Sprawne panewki to niezbędne elementy silnika spalinowego. Pełnią one rolę łagodzenia tarcia powstałego przy pracy wału korbowego. Panewki mogą się jednak zużyć, a taka awaria z kolei prowadzi do dość poważnego serwisu.

Awaria i wymiana panewek: z czym to się wiąże?

Wymiana panewek w silniku spalinowym wiąże się z koniecznością rozebrania jednostki napędowej. Panewki, czyli cienkie metalowe tulejki, pełnią kluczową rolę w silniku, zapewniając płynne i bezawaryjne działanie wału korbowego. Ich zużycie lub uszkodzenie może prowadzić do poważnych awarii, dlatego warto znać objawy wskazujące na problemy z panewkami oraz wiedzieć, z czym wiąże się ich wymiana.

Wymiana panewek to naprawa z kategorii tych “cięższych” napraw. Panewki rozróżniamy na panewki główne, czyli panewki wału korbowego oraz panewki korbowe czyli korbowodów. W przypadku tych drugich, w większości starszych samochodów można zrobić to “na aucie”, jeśli jest to wymiana profilaktyczna i nie doszło do zatarcia. Wiąże się to z demontażem miski olejowej oraz w niektórych przypadkach pompy oleju. […] Co do panewek głównych niestety wymiana ich wiąże się z demontażem silnika i rozebraniem całego “dołu” silnika. – mówi nam Marcin, mechanik z warsztatu w podwarszawskiej Zielonce.

Objawy zużycia panewek

Pierwszy i najbardziej oczywisty objaw zużycia panewek to stuki słyszane w silniku. W przypadku zimnego silnika można usłyszeć charakterystyczne stukotanie na wolnych obrotach. W przypadku awarii na ciepłym silniku dźwięki mogą być słyszalne dopiero po lekkim wkręceniu na obroty. Objawem jest też spadek ciśnienia oleju (ujawniające się także kontrolką) oraz zużycie oleju.

W warsztacie można mieć pewność, że panewka uległa awarii, kiedy w filtrze oleju i po spuszczeniu oleju znajdziemy liczne opiłki metalu.

Zakres prac przy wymianie panewek

Serwis po takiej usterce to skomplikowana procedura, której zakres prac zależy od stopnia uszkodzenia silnika. W najlepszym scenariuszu można zamknąć się wyłącznie do zmiany samych panewek. To i tak może wymagać rozbiórki dużej części silnika, w tym wykręcenia korbowodów i wału korbowego.

Niestety, awaria panewek często wiąże się też z koniecznością szlifowania lub wymiany wału korbowego. Pierwszy scenariusz będzie wymagał doliczenia do kosztów usługi specjalistycznego warsztatu. Warto zaznaczyć, że uszkodzić mogą się też korbowody, a rozbiórka silnika będzie wiązała się także z koniecznością rozebrania silnika na części pierwsze, wymiany niemal wszystkich uszczelek na nowe, planowania głowicy oraz serwisu rozrządu.

– W przypadku zatarcia panewki korbowodowej i głównej, naprawa będzie wymagała demontażu głowicy silnika, w celu wyjęcia z bloku całego uszkodzonego korbowodu. Korbowód który uległ uszkodzeniu poprzez obrócenie panewki trzeba koniecznie wymienić na nowy. Po takiej usterce, wymiany lub serwisu będzie potrzebował także wał korbowy. W nowszych silnikach konieczna będzie także wymiana chłodnice oleju oraz czyszczenie całego układu smarowania, aby wypłukać wszystkie opiłki. – kontynuuje Marcin.

Rozbiórka i ponowne złożenie silnika na nowych częściach to również konieczność jego dotarcia, czyli ostrożnej jazdy przez około 1000 kilometrów i ponownej zmiany oleju i filtra. To szczególnie ważne, bo w trakcie docierania do układu dostaje się również sporo opiłków metalu.

Czy opłaca się zmieniać panewki?

Tutaj najlepszą odpowiedzią będzie: punkt widzenia zależy od punktu siedzenia. W przypadku starych silników, których dostępność na rynku wtórnym jest już raczej nieosiągalna, taka wymiana jest bardziej opłacalna, niż zmiana silnika i ponowne ryzyko występowania awarii. Remont panewek często wiąże się z remontem generalnym silnika, co daje w jakimś stopniu gwarancję na lata i wiele tysięcy kilometrów. Podobna sytuacja dotyczy popularnych, ale wciąż drogich samochodów.

– Koszty związane z tą naprawą podlegają wyłącznie indywidualnej wycenie: od 2000, po nawet 15000 złotych. – informuje na końcu Marcin.

Jeśli jednak koszt serwisu przekracza znacznie wartość silnika, albo wartość samochodu, to rozważania są znacznie trudniejsze i pozostaną do indywidualnej oceny właścicieli.