Z różnych przyczyn dochodzi do przedwczesnego uszkodzenia łożyska tocznego, co negatywnie wpływa na żywotność układu. Przedstawiamy dokończenie artykułu sprzed tygodnia.

Przyczyny awarii łożysk – Przegrzanie

Przyczyny

• Mocne ciepło z zewnątrz
• Niewystarczające odprowadzanie ciepła
• Niedostateczne chłodzenie lub smarowanie

Skutki

• Zmiana zabarwienia pierścieni, elementów tocznych i koszyków z koloru żółtego na niebieski
• Temperatury powyżej 200°C redukują twardość oraz nośność i mogą prowadzić do przedwczesnej awarii łożyska
• W przypadkach ekstremalnych deformują się komponenty łożyska
• Wzrost temperatury może pogorszyć lub zniszczyć środek smarowy

Środki zaradcze

• Kontrola temperatury oraz przeciążenia
• Wystarczające odprowadzanie ciepła

Pęknięcie pierścienia zewnętrznego

Przyczyny

• Za małe podparcie pierścieni w obudowie łożyska
• Wstępne obciążenie aksjalne w wyniku nieprawidłowego luzu łożyskowego podczas wysokich temperatur eksploatacyjnych

Skutki

• W normalnym przypadku pęknięcie przebiega równomiernie w kierunku obwodu, często w połączeniu z wyłamanymi częściami
• Przy obciążeniu aksjalnym pęknięcia występują zazwyczaj zaraz za środkiem bieżni
• Zewnętrzna strona pierścienia zewnętrznego wykazuje nieregularne oznaki śladów eksploatacji\

Środki zaradcze

• Poprawienie montażu łożyska
• Prawidłowy luz łożyska
• Postępować wg instrukcji montażowych producentów

Wychylenie od pionu

Przyczyny

• Wygięte wały
• Wypływka lub zanieczyszczenie na wale albo na odsadzeniach obudowy
• Gwinty wału nie są aksjalnie równolegle do osadzenia łożyska
• Powierzchnie czołowe nakrętek wału nie są w położeniu prostokątnym do osi gwintowanej

Skutki

Ślad zużycia przebiega skośnie do krawędzi bieżni nieruchomego pierścienia

Środki zaradcze

• Inspekcje wałów i obudowy w przypadku odchyleń biegu przy odsadzeniach i osadzeniach łożysk
• Obróbka gwintu i osadzenia łożyska
• Stosowanie dokładnych nakrętek wałów

Za mocne pasowanie

Przyczyny

Obwodowy ślad biegu na bieżniach

Skutki

Ciągła eksploatacja pod wysokim obciążeniem, złe smarowanie i za mały luz łożyskowy prowadzą do szybkiego zużycia i zmęczenia

Środki zaradcze

Prawidłowe nastawienie luzu łożyskowego lub/i łożyska koła

Zmęczenie

Przyczyny

Stosowanie nieprawidłowego łożyska (zewnętrznie niedostrzegalne – ewentualnie konstrukcja wewnętrzna nie nadaje się do tego użytkowania)

Skutki

• Często określane jako łuszczenie; spowodowane rysami w powierzchni bieżni i ustawicznym ścieraniem się małych, pojedynczych cząstek materiału pierścieni wewnętrznych i zewnętrznych lub elementów tocznych
• Postępujące łuszczenie – po wystąpieniu rozszerza się ono wskutek ciągłego użycia
• Towarzyszy temu zawsze słyszalny wzrost hałasu

Środki zaradcze

• Wymiana łożyska
• Wystarczające odprowadzanie ciepła

Wgniecenia elementów tocznych

Przyczyny

• Statyczne przeciążenie łożyska
• Ciężkie zderzenia łożyska
• Stosowanie młotka przy montażu
• Upuszczenie łożyska lub montowanych podzespołów
• Montaż łożyska na wale z użyciem siły na pierścień zewnętrzny

Skutki

• Wgniecenia elementów tocznych występują jako wgniecenia w bieżniach i powodują zwiększenie wibracji (powstawanie hałasu)
• Mocne wgniecenia elementów tocznych mogą prowadzić do przedwczesnych awarii

Środki zaradcze

• Montaż/demontaż łożysk właściwym narzędziem
• Stosowanie siły tylko na pierścień mocno pasowany
• Postępować wg instrukcji montażowych producentów

Zużycie spowodowane zacieraniem

Przyczyny

• Niedostateczne smarowanie przy wysokich obciążeniach
• Za mała ilość lub za rzadka konsystencja środka smarowego
• Brak hydrodynamicznego filmu smarowego między czołową stroną wałeczków i obrzeżem
• Za wysokie naprężenie wstępne z powodu rozszerzalności cieplnej
• Różnorodnie skośny bieg pojedynczych wałeczków z powodu zużycia bieżni lub wychylenia pierścienia

Skutki

• Częściowe lub całopowierzchniowe zespawanie i głębokie rysy w obrzeżach i powierzchniach czołowych wałeczków
• Koksowanie środka smarowego w tym obszarze

Środki zaradcze

• Stosowanie właściwych środków smarowych z odpowiednią specyfikacją
• Zabezpieczenie poprawnego naprężenia wstępnego łożyska

Zły kierunek obciążenia

Przyczyny

• Łożyska kulkowe skośne skonstruowane są na jeden kierunek obciążenia. Jeśli obciążenie następuje w kierunku przeciwnym, eliptyczna powierzchnia kontaktowa zostanie odcięta przez niższe odsadzenie
• Wynikiem tego jest bardzo wysokie obciążenie i wzrost temperatury oraz postępująca za tym wibracja i przedwczesna awaria

Skutki

Kulki wykazują taśmowo zużycie rowków, spowodowane obracaniem się kulek ponad krawędzią bieżni.

Środki zaradcze

Zapewnienie prawidłowego montażu kulkowych łożysk skośnych