Rozrusznik to urządzenie elektryczne, które umożliwia uruchomienie silnika spalinowego. Dzięki znajomości najczęstszych przypadków awarii i uszkodzeń, będziesz w stanie sprawnie zdiagnozować usterkę i uruchomić pojazd.

Rozrusznik samochodowy zalicza się do grupy podzespołów, których poprawne działanie jest niezbędne do uruchomienia pojazdu. Odpowiada za nadanie wałowi korbowemu prędkości, niezbędnej do startu silnika.

Niesprawny rozrusznik może całkowicie unieruchomić samochód, ale zanim do tego dojdzie, może on pracować niepoprawnie i przyczyniać się m.in. do częstego rozładowania akumulatora, a nawet jego uszkodzenia.

W przypadku awarii rozrusznika, mechanik często demontuje go i wymienia na nowy egzemplarz. Warto jednak znaleźć dokładną przyczynę awarii tego elementu. Co i dlaczego psuje się w rozruszniku? Poniżej przedstawiamy 5 najczęstszych powodów.

Objawy uszkodzonego rozrusznika

Do najpopularniejszych objawów, które mogą świadczyć o uszkodzonym rozruszniku, należą:

• rozrusznik nie uruchamia się po przekręceniu kluczyka,
• rozrusznik nie uruchamia się, ale słychać metaliczny dźwięk,
• rozrusznik uruchamia się, ale nie wykonuje obrotu wałem korbowym,
• rozrusznik kręci wałem korbowym zbyt wolno, przez co silnik nie rozpoczyna pracy,
• rozrusznik szarpie i hałasuje,
• rozrusznik nie chce się wyłączyć.

Rozładowany akumulator a rozrusznik

Całkowite lub częściowe rozładowanie akumulatora może być przyczyną praktycznie wszystkich powyższych objawów usterki rozrusznika, który jest urządzeniem elektrycznym i do poprawnego działania wymaga naładowanego akumulatora. To właśnie on powinien być pierwszym elementem, który powinieneś sprawdzić w przypadku braku możliwości uruchomienia silnika.

Przegrzanie rozrusznika – objawy i przyczyny

Jeżeli rozrusznik „nie kręci”, hałasuje lub pracuje ze zbyt małą siłą, niewystarczającą do obracania wałem korbowym dostatecznie szybko, prawdopodobnie uległ on przegrzaniu. Rozrusznik jest silnikiem prądu stałego, przystosowanym do pracy w krótkich okresach. Producenci zastrzegają, że powinien on pracować maksymalnie około 15 sekund. Po tym czasie należą mu się co najmniej dwie minuty przerwy.

Mało który kierowca jest w stanie zastosować się do tych reguł, gdy jego pojazd nie chce odpalić. Często przyczyna leży gdzie indziej, natomiast poprzez kolejne próby uruchomienia silnika, uszkodzeniu ulega także rozrusznik. Jego nadmierny czas pracy spowoduje przegrzanie się szczotek, szczotkotrzymacza i komutatora, a także popychacza oraz zębnika.

Wadliwy elektromagnes rozrusznika – objawy i przyczyny

Niesprawny elektromagnes jest bardzo częstą przyczyną awarii rozrusznika. Element ten jest odpowiedzialny za wytworzenie pola magnetycznego, niezbędnego do „wzbudzenia” rozrusznika. Elektromagnes przesuwa mechanizm sprzęgający (tzw. bendiks) w stronę zębnika, czyli elementu odpowiedzialnego za połączenie (zazębienie) z kołem zamachowym silnika. Uszkodzenie elektromagnesu uniemożliwia zazębienie ze względu na brak siły niezbędnej do wypchnięcia bendiksu. Częstym objawem tej wady jest metaliczny dźwięk rozlegający się po próbie uruchomienia rozrusznika.

Przyczyną niesprawności elektromagnesu może być wada fabryczna. Może on także ulec przypaleniu w trakcie eksploatacji. Winne mogą być także zanieczyszczenia zewnętrzne, powodujące przerysowanie wkładu elektromagnesu.

Zniszczony wirnik rozrusznika – objawy i przyczyny

Bendiks nie tylko przesuwa mechanizm sprzęgający w stronę zębnika (w celu napędzenia koła zamachowego silnika), ale także wycofuje go w odpowiednim momencie (gdy silnik osiągnie obroty wyższe niż rozrusznik). Wada instalacji elektrycznej może spowodować brak suwu powrotnego. W takiej sytuacji obroty silnika zaczynają być przenoszone na zębnik. Efektem jest kompletne zniszczenie elementów rozrusznika.

Korozja rozrusznika – objawy i przyczyny

Rdza jest wrogiem wszelkich instalacji elektrycznych. Przyczyną jej powstania może być nawet odrobina wilgoci występująca w rozruszniku. Mówiąc najprościej – elementy skorodowane tracą swoje właściwości mechaniczne i elektryczne.

W jaki sposób wilgoć dostaje się do rozrusznika? Zazwyczaj winny jest brak osłony koła zamachowego lub inna nieszczelność spowodowana trudnymi warunkami pracy. Przyczyną może być też zalanie wodą, które można uznać także za uszkodzenie mechaniczne, o którym piszemy w kolejnym punkcie.

Konkretne objawy są uzależnione od tego, jaki element rozrusznika uległ uszkodzeniu. Przykładowo, korozja na metalowym oczku przewodu masowego, który łączy biegun ujemny akumulatora z karoserią pojazdu, oznacza brak możliwości