Po naszych drogach porusza się coraz więcej aut, wyposażonych w czujnik deszczu. Zatem zwiększa się szansa, że do warsztatu trafi auto, w którym pojawiła się awaria tego elementu. W warsztacie może pojawić się też klient, który zechce doposażyć swoje auto w czujnik deszczu – a jest to możliwe. W naszym artykule poruszymy takie zagadnienia jak: awaria sensora deszczu, problemy z właściwą pracą sensora deszczu, awaryjność czujnika deszczu, sprawdzenie czujnika deszczu oraz jego montaż i demontaż. O pomoc w przygotowaniu artykułu poprosiliśmy eksperta z firmy, która produkuje takie czujniki.

Czujnik deszczu (inna nazwa to sensor deszczu) jest montowany w samochodach od połowy lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia. Początkowo był montowany w autach premium i klasy średniej – wyższej. Obecnie można go znaleźć także na liście wyposażenia samochodów kompaktowych.

Jaką rolę pełni czujnik deszczu?

Zadaniem czujnika deszczu jest zwiększenie komfortu i bezpieczeństwa kierowcy, podczas jazdy w trakcie opadów (nie tylko deszczu, ale także śniegu). Sensor realizuje dwa zadania:

• automatycznie (bez ingerencji ze strony kierowcy) włącza wycieraczki, po wykryciu opadów;
• automatycznie dostosowuje prędkość pracy wycieraczek do intensywności opadów.

Sensor jest połączony ze sterownikiem pracy wycieraczek. Czujnik można aktywować (funkcja AUTO) lub dezaktywować, za pomocą przełącznika zespolonego albo w inny sposób (zależnie od producenta auta).

Sensor deszczu – pojedynczy lub zespolony

Czujnik deszczu może być elementem pojedynczym, ale częściej znaleźć można czujniki zintegrowane, realizujące dwie, albo więcej funkcji informacyjnych. Najczęstsze połączenie (jak w przypadku sensorów Hella) to czujnik deszczu i czujnik światła (inaczej czujnik zmierzchu) w jednym module. W takim przypadku, zespolony czujnik steruje pracą wycieraczek oraz przekazuje informacje do sterowników oświetlenia zewnętrznego pojazdu.

Jak działa czujnik deszczu?

Czujnik deszczu jest montowany w górnej części przedniej szyby. Może być też elementem zintegrowanym z obudową lusterka wewnętrznego.

Jak działa sensor deszczu? Wykorzystuje on trzy podstawowe elementy:

• nadajnik – diodę lub kilka diod LED;
• pryzmat – przezroczysty element do odpowiedniego ukształtowania kierunku fal świetlnych;
• fotodiodę – element odbiorczy.

Fotodiody mogą być wykorzystywane, jako nieliniowe oporniki, w których opór zależny jest od natężenia strumienia światła. Takie zjawisko fizyczne jest wykorzystywane przez czujnik deszczu.

Jak to wygląda w praktyce?

Diody lub dioda LED generują strumień światła. Jest on kierowany, za pomocą pryzmatu, na przednią szybę. Strumień światła odbija się od zewnętrznej powierzchni szyby i trafia do fotodiody. Jeśli szyba jest sucha (brak opadów) od szyby odbija się maksymalna ilość światła. Jeśli szyba jest mokra, część światła nie dociera do fotodiody, albowiem zostaje zakrzywiona przez krople wody. Im więcej kropli wody na szybie, tym mniej światła dociera do fotodiody.

Fotodioda przetwarza ilość odebranego światła na sygnał elektryczny. Układ elektroniczny analizuje wartość sygnału elektrycznego z fotodiody i na tej podstawie przekazuje informacje do sterownika pracy wycieraczek.
Sterownik pracy wycieraczek uruchamia je i dostosowuje ich prędkość do intensywności opadów.

Przejdźmy do problemów, które mogą być powodowane przez sensor deszczu.

Nieprawidłowo dobrane wycieraczki mogą powodować problemy z działaniem czujnika deszczu

Co warto sprawdzić jako pierwsze, jeśli klient zgłasza problem z działaniem czujnika deszczu?

– Problem z właściwym działaniem czujnika deszczu może być powodowany przez źle dobrane (zbyt krótkie) pióra wycieraczek przedniej szyby. Czujnik deszczu umieszczony jest w górnej części szyby. Kiedy wycieraczki są za krótkie, nie doczyszczają szyby przed czujnikiem. Zabrudzona szyba jest powodem złego działania czujnika. Należy również pamiętać, aby mechanizm wycieraczek pozycjonował wycieraczki we właściwej pozycji spoczynkowej, nie mogą one znajdować się zbyt blisko czujnika (np. Seat Altea czy autobusy), ponieważ może to wywoływać np. niepożądane uruchomienie wycieraczek czy świateł mijania – wyjaśnia Roman Wierzbowski z firmy Hella.

Klienci mogą kupować tańsze, tak zwane uniwersalne, pióra wycieraczek. Długość piór w takich wycieraczkach jest uniwersalna i może nie być w 100 proc. zgodna z rozmiarem fabrycznym. Mogą być kilkanaście milimetrów za krótkie. Dlatego w autach z sensorem deszczu i w ogóle, z systemem ADAS na pokładzie, powinno się stosować wycieraczki dedykowane do danego modelu auta.

Awaria czujnika deszczu – czy jest to element awaryjny?

– Awarie czujnika deszczu zdarzają się bardzo rzadko i są zazwyczaj spowodowane przez mechaniczne uszkodzenie przedniej szyby albo zdarzają się po wymianie przedniej szyby, na skutek niewłaściwego montażu czujnika. Najczęściej związane jest to z nieprawidłową aplikacją medium (żelu) transmisyjnego (zabrudzenia, pęcherze powietrza) – wyjaśnia Roman Wierzbowski z firmy Hella, produkującej czujniki deszczu do wielu modeli aut. – W zasadzie uszkodzenia mechaniczne są jedynym problemem, jaki tu występuje. Choć teoretycznie może wystąpić także zwarcie wewnętrzne, nie słyszałem o takim przypadku.

Sporo aut używanych, sprowadzanych do Polski z krajów UE, to samochody powypadkowe. Są one szykowane do naprawy po najniższych kosztach, zatem przednie szyby są w nich wymieniane na używane i montowane metodą “po kosztach i jak najszybciej”. Nikt, kto szykuje auto do szybkiej sprzedaży, nie będzie inwestować w samochód większych środków i nie będzie pozyskiwać specjalnych środków, takich jak żel transmisyjny. Tym bardziej, że najtańszy żel transmisyjny (jedna porcja na jeden czujnik, popularnie zwany “żelkiem”) kosztuje minimum 50 zł.

Po przejrzeniu kilku for dla użytkowników różnych marek znaleźliśmy jeszcze narzekania na złe działanie czujnika deszczu, których powodem były rozpięte kostki podłączeniowe. Same się nie rozpięły. Nasza teoria jest taka, że w powypadkowym aucie nieuczciwy handlarz rozpiął je, żeby ukryć brak działania ze strony czujnika deszczu i ewentualnie, zespolonego z nim czujnika zmierzchu, które zostały uszkodzone na skutek wymiany przedniej szyby, pozyskanej z demontażu. “Wycieraczki działają przy sterowaniu analogowym? Działają. Światła zewnętrzne działają przy sterowaniu analogowym? Działają. Zatem auto jest sprawne.”

Jak sprawdzić poprawność pracy czujnika deszczu?

Sposób pierwszy:

• Włączyć zapłon, uruchomić przełącznik wycieraczek na funkcję auto (czyli włączyć działanie czujnika deszczu) i spryskać wodą przednią szybę. Jeśli czujnik jest sprawny, wycieraczki uruchomią się automatycznie.

Sposób drugi:

• Jeśli pierwszy sposób nie spowodował działania ze strony czujnika, należy podłączyć urządzenie diagnostyczne. Awaria czujnika deszczu powinna spowodować wyświetlenie konkretnego kodu usterki, zapisanego w pamięci sterownika.

Montaż czujnika deszczu po wymianie szyby – co radzi ekspert?

– Montaż nowego czujnika deszczu albo montaż poprzedniego czujnika, po zamontowaniu nowej szyby, musi być zgodny z szeregiem zasad – wyjaśnia Roman Wierzbowski z firmy Hella – Szyba w strefie montażu czujnika musi być perfekcyjnie czysta oraz odtłuszczona. Trzeba koniecznie zwrócić uwagę na stan medium transmisyjnego, które również musi być stuprocentowo czyste i pozbawione pęcherzyków powietrza. Jeśli medium transmisyjne jest zanieczyszczone i uszkodzone, należy je wymienić. Zaleca się montaż nowego medium każdorazowo po demontażu czujnika.

Demontaż czujnika deszczu:

• Usunąć osłony czujnika albo lusterka wewnętrznego, stosując odpowiednie narzędzia;
• Odłączyć wtyczkę od czujnika;
• Nacisnąć sprężynę i zwolnić blokadę czujnika za pomocą małego wkrętaka;
• Odłączyć czujnik razem z podkładką żelową od szyby, delikatnie, bez użycia siły.

UWAGA: Odłączanie od szyby może potrwać nawet 30 minut (zależnie od temperatury zewnętrznej). Tyle czasu trwa odprężenie medium (żelu) transmisyjnego.

Montaż sensora deszczu:

• Szyba musi być perfekcyjnie wyczyszczona i odtłuszczona w strefie montażu, a także sucha;
• Zastosować nowe medium transmisyjne;
• Wypozycjonować czujnik, a następnie zablokować klamrę na prawym, a potem na lewym zaczepie sprężynowym;
• Sprawdzić poprawność montażu czujnika;
• Podłączyć wtyczkę i sprawdzić połączenie;
• Sprawdzić poprawność pracy czujnika;
• Zamontować elementy osłonowe.

Jak wspomniał nasz ekspert, sensor deszczu to element, który jest mało awaryjny. Zazwyczaj powodem jego awarii jest niewłaściwa wymiana albo uszkodzenie szyby. Ponieważ na portalach aukcyjnych można bez problemu kupić żele transmisyjne, może się zdarzyć, że domorosły mechanik sam zabierze się za wymianę czujnika, uszkadzając i medium i czujnik.