Ukraińcy wyczyścili polski rynek z kilkudziesięciu tysięcy samochodów używanych i to w bardzo krótkim czasie, co spotęgowało wzrost cen starszych pojazdów. Ukraiński apetyt na używane auta został najpierw uwolniony, a potem nagle zastopowany. Przez rząd.

Ostatnie miesiące były dobre dla osób, chcących sprzedać używany samochód w naszym kraju. Szybko okazywało się jednak, że po udanej sprzedaży pojawia się problem z zakupem kolejnego auta. Na rynku zaczęło brakować pojazdów wystawianych do sprzedaży, a ceny tych dostępnych rosły.

Kryzys związany z brakiem półprzewodników i wielu surowców (np. magnezu, którego produkcję przeniesiono do Chin), skok cen AdBlue, drastyczne podwyżki stóp procentowych (wpływające na raty kredytów samochodowych) i inne czynniki, spowodowały rezygnację przez wiele osób z kupna nowego samochodu. Perspektywa oczekiwania na nowe auto minimum roku (a często dłużej), także nie zachęcała do skorzystania z kupna nowego auta. Zwiększyło to zainteresowanie samochodami używanymi.

Równocześnie także, ze względu na niepewną sytuację, wiele osób zrezygnowało ze sprzedaży auta używanego. Na rynku aut używanych zaczęło brakować samochodów. Spowodowało to także znacznie wyższe ceny aut używanych. Jednak nie wszystkich, bo polscy kupujący są wybredni.

W kwietniu pojawiła się szansa dla tych sprzedających, których chcieli pozbyć się starszych i tańszych samochodów. Ukraina zrezygnowała z pobierania cła importowego, akcyzy i VAT od sprowadzanych samochodów używanych. Eldorado dla sprzedających nie potrwało długo. Już 1 lipca Ukraina znów wprowadziła konieczność ponoszenia opłat przy sprowadzaniu aut używanych. I momentalnie import się załamał.

Ćwierć miliona w trzy miesiące – czyli jak Ukraińcy wyczyścili rynek z używanych aut

6 kwietnia 2022 roku władze ukraińskie zniosły konieczność opłacania cła importowego, akcyzy i VAT od sprowadzanych samochodów używanych (zresztą nie tylko od samochodów, bo i od wielu innych towarów).

W przypadku samochodów, takie działanie miało na celu możliwość szybkiej odbudowy parku samochodowego, w kraju zaatakowanym na pełną skalę przez Rosję. Według różnych szacunków, w trakcie działań wojennych zniszczeniu uległo od 200 do 300 tys. samochodów.

Władzom Ukrainy chodziło nie tylko o odbudowę parku samochodów osobowych, ale też aut dostawczych oraz ciężarowych. Wszystko po to, aby gospodarka kraju mogła dalej działać.

Z powodu rosyjskiej inwazji i nie ukrywanej wrogości ze strony Białorusi, Ukraińcom pozostał dostęp do granicy zachodniej. Blokady portów uniemożliwiały import aut używanych np. z innych kierunków. Jedynym możliwym pozostała UE.

Jak wprowadzenie tak zwanej „zerowej odprawy celnej” wpłynęło na import samochodów używanych na Ukrainę? Najlepiej ilustrują to dane.

• W pierwszej połowie roku (do 1 stycznia do końca czerwca 2022 roku) Ukraińcy zarejestrowali łącznie 278.600 sztuk samochodów używanych, sprowadzonych z zagranicy.
• 72.8 % aut (łącznie 202.800 szt.) zostało zarejestrowanych w okresie tak zwanej zerowej odprawy celnej. Czyli od 6 kwietnia do 30 czerwca 2022.
• Dla porównania, w okresie od stycznia do czerwca 2021 roku, na Ukrainę sprowadzono 204.600 szt. aut używanych.

Nie oszukujmy się, na Ukrainie też działają handlarze samochodów. Nawet w czasie wojny. To oczywiste, że skorzystali oni z okazji, jaką dała im zerowa odprawa celna. Jakie samochody były najchętniej kupowane przez Ukraińców? Numerem jeden były Volkswageny Passaty (ok. 16 tys. szt.), dalej plasowały się Volkswageny Golfy, Skody Octavie, Renault Megane, Renault Scenic, Fordy Focusy, Volkswageny Tourany, Ople Zafira, Ople Astra i Audi A4.

