Opony są bardzo istotnym elementem bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Dostrzegły tę prawidłowość organy Unii Europejskiej, które dostosowują przepisy prawa do współczesnych warunków panujących na europejskich drogach. I tak np. Dyrektywa 2001/43/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r., zmieniająca dyrektywę Rady 92/23/EWG odnoszącą się do opon pojazdów silnikowych i ich przyczep oraz ich instalowania wprowadza: obowiązek posiadania przez opony do pojazdów homologacji hałasu, zgodnie z Regulaminem nr 117 WE Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ). „Jednolite przepisy dotyczące homologacji opon w odniesieniu do emisji hałasu toczenia i przyczepności na mokrych nawierzchniach” wprowadza Artykuł 1 p.5. Dyrektywy 2001/43/WE (Dz.U.UE L z dnia 29 sierpnia 2008 r.) Dane szczegółowe Dyrektywy 2001/43 WE: Wymagania dotyczące emisji hałasu pochodzącego z kontaktu opona/droga.

Poziomy hałasu określone zgodnie z pkt. 4.5. dodatku 1 Dyrektywy 2001/43 WE nie przekroczą następujących wartości granicznych (patrz tabela poniżej) i obowiązują dla opon klasy C1, wzmocnionych (lub o dodatkowym obciążeniu) oraz opon sklasyfikowanych w kategorii zastosowania „Specjalna”, w odniesieniu do nominalnej szerokości przekroju (szerokość ta najczęściej wyrażona jest w mm) opony, która została poddana badaniu.

Nowe przepisy uniemożliwią wprowadzenie do obrotu i sprzedaży detalicznej przez producentów i importerów opon nie posiadających homologacji hałasu – patrz wyżej REG. 117 WE. Od 1 października 2009 r., przepisy niniejszej dyrektywy, zmienionej dyrektywą 2001/43/WE, stosuje się, do celów art. 7 ust. 2 dyrektywy 70/156/WE, do wszystkich typów opon, które objęte są zakresem niniejszej dyrektywy, z wyjątkiem opon klasy C1d i C1e, do których będą stosowane odpowiednio od dnia 1 października 2010 r. i od dnia 1 października 2011 r.

Definicje i wyjaśnienia:
W przypadku opon zgłoszonych do homologacji w odniesieniu do poziomu emisji hałasu toczenia nie ma znaczenia czy opona jest zwykła, czy wzmocniona (lub o podwyższonym indeksie

Emisja „hałasu toczenia” oznacza dźwięki emitowane wskutek kontaktu poruszających się
opon z nawierzchnią drogi.

„Klasa opony” oznacza jedną z następujących

kategorii:

Opony klasy C1: opony zgodne z regulaminemEKG nr 30;

Opony klasy C2: opony zgodne z regulaminemEKG nr 54 i posiadające w układzie pojedynczym indeks nośności mniejszy lub równy 121 oraz symbol indeksu prędkości większy lub równy „N”;

Opony klasy C3: opony zgodne z regulaminem
EKG nr 54 i posiadające:

a) indeks nośności w układzie pojedynczym większy lub równy 122;

b) indeks nośności w układzie pojedynczym mniejszy lub równy 121 oraz symbol indeksu prędkości mniejszy lub równy „M”.

Dla potrzeb homologacji typu pojazdów samochodowych zgodnie z klasyfikacją międzynarodową rozróżnia się następujące kategorie pojazdów (w poniższych definicjach termin „maksymalna masa” oznacza „maksymalną masę całkowitą pojazdu” w załączniku nr 2 do Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 24 października 2005 roku w sprawie homologacji typu pojazdów samochodowych i ich przyczep):

Kategoria M: pojazdy samochodowe mające co najmniej cztery koła oraz zaprojektowane i wykonane do przewozu osób, w tym:

1) Kategoria M1: pojazdy zaprojektowane i wykonane do przewozu osób mające nie więcej niż osiem miejsc oprócz siedzenia kierowcy;

2) Kategoria M2: pojazdy zaprojektowane i wykonane do przewozu osób mające więcej niż osiem miejsc oprócz siedzenia kierowcy i mające masę całkowitą nieprzekraczającą 5 ton;

3) Kategoria M3: pojazdy zaprojektowane i wykonane do przewozu osób mające więcej niż osiem miejsc oprócz siedzenia kierowcy i mające masę całkowitą przekraczającą 5 ton.

Przesłanki dla wprowadzenia w Polsce obowiązku stosowania opon zimowych w okresie zimy

O tym, że opony zimowe powinny zastąpić w okresie opadów śniegu i temperatur poniżej +7C opony letnie, najlepiej wiedzą ich producenci. Produkują oni zarówno opony letnie, jak i zimowe. Tym samym im najlepiej znane są technologie i materiały zapewniające najlepsze możliwe do osiągnięcia cechy trakcyjne w eksploatacji. Współpraca z Tomaszem Młodawskim z Michelin Polska umożliwiła przedstawienie istoty problemu bezpieczeństwa na drodze w szerszym kontekście, z przedstawieniem nowych technologii stosowanych w Michelin.

Opona na pierwszy rzut oka wygląda jak kawałek czarnej gumy założony na felgę. Nie wszyscy wiedzą, że dzisiejsze opony to nowoczesne cacka nafaszerowane najnowszymi technologiami i milionami euro zainwestowanymi w rozwiązania zwiększające bezpieczeństwo podróżowania. Jednym z takich rozwiązań dla opon zimowych jest wprowadzona przez Michelin specjalna mieszanka z dodatkiem oleju słonecznikowego, która zwiększa przyczepność opon zimowych. Ale po kolei…

Dlaczego warto zmieniać opony letnie na zimowe?

Opony to jedyny punkt styku samochodu z drogą. Od jakości tego styku zależy kontrola kierowcy nad pojazdem i bezpieczeństwo podróżujących. Opony muszą zapewnić bezpieczną jazdę w każdych warunkach. Jest to szczególnie ważne, gdy na drodze staje się szczególnie niebezpiecznie, czyli jest mokro, ślisko, zimno, pada deszcz lub gdy droga jest pokryta lodem, śniegiem czy błotem pośniegowym. Czyli, gdy przychodzi jesień i mamy już pierwsze zwiastuny nadciągającej zimy. Na takie warunki warto przygotować auto i założyć na nie bezpieczne, antypoślizgowe „obuwie”, czyli opony zimowe.

Co daje korzystanie z opon zimowych?

1. Na mokrych nawierzchniach przy temperaturach między 0°C a +7°C, opona zimowa skraca drogę hamowania już o 6 metrów w porównaniu do opony letniej (przy prędkości 80km na godzinę). W niższych temperaturach ta różnica będzie wzrastać.

2. Na śniegu opona zimowa zapewnia dwukrotnie krótszą drogę hamowania w porównaniu do opony letniej. Przy 50 km/h długość drogi hamowania na śniegu wynosi 32 m na oponach zimowych i 63 m na oponach letnich.

(Wyniki osiągnięte w testach prowadzonych przez TUV SUD Automotive przy hamowaniu z prędkości 80 km/h do 10 km/h na oponach w rozmiarze 205/55 R 16).

Jak rozpoznać właściwy moment do wymiany opon?

Najlepszym momentem na wymianę opon jest spadek temperatury otoczenia poniżej +7°C. W naszych warunkach klimatycznych następuje to w październiku. Wtedy drogi są zazwyczaj mokre przez większość czasu, bo woda nie odparowuje tak szybko z jezdni. Robi się ślisko i pojawiają się okresowe przymrozki, gołoledź, a nawet pierwsze opady śniegu.

Kiedy na wiosnę temperatura wzrasta powyżej+7°C, należy z powrotem założyć opony letnie, ponieważ na suchej nawierzchni powyżej +7°C opona letnia zapewnia: krótszą drogę hamowania, lepszą stabilność i prowadzenie auta oraz większe przebiegi opon.

Czym różnią się opony zimowe od letnich?

Są cztery podstawowe różnice między oponą zimową i letnią.

1. Miękka, elastyczna guma

Aby opona mogła zapewnić idealną przyczepność do nawierzchni, gdy temperatura spada poniżej +7°C, guma musi pozostawać miękka. Guma opon letnich traci stopniowo elastyczność w miarę spadku temperatury otoczenia. Natomiast guma opon zimowych jest bardziej miękka i zachowuje te właściwości pomimo spadku temperatury otoczenia. Zaletą takiej opony jest zachowanie pełnej elastyczności w niskich temperaturach, co zapewnia doskonałą przyczepność.

2. Nacięcia na bieżniku, czyli lamele

Opona zimowa posiada 10 razy więcej lameli, niż opona letnia. Większa liczba nacięć zapewnia lepszą przyczepność na wodzie, na śniegu i na lodzie. Gdyby połączyć wszystkie lamele na oponie zimowej w jedną linię, to jej długość zajęłaby 30 metrów. Nacięcia na oponie letniej mają łączną długość 3 metrów. Dzięki licznym nacięciom klocki bieżnika opony zimowej są bardziej elastyczne i lepiej współpracują (zazębiają się) z makronierównościami nawierzchni asfaltowej czy ośnieżonej.

Jak działają nacięcia? Nacięcia, czyli fachowo lamele, rozcinają warstwę wody, tworzącą się na powierzchni mokrej lub oblodzonej drogi. Dzięki temu zapewniają lepszą przyczepność opony. Pozwalają również uzyskać lepszą trakcję na śniegu, poprzez tzw. ”efekt pazura”, zapewniający skuteczniejsze przywieranie opony zimowej do nawierzchni.

3. Krawędzie
Opona zimowa ma większą liczbę krawędzi na bieżniku. Dzięki temu poprawia się przyczepność opony zimowej nawet na najbardziej śliskich nawierzchniach.

4. Prostokątny profil

Opona zimowa w porównaniu z oponą letnią ma bardziej prostokątny kształt, gdy patrzymy na nią od frontu, czyli od strony bieżnika. Dzięki temu zwiększa się powierzchnia kontaktu i przyczepność opony do podłoża (zdjęcie poniżej przedstawia oponę letnią z lewej strony i zimową z prawej).

OPONA LETNIA       OPONA ZIMOWA
(PRIMACY HP)         (PILOT ALPIN PA3)

Jakie opony wybrać?

Opony różnych producentów różnią się między sobą właściwościami. Warto wybierać te sprawdzone w niezależnych testach, gdzie opony są kupowane na wolnym rynku w losowo wybranych punktach sprzedaży, a nie dostarczane przez producentów opon specjalnie do testów. Takie opony charakteryzują się większym bezpieczeństwem oraz niższymi kosztami eksploatacji, tzn. dłużej służą użytkownikom. Gdy kupujemy oponę sprawdzoną i polecaną przez niezależnych ekspertów, to choć zapłacimy za nią więcej, będzie ona nam służyła przez dłuższy czas, niż opona tańsza, którą trzeba będzie wymienić po krótszym czasie jej użytkowania. W takim przypadku mówimy o całkowitym koszcie opony w odróżnieniu do kosztu zakupu.

*różnica pomiędzy oponą Michelin Alpin A3 a średnią 6 konkurentów z segmentu opon Premium na podstawie testów wykonanych w maju 2008 przez TUV SUD Automotive

Wybierając markową oponę Michelin zwiększamy swoje bezpieczeństwo, a także oszczędzamy pieniądze. Pozornie droższa nawet o 25 proc. opona w efekcie końcowym okazuje się tańsza o przeszło 30 procent!

Dlaczego opony różnych producentów różnią się między sobą?

Co roku Grupa Michelin przeznacza na prace badawcze około 4 proc. dochodów, czyli około 600 milionów euro, by wciąż udoskonalać opony. Jednym z najnowszych rozwiązań opracowanych w Centrum Technologicznym Michelin jest technologia Helio-compound, która wykorzystuje w mieszance gumowej bieżnika naturalny olej słonecznikowy. Pozwala to na lepszą dystrybucję energii na bieżniku, nawet w niskich temperaturach. W efekcie opona lepiej przylega do mokrej zimnej nawierzchni. Zwiększoną przyczepność opony na śniegu zapewnia technologia StabiliGrip, czyli trójwymiarowa kombinacja dwóch typów lameli: samoblokujących Bi-Directional oraz Variable Geometry. Te pierwsze pozwalają gęściej ponacinanym klockom wgryzać się skutecznie w śnieg i lód, a jednocześnie zapewniają wysoką stabilność klocków bieżnika, dzięki czemu samochód prowadzi się pewnie i precyzyjnie. Z kolei technologia Variable Geometry (lamele o zmiennej geometrii – pofalowane na powierzchni, proste u podstawy) zapewniają większą stabilność prowadzenia przy dużych prędkościach.

Nie wszystkich producentów stać na takie inwestycje w nowe rozwiązania, nie każdy producent ma techniczne i intelektualne możliwości opracowywania i wdrażania innowacyjnych zmian. Warto o tym pamiętać przy zakupie opon. Dzięki innowacjom opony Michelin przewyższają opony konkurencji, a potwierdzeniem tego są najlepsze wyniki w testach bezpieczeństwa, trwałości i oszczędności paliwa opon organizowanych przez cieszących się zaufaniem niezależnych ekspertów, takich jak niemiecki TUV SUD Automotive, ADAC czy Za Rulem.

Autorzy: Jerzy Garszczyński, Tomasz Młodawski
Artykuł ukazał się w numerze 3 (61) magazynu Przegląd Oponiarski.
Dalszy ciąg artykułu w numerze kwietniowym Przeglądu