Unia Europejska kreuje się na światowego lidera w dziedzinie ochrony środowiska. Oznacza to, że wzrastają wymagania wobec przedsiębiorców z państw członkowskich. Zgodnie z prawem, warsztaty samochodowe są producentami odpadów i muszą je ewidencjonować. O problemach z tym związanych i ich rozwiązaniu rozmawiamy z Tomaszem Łuczakiem, twórcą platformy Envinet.

Dlaczego dawniej warsztaty nie musiały raportować swojego wpływu na środowisko, czy zmieniło się prawo?

Przepisy dotyczące środowiska obowiązują od wielu lat. Jednak dopiero po wejściu Polski do Unii Europejskiej zaczęto te przepisy egzekwować. Do tej pory w przedsiębiorstwach nie było kontroli, teraz jest ich coraz więcej.

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska nie działa już jako instytucja doradcza – może nakładać kary. Łatanie dziury budżetowej sprawia, że zaczyna się poszukiwanie pieniędzy tam, skąd najłatwiej je zabrać, a niska świadomość małych firm sprawia, że łatwo jest zakończyć kontrolę w nich mandatem.

Warto przygotować się na kontrolę, która – prędzej czy później, nas czeka. Przygotowanie dokumentacji przez zewnętrzną firmę kosztuje, a my dajemy przedsiębiorcy optymalne narzędzie.

Które odpady z warsztatu uznawane są za niebezpieczne dla środowiska?

Warsztaty oponiarskie, samochodowe, lakiernicze czy myjnie nie zajmują się produkcją. Zgodnie z prawem, są one jednak producentami odpadów i nie mogą robić z nimi, co im się podoba. Wolność człowieka kończy się tam, gdzie zaczyna się wolność drugiego człowieka, a substancje, które mogą wydostać się z warsztatu, mogą być szkodliwe dla środowiska.

Trzeba pamiętać, ze wytwarzane przez warsztaty opady, które trzeba raportować, to nie tylko płyny eksploatacyjne, zaolejone tkaniny, plastiki, ale również woda, którą czyszczony jest warsztat, pyły, gazy, a nawet hałas. Jeśli warsztat przeszkadza sąsiadom, trzeba liczyć się z tym, że będą wnioskowali o kontrolę WIOŚ.

O jakich obowiązkach środowiskowych przedsiębiorcy zapominają najczęściej?

Świadomość warsztatów, które zwykle są mikroprzedsiębiorstwami, jest bardzo niska na tle innych branż. Duże firmy oraz te, których wpływ na środowisko jest jeszcze większy (jak stacje benzynowe, zakłady lakiernicze), są bardziej świadome formalności, których muszą dopełnić.

Mniejsze firmy nie realizują obowiązków ekologicznych wcale lub realizują je fragmentarycznie, narażając się na kary WIOŚ. Ochrona środowiska jest dla firmy zawsze po części kosztowej, a przedsiębiorca – co logiczne – interesuje się przede wszystkim zwiększeniem zysków.

Jakie są sposoby realizacji kwestii raportowania środowiskowego?

Przy pomocy pracownika etatowego lub poprzez outsourcing. Dla mikroprzedsiębiorstw zatrudnianie kolejnego pracownika lub wydawanie kilkuset złotych miesięcznie na doradztwo środowiskowe to zbyt duże obciążenie. Firmy nie zakłada się po to, aby chronić środowisko, tylko prowadzić biznes. Obowiązki sprawozdawcze bardzo często zlecane są w firmie osobom, które nie są przygotowane do realizowania takich zadań. Monitorowanie aktów prawnych (które zmieniają się bardzo często) i dokumentowanie kwestii ekologicznych na własną rękę jest bardzo czasochłonne, nie daje też gwarancji, że wszystkie formalności zostały dopełnione.

Jakie sankcje grożą przedsiębiorstwu, które nie dopełni swoich obowiązków środowiskowych?

Mandaty zaczynają się od 500 zł, jest to jednak kara uznaniowa i mogą być one dużo bardziej dotkliwe, w niektórych przypadkach kończąc się nawet zamknięciem firmy. Trzeba jednak uregulować stany formalnoprawne na pięć lat wstecz. Koszt „posprzątania” tych formalności przez specjalistyczną firmę sięga nawet kilkunastu tysięcy złotych.

Co mają zrobić firmy, które do tej pory nie regulowały kwestii ekologicznych i teraz chciałyby zacząć? Jak mogą zabezpieczyć się przed konsekwencjami kontroli?

Jeżeli ktoś się przyzna, złoży odpowiednie pismo, niedopełnienie wcześniejszych formalności może zostać pozostawione bez konsekwencji. Jeśli zechcemy to zrobić dopiero w trakcie kontroli, może być za późno.

Po co powstał Envinet? Czy dopełnienie formalności związanych z ochroną środowiska jest tak trudne? Ile czasu trzeba poświęcić na dopełnienie wszystkich formalności związanych z odpadami za pomocą platformy Envinet?

Dzięki platformie Envinet, nie posiadając specjalistycznej wiedzy prawnej, chemicznej, warsztat może samodzielnie wykonać czynności związane z raportowaniem środowiskowym, mając dostęp do pomocy konsultanta telefonicznego. Jednocześnie, Envinet to znacznie tańsze rozwiązanie, niż klasyczny outsourcing, gdyż – w zależności od pakietu – kosztuje maksymalnie 100 zł miesięcznie, dając dostęp do zawsze aktualnych aktów prawnych i chroniąc przed pomyłkami i niedopełnieniem formalności.

W ciągu 10 lat prawo ochrony środowiska zmieniło się 70 razy. W tym roku należy do marca złożyć sprawozdanie z zakresu korzystania ze środowiska. Mamy luty, a jeszcze nie ma właściwego rozrządzenia, przedsiębiorcy nie wiedzą, na czym mają to złożyć.

Przedsiębiorca, który nie korzysta z naszego narzędzia, musi sam sprawdzać jakie są stawki, zapoznać się z aktualnym obwieszczeniem. Może to robić sam, ale może wtedy mieć iluzoryczne wrażenie, że dobrze realizuje obowiązki ekologiczne, podczas gdy tak naprawdę może o czymś zapomnieć, za co grozi mu mandat. Envinet ułatwia generowanie raportów i ewidencjonowanie. W skali miesiąca przedsiębiorca musi poświęcić na te formalności maksymalnie godzinę, bez naszej platformy musiałby poświęcić czas na szukanie odpowiednich aktów prawnych sprawdzenie, czy o niczym nie zapomniał.