsztatu. Jak przeprowadza się naprawy części z tworzywa oraz jaki sprzęt jest do tego potrzebny? Postanowiliśmy przyjrzeć się temu zagadnieniu. Zapytaliśmy o zdanie ekspertów.

Pęknięte plastiki w aucie – co robić?

Uszkodzone obudowy lusterek bocznych, uszkodzone zderzaki, pęknięte zewnętrzne listwy dekoracyjne, uszkodzone deski rozdzielcze i inne elementy wnętrza aut. Z takimi problemami najczęściej trafiają klienci do warsztatów samochodowych.

Uszkodzony, pęknięty zderzak, uszkodzoną obudowę lusterka, pęknięte mocowanie przedniego reflektora czy deskę rozdzielczą z dziurami po taksometrze można wymienić na nową. Ale można ją też naprawić, stosując np. spawanie i wypełnianie ubytków roztopionym tworzywem. Z korzyścią dla klienta (niższe koszty naprawy, krótszy czas oczekiwania na część), środowiska (nie trzeba montować nowej części) i siebie (krótszy czas naprawy, wiele elementów można naprawić bez demontażu).

Co trzeba zrobić, aby móc oferować nową usługę w warsztacie?

Po pierwsze, niezbędne jest szkolenie, które nauczy mechanika, jak rozpoznawać określone rodzaje tworzyw. Większość współczesnych tworzyw można spawać, ale są tworzywa, które można tylko kleić.

Po drugie, mechanik musi nauczyć się obsługi urządzeń do naprawy. Na przykład spawarki do tworzyw. Poza nauką obsługi, trzeba też zawsze stosować się do zasad pracy z określonym rodzajem tworzywa. Różne rodzaje tworzywa mają różne temperatury topnienia. Dlatego wygodnym rozwiązaniem jest korzystanie z tabelki z wartościami temperatur, w których dane tworzywo robi się miękkie i można je ze sobą łączyć. Jest wiele technik naprawy poszczególnych uszkodzeń.

Po trzecie, tworzywo trzeba odpowiednio przygotować do naprawy. Zazwyczaj myje się je w bardzo ciepłej wodzie (ok. 50 st. C), a potem odtłuszcza.

Naprawa plastikowych części samochodowych w warsztacie – pytania i odpowiedzi

Współczesne samochody są budowane z coraz większym udziałem elementów z tworzyw. W ostatnich miesiącach pojawiły się problemy z dostępnością części zamiennych. Obecna sytuacja polityczno – gospodarcza (wojna na Ukrainie, pandemia, powolne przenoszenie produkcji z Chin i zrywanie dotychczasowych łańcuchów dostaw) sprawia, że z pewnością problemy potrwają jeszcze wiele lat. Niektóre części zamienne z tworzywa są też drogie. Dlatego naprawa wydaje się być rozwiązaniem korzystnym.

O najważniejsze rzeczy zapytaliśmy ekspertów.

Jakie urządzenia są potrzebne, żeby mechanik mógł oferować w warsztacie naprawy elementów z tworzywa? Ile szkoleń trzeba przejść, aby móc takie prace wykonywać?

– Wystarczy jedno podstawowe szkolenie z podstaw spawania tworzyw. Na takim szkoleniu nauczymy się jak prowadzić urządzenie, jak przygotować powierzchnię przed spawaniem, na jakich parametrach spawamy dane tworzywo oraz jak rozpoznawać tworzywa – wyjaśnia Kamil Wicher z firmy Heisslufttechnik.pl, oferującej narzędzia do spawania tworzyw – Najczęściej wykorzystywane urządzenia do spawania elementów wyposażenia samochodów, dostarczane przez naszą firmę to spawarki ręczne z dyszami wkręcanymi.  Urządzenia do spawania tworzywa muszą być wyposażone w pełną kontrolę temperatury z tego względu, że niektóre tworzywa posiadają bardzo małe okno temperaturowe i jest bardzo łatwo je przegrzać.

– Jeżeli chodzi o spawanie lub klejenie tworzyw, to nie jest to trudny proces. Po około 6 godzinach szkolenia mechanik będzie miał już odpowiednią wiedza, żeby zacząć – wyjaśnia Dawid Kołodziejski ze sklepu Ataszek.pl, oferującego sprzęt do spawania tworzyw – Poza szkoleniem, zalecamy zawsze samodzielne próby na zbędnym materiale. Samodzielna naprawa kilku-kilkunastu uszkodzeń pozwoli nabrać doświadczenia. Mechanik będzie mieć pewność, że nie popełnia błędów, a naprawa w końcowym efekcie da wytrzymały i estetyczny spaw. Z czasem  przyjdzie doświadczenie i praca będzie wykonywana coraz lepiej.

Do naprawy tworzyw potrzebna jest spawarka do plastiku albo klej. A do późniejszych prac inne materiały, w zależności od tego, jaki zakres będzie przewidywała naprawa.

Najczęściej mówimy o uszkodzeniach plastikowych elementów nadwozia, takich jak zderzaki czy też obudowy lusterek. A co z wnętrzem auta? Czy można naprawić pękniętą deskę rozdzielczą z tworzywa albo inny element wnętrza kabiny z tworzywa, stosując metodę spawania plastiku?

– Tak. W zasadzie jeżeli chcemy możemy pospawać każdy element plastikowy – wyjaśnia Dawid Kołodziejski ze sklepu Ataszek.pl –  Są dwa warunki. Element musi być spawalny. Jest pewna grupa tworzyw niespawalnych, które można naprawić tylko stosując klejenie. Aby naprawić deskę rozdzielczą, musimy posiadać spawarkę do plastiku i doświadczenie.

– Jak najbardziej jesteśmy w stanie pospawać elementy deski rozdzielczej w samochodzie ponieważ w większości są one wykonane z tworzywa ABS – dodaje Kamil Wicher z firmy Heisslufttechnik.pl

No właśnie, zatrzymajmy się na chwilę. Co to są tworzywa niespawalne? To na przykład elastomery. Nie można ich spawać ani laminować, stosując żywice. Można je tylko kleić za pomocą specjalnych klejów. Do tego trzeba stosować specjalne podkłady, które zwiększają przyczepność klejów.

– W związku z coraz większym naciskiem na ochronę środowiska oraz chęcią zmniejszenia wagi samochodów do niezbędnego minimum, producenci zastępują wiele elementów metalowych elementami z tworzyw sztucznych. Są one w większości spawalne – wyjaśnia Dawid Kołodziejski ze sklepu Ataszek –  Zdarzają się takie tworzywa,  które trudniej pospawać. Przykład – zderzaki samochodów francuskich lub elementy z tworzywa PUR. W takim przypadku wystarczy zamiast spawania użyć dedykowanego kleju (mowa tutaj o klejach mocnych jak spawanie) i naprawę można wykonać bez problemu. W ostatnich kilku latach zwłaszcza przy droższych samochodach, skierowano się w stronę kompozytów, czyli materiałów, które są wykonane na bazie żywic i włókien szklanych lub węglowych. Tych spawać nie można, ale kleić jak najbardziej.

Ale istnieją też tworzywa, których nie można kleić. To na przykład tworzywa oznaczone jako PP, PUR i PE.

Dlatego tak ważna jest umiejętność rozpoznawania tworzyw i dobierania do nich odpowiednich technik naprawy. Powróćmy do naszych ekspertów, bo mamy jeszcze kilka pytań.

Jakie rodzaje tworzyw znajdziemy najczęściej we współczesnych samochodach?

– Tworzywa najczęściej wykorzystywane w motoryzacji to są w większości najpopularniejsze i równocześnie najtańsze PE, PP i PVC. – wyjaśnia Kamil Wicher z Heisslufttechnik

Samo złączenie (zespawanie albo w przypadku niektórych tworzyw, sklejenie) zazwyczaj nie wystarcza do zakończenia naprawy. Dlaczego? Pozostają rysy, odpryski, ubytki. Jakie czynności dodatkowe trzeba wykonać po spawaniu tworzywa?

– To prawda. Spawanie lub poklejenie danego elementu to w zasadzie mały wycinek całościowej naprawy, ponieważ element wcześniej trzeba zdjąć. W nowych samochodach, na przykład demontaż zderzaka wymaga dużej ilości pracy – wyjaśnia Dawid Kołodziejski z firmy Ataszek – Element trzeba odpowiednio przygotować do naprawy. Przed naprawą element myjemy i dopiero wtedy następuje właściwa naprawa, czyli spawanie albo klejenie. Następnie możemy przystąpić do dalszych prac kosmetycznych takich jak szpachlowanie, malowanie, odtwarzanie faktury tworzywa lub obicie skórą konsoli, a na końcu oczywiście zamontowanie całości. Powyższe etapy można pominąć w zależności od rodzaju części ponieważ np. pękniętego ucha od przedniej lampy nie musimy malować, jeżeli klient nie chce ponosić dodatkowych kosztów, a zależy mu tylko na działającym elemencie.

– Wszystko zależy od elementu, jaki spawamy – dodaje Kamil Wicher – Na przykład zbiorniczek wyrównawczy czy zbiorniczek na płyn do spryskiwaczy nie wymaga szlifowania po wykonanym spawaniu, bo nikt na to nie będzie zwracał uwagi. Ale zderzak po naprawie będzie potrzeba przeszlifować i przygotować pod malowanie.

A co z ubytkami? Te można uzupełniać specjalnymi szpachlami do tworzywa. Są sprzedawane w takich samych opakowaniach, jak standardowe szpachle do karoserii.

Na koniec bardzo ważne pytanie. Czy naprawa części z tworzywa jest trwała? W końcu to mechanik odpowiada przed klientem za jakość wykonanej naprawy.

– Spaw położony na powierzchni powinien według norm być trzy razy mocniejszy od elementu spawanego – wyjaśnia Kamil Wicher – Po spawaniu materiał powinien się tak połączyć, aby powstał jednolit.

– Element po naprawie powinien być tak samo wytrzymały jak nowy a nawet powinien dodatkowo wzmocnić naprawiany element – wyjaśnia Dawid Kołodziejski – Można wręcz stwierdzić, że mechanik może “poprawić fabrykę”. I tego też uczymy na naszych szkoleniach. Czas, kiedy punkty naprawy mogły pospawać element tylko po to “byle się trzymał” już na szczęście minęły.