W przypadku aut osobowych nie wolno było sprowadzać aut, które nie spełniały normy Euro2. W przypadku ciężarówek graniczną normą była Euro 5.

Warto jeszcze spojrzeć na ilość transakcji sprzedaży, jakie zostały zawarte w okresie od 1 stycznia do 31 czerwca 2022 roku. 564.100 aut używanych zmieniło właściciela (o 10,7% mniej niż w 2021 roku).

1 lipca 2022 roku ukraiński rząd zawiesił przepisy tak zwanej zerowej odprawy celnej. Zaczęto z powrotem pobierać cło importowe, akcyzę i VAT. Jak to wpłynęło na import aut?
W lipcu 2022 roku na Ukrainę sprowadzono tylko 13.900 szt. aut nowych i używanych.

W okresie od 1 stycznia do 31 czerwca 2022 roku Ukraińcy kupili 18.500 szt. fabrycznie nowych samochodów (spadek o 645 w stosunku do 2021 roku). Jedynie niecałe 10 % tych aut zostało wyprodukowanych na Ukrainie i były to w większości auta specjalistyczne.
Tak na marginesie – samochody na Ukrainie są składane z gotowych zestawów, sprowadzanych z zagranicy. W kraju nie istnieje (nie istniał także przed wybuchem wojny) pełny cykl produkcji aut.

Ile samochodów używanych Ukraińcy kupili w Polsce?

W okresie „wielkiego importu” ze względu na zerowe opłaty, wiele polskich mediów pisało o zainteresowaniu Ukraińców używanymi samochodami. Jednak nikt nie podał statystyk, jak wielkie było to zainteresowanie w praktyce. Przypomnijmy, od 6 kwietnia do 30 czerwca Ukraińcy sprowadzili do swojego kraju 202.800 szt. aut używanych. Ile z nich mogło zostać kupionych w Polsce?

W Polsce takich statystyk jeszcze nie ma. Na Ukrainie jest jednak kilka źródeł danych. Jedno z nich (Focus.UA) mówi o tym, że w okresie od stycznia do czerwca, z Polski sprowadzono na Ukrainę 20.715 aut (dla porównania z Niemiec 118.758 szt. aut, z Francji 31.206 szt. aut).
Z kolei inne źródła mówią o tym, że 27,2 % sprowadzonych na Ukrainę aut pochodziło z Polski. A to oznaczałoby, że Ukraińcy wykupili na polskim rynku 55.000 aut używanych. Warto zauważyć jednak, że ukraiński import aut z Niemiec czy Francji dotyczył po części tych samych pojazdów, które w innej sytuacji zostałyby sprowadzone przez polskich handlarzy i zaoferowane na naszym rynku. Stąd między innymi zjawisko pustki w komisach samochodowych, obserwowane w miesiącach letnich.

Aktualnie w największym polskim portalu z ogłoszenia motoryzacyjnymi wystawionych jest do sprzedaży 181.000 aut osobowych.

Kto w Polsce mógł – skorzystał. I sprzedał kilkunastoletniego Passata albo Golfa za dobre pieniądze mniej wymagającemu klientowi. Kto na Ukrainie mógł – skorzystał i zaoszczędził blisko 35% kosztów, które musiałby zapłacić przy sprowadzeniu samochodu.

Źródła
Dane liczbowe dotyczące sprzedaży i importu aut na rynek ukraiński: https://eauto.org.ua/,https://focus.ua/auto/526233-ukraincy-za-2022-god-importirovali-avto-na-1-7-milliarda-kakie-mashiny-vezut-i-otkuda,
https://eauto.org.ua/news/151-yaki-vzhivani-avto-priganyali-z-za-kordonu-v-pershiy-polovini-2022-roku-top-20-modeley,
https://dengi.ua/ua/taxes/6836664-mesyats-bez-lgotnoj-rastamozhki-skolko-legkovushek-vvezli-v-ukrainu-v-iyule,
https://inpoland.net.pl/novosti/glawnoe/top-avtivok-yaki-ukra%D1%97nci-masovo-vivozyat-z-polshhi-v-ukra%D1%97nu/.