Podczas XVI Kongresu Przemysłu i Rynku Motoryzacyjnego organizowanego przez SDCM uczestnicy mogli zapoznać się z wieloma aspektami związanymi z naszym rodzimym rynkiem motoryzacyjnym, które podczas wystąpień prezentowali przedstawiciele firm działających w Polsce, a także ministerstw i organizacji rządowych. Była to także bardzo dobra okazja do wysłuchania głosu organizacji europejskich, które ściśle współpracują z głównym organizatorem tego wydarzenia. W poniższej relacji przedstawimy wnioski płynące z prelekcji prowadzonych przez mówczynie z FIGIEFA i CLEPA.

Wyzwania w dystrybucji części motoryzacyjnych, cyberbezpieczeństwo i dostęp do danych

FIGIEFA to europejska federacja przedstawicieli niezależnych dystrybutorów części motoryzacyjnych, w tym także międzynarodowych grup zakupowych. To także polityczny przedstawiciel wyżej wymienionych podmiotów w Brukseli, którego celem jest dbanie o ich interesy. Prelegentką z ramienia organizacji była Sylvia Goetzen, sekretarz generalna FIGIEFA.

W pierwszych słowach swojego wystąpienia Sylvia Goetzen jasno podkreśliła, że 2022 rok będzie kulminacją bardzo ważnych wydarzeń, które będą miały niesamowicie istotny wpływ na całą branżę motoryzacyjną.

Pierwszą z poruszonych kwestii były przepisy MVBER / GVO. Wygasają one w połowie 2023 r. Zgodnie z jego zasadami posiadacze samochodów objętych gwarancją mają między innymi możliwość serwisowania ich nie tylko w stacjach autoryzowanych, ale także w warsztatach niezależnych. W praktyce bywa z tym oczywiście różnie, w związku z tym działania FIGIEFA skupiają się na egzekwowaniu praw aftermarketu, zapewnieniu kompleksowego dostępu do danych dotyczących napraw i serwisowania (RMI) oraz przede wszystkim egzekwowania postanowień prawnych. Celem organizacji jest także zapewnienie dostępu do części OE hurtownikom, a dodatkowo dbanie o to, aby nie były one zabezpieczane zastrzeżonymi środkami bezpieczeństwa oraz nieuczciwymi postanowieniami gwarancyjnymi. Niebawem w Komisji Europejskiej rozpocznie się kolejny etap prac, którego celem będzie stworzenie wniosku ustawodawczego i wprowadzenie nowych przepisów, które powinny zacząć obowiązywać w maju 2023 r.

Drugim z poruszanych zagadnień była kwestia AtD – Access to Data. Obecnie producenci samochodów robią wiele, aby ograniczyć niezależnemu rynkowi motoryzacyjnemu dostęp do danych i zasobów pojazdu. Stanowi to poważne ograniczenie do rozwoju i innowacji, dodatkowo przynosi wielomilionowe straty dla całej branży. FIGIEFA żąda wprowadzenia przepisów umożliwiających implementację Bezpiecznej Otwartej Pokładowej Platformy Telematycznej, która gwarantowałaby dostęp w czasie rzeczywistym do szerokiego zakresu danych, dostępu do funkcji pojazdu i przetwarzania jego danych, a także bezpiecznej komunikacji z platformami zewnętrznymi. W tym celu organizacja przygotowuje projekty, przeprowadza konsultacje publiczne i spotyka się z osobami mogącymi mieć realny wpływ na nowe ustalenia dotyczące AtD.

Kolejną kwestią przedstawianą przez Sylvię Goetzen był wpływ Regulaminu 155 EKG ONZ, który dotyczy cyberbezpieczeństwa. Producenci samochodów mają możliwość wprowadzenia autorskiego systemu zarządzania cyberbezpieczeństwem co w praktyce oznacza niejako arbitralne decydowanie o tym co pojazd uzna za „cyberatak”. Jeśli nie będzie to unormowane w odpowiedni sposób prawnie, może to zagrozić ciągłości IAM. Niebawem części elektroniczne, komponenty, czujniki, siłowniki, które są częścią układów elektrycznych i elektronicznych pojazdu, mogą kwalifikować się do grupy elementów związanych z cyberbezpieczeństwem i powiązanych z tym usług i aplikacji. Już teraz spotykane są przypadki kodowania części samochodowych OE – wyposażane są one w kody QR/RFID, które są warunkiem koniecznym do zainstalowania i aktywowania w ramach kompletnego systemu. Zdarza się i tak, że elementy te mogą być montowane do pojazdu tylko przy użyciu specjalnych części i aktywowane tylko w ASO. W najbliższej przyszłości może zdarzyć się tak, że warsztaty niezależne nie będą miały możliwości instalacji części bez posiadania specjalnych kodów. FIGIEFA proponuje wdrożyć ogólnounijny znormalizowany system uwierzytelniania i proponuje dostarczenie przejrzystej listy odpowiednich części CS.

Wyzwania przemysłu motoryzacyjnego

CLEPA to europejskie stowarzyszenie dostawców motoryzacyjnych, którego celem jest dbanie o ich interesy w Brukseli. Na Kongresie organizowanym przez SDCM, głos zabrała Sigrid de Vries, sekretarz generalny organizacji. W swoim wystąpieniu skupiła się na tematach kluczowych działań, problemów i trendów, które w najbliższym czasie będą miały największy wpływ na całą branżę motoryzacyjną.

W pierwszej części wystąpienia Sigrid de Vries zwróciła uwagę na wielość wyzwań, które stoją przed producentami i dystrybutorami części motoryzacyjnych. Obserwowana jest duża presja na cały sektor, która dotyczy takich elementów jak ceny, niedobory surowców, półprzewodników, a także wzrost cen ich transportu. Dotyczy to także konieczności przekształcenia całego sektora w kierunku pełnej cyfryzacji i dążenia do zielonego transportu. Członkowie CLEPA wprowadzają nowe technologie mające wpływ na wspominane wyżej zagadnienia, jednak wiąże się to z dużymi kosztami poniesionymi na inwestycje i innowacje. Z powodów pandemicznych cała branża borykała się z problemami i zaburzeniami w łańcuchu dostaw, a jak wynika z analiz nadchodzący 2022 r. także może okazać się dużym wyzwaniem. Według CLEPA problem niedoborów niezbędnych materiałów szybko się nie rozwiąże i należy wypracować wspólne rozwiązanie dla całej branży, w której aż 20% mniejszych firm boryka się z niewypłacalnością. Niezbędne jest wspólne działanie producentów samochodów i części samochodowych, aby wyjście z kryzysu było możliwe.

Obecnie w Brukseli omawiane są przepisy prawne, tzw. Fit for 55, które dotyczą „zielonejˮ części transformacji branży motoryzacyjnej i w dużej mierze odnoszą się do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych w transporcie europejskim. Nazwa pakietu nawiązuje do założenia zmniejszenia wartości CO2 o 55% do 2030 r. i jest to zgodne z proekologiczną polityką Unii Europejskiej. W zapisach tych istnieją jednak elementy, które mogą być niepokojące dla przyszłości transportu – jest to ograniczenie korzystania z paliw alternatywnych tylko do transportu lotniczego i morskiego z pominięciem transportu drogowego oraz zakaz stosowania silników spalinowych i zakaz rozwoju jego technologii. CLEPA sprzeciwia się tym założeniom, ponieważ według organizacji jest to sprzeczne z potrzebą zachowania neutralności technologicznej, gdyż rozwój technologii należy wspierać. FF55 powinno uwzględniać rolę paliw odnawialnych i brać pod uwagę skutki społeczne – na przykład wpływ na rynki pracy.

CLEPA zleciła przeprowadzenie badań, jaki wpływ będzie miało wprowadzenie FF55 na branżę motoryzacyjną i miejsca pracy producentów części motoryzacyjnych, którzy obecnie zatrudniają ponad 1,7 miliona osób w Unii Europejskiej. Producenci pojazdów w swoich szeregach posiadają ponad 1,2 miliona pracowników. Elektryfikacja pojazdów na pewno będzie miała bardzo duży wpływ na producentów części motoryzacyjnych, zwłaszcza tych zajmujących się technologią układów napędowych. Przede wszystkim wiąże się ona ze znacznym ryzykiem likwidacji stanowisk pracy w obszarze silnika spalinowego – mowa nawet o 500 tysiącach etatów do 2040 r. wśród producentów części motoryzacyjnych. Tworzenie nowych miejsc nie wyrówna tych strat. Przyszłość zatrudnienia w Europie będzie zależna od lokalizacji fabryk baterii do pojazdów elektrycznych, które zapewne znajdować się będą w zachodniej części starego kontynentu. W Europie Środkowej i Wschodniej prym nadal będzie wiodła produkcja związana z silnikami spalinowymi. Te ogromne zmiany nadejdą w krótkim czasie, a proces ten nie jest przemyślany i przygotowany.

Jak zostało wspomniane, w szczególności producenci części motoryzacyjnych mogą zostać dotknięci skutkami nowych zmian, na które potrzebują czasu i pieniędzy na inwestycje. CLEPA ze swej strony rekomenduje wprowadzenie scenariusza mieszanego – czyli dążenia do bardziej ekologicznej polityki, przy zachowaniu wsparcia i rozwoju silników spalinowych, a tym samym miejsc pracy dla setek tysięcy ludzi.

W celu poprawy sytuacji klimatycznej świata, CLEPA popiera zakaz wykorzystywania paliw kopalnych, jednak nie zakaz silników spalinowych. Jest to pogląd, który znajduje poparcie również wśród innych organizacji dyskutujących na ten temat podczas COP26 w Glasgow. Elektryfikacja motoryzacji jest potrzebna, jednak klienci powinni mieć wybór, a przemysł możliwość rozwoju własną drogą. Ważne jest, aby transformacja branży motoryzacyjnej uwzględniała interesy wszystkich i była sprawiedliwa.

Nagranie sesji CLEPA można obejrzeć poniżej: