Okładziny cierne stosowane w układach hamulcowych składają się z dwóch podstawowych elementów – tzn. materiału ciernego oraz części trzymających, do których jest on zamocowany. W przypadku klocków hamulcowych będą to materiał cierny i płytka tylna. O wymaganiach stawianych płytce tylnej rzadko myślimy, ponieważ wydaje się, że jest to element stosunkowo prosty. Musi on jednak odznaczać się odpowiednią sztywnością, która zapewnia równomierny nacisk materiału ciernego na powierzchnię tarczy hamulcowej oraz, co bardzo istotne z punku widzenia mechanika, dokładnością wykonania gwarantującą bezproblemowy montaż w jarzmie oraz prawidłową pracę przez cały okres eksploatacji.

Materiał cierny jest najważniejszą częścią klocka hamulcowego. Dzięki znacznym inwestycjom w okresie wielu lat firma TRW opracowała doskonałe mieszanki, z których powstaje materiał cierny. Mieszanka ta zapewnia stabilność współczynnika tarcia i najbardziej bezpieczne parametry hamowania w każdej temperaturze, przy każdej szybkości i w każdych warunkach. Warto dodać, iż dziesięć lat temu, przed wejściem w życie przepisów normy ECE R90, firma TRW wprowadziła na rynek pierwsze w Europie, klocki hamulcowe przyjazne dla środowiska, przy produkcji których nie wykorzystuje się miedzi, ołowiu, rtęci, kadmu, chromu, antymonu, mosiądzu czy molibdenu.

Wszystkie klocki hamulcowe TRW podlegają procesowi wypalania – tzn. klocek rozgrzewany jest do temperatury 600-700 °C, co ma na celu uwolnienie gazów zgromadzonych wewnątrz materiału podczas produkcji. Poprawia to parametry materiału ciernego zabezpieczając przed powstaniem na skutek wydzielających się gazów tzw. „poduszki gazowej” pomiędzy klockiem, a tarczą powodującej zanik siły hamowania.

W roku 2013 wprowadzona została na rynek innowacyjną warstwa Cotec, pokrywająca materiał cierny nowego klocka hamulcowego. Ma ona na celu zapewnienie pożądanej wartości współczynnika tarcia nowego materiału ciernego już od pierwszego hamowania. Przekłada się to znaczne skrócenie drogi hamowania w czasie pierwszych kilkunastu zatrzymań po wymianie klocków na nowe, pokryte warstwą Cotec, w porównaniu z klockami produkowanymi przez inne firmy. W ostatnim czasie opracowany i wprowadzony również został kompozytowy nisko pylący materiał cierny DTEC, który przy zachowaniu większej czystości felg zapewnia kierowcy te same opóźnienia i współczynnik tarcia w porównaniu do standardowych kompozytowych materiałów ciernych.

Klocki hamulcowe TRW – na celowniku

Wszystkie klocki hamulcowe TRW przechodzą serię rygorystycznych testów — zarówno w warunkach laboratoryjnych jak i drogowych. Testy produktów przeznaczonych na rynek części zamiennych przebiegają zgodnie z procedurami OE. Wielu dostawców części zamiennych w Europie uważa zgodność ze specyfikacją ECE R90 za oznakę doskonałości, dla TRW jest to zaledwie minimum. Testy laboratoryjne rozpoczynają się w fazie opracowywania produktu i dają możliwość kontrolowania na tym etapie siły hamowania, zużycia oraz określenia podatności na zjawisko fadingu, czyli odporności na nagłą utratę siły hamowania w wyniku zniszczenia materiału ciernego pod wpływem działania wysokiej temperatury. Pośród testów laboratoryjnych wymienić możemy stanowiskowy test dynamometryczny, test odporności na ścinanie materiału ciernego od płytki tylnej, test odporności na korozję w komorze solnej oraz test zachowania współczynnika tarcia przy niskich temperaturach. W czasie testów drogowych, w warunkach rzeczywistych kontrolowane są parametry odpowiadające za bezpieczeństwo i komfort podróżowania takie jak skuteczność hamulców przy wysokich temperaturach w czasie długotrwałych zjazdów, a także tendencje do tworzenia wibracji oraz pisków. W każdym przypadku wyniki testów porównywane są z wstępnymi założeniami dotyczącymi danego produktu i w przypadku ich nie spełnienia staja się podstawą do opracowania działań mających na celu poprawę parametrów.

Wskazówki dotyczące obsługi układu hamulcowego

Przystępując do prac obsługowych w obrębie układów hamulcowych musimy dokładnie oczyścić wszystkie elementy, a następnie dokonać oceny ich stanu i podjąć decyzję o dalszym wykorzystaniu lub wymianie części.

W przypadku układów hamulców tarczowych po demontażu części należy ocenić stan całego układu. Sprawdzamy grubość i strukturę warstwy ciernej klocków hamulcowych oraz to czy nie nastąpiło jej odklejenie od płytki tylnej. Przyjmuje się, że grubość okładziny mniejsza od 2 mm kwalifikuje klocek do wymiany.

Przed założeniem nowych klocków należy ocenić stan tarcz hamulcowych. Jeśli jest to rutynowy przegląd to możemy się ograniczyć do wizualnej oceny pod kątem korozji, pęknięć, rowków oraz do pomiaru ich grubości i porównania z podaną wartością graniczną. Pomiaru grubości tarczy dokonujemy przy pomocy specjalnej suwmiarki lub mikromierza, w odległości ok. 10 mm od zewnętrznej krawędzi tarczy. Tarcze zbyt cienkie należy bezwzględnie kwalifikują się do wymiany.

Przy wymianie klocków hamulcowych należy obowiązkowo skontrolować także stan zacisku hamulcowego tj. płynność poruszania się tłoczka, szczelność oraz stan gumy osłaniającej tłoczek. Nie można zapomnieć o konieczności zapewnienia płynnego poruszania się, jednak bez nadmiernych luzów prowadnic zacisku.

Pamiętajmy również o sprawdzeniu stanu płynu hamulcowego poprzez pomiar jego temperatury wrzenia. Zbyt niska temperatura wrzenia może stać się powodem zaniku siły hamowania przy znacznym obciążeniu układu na skutek powstania korka parowego będącego efektem wrzenia płynu w przewodach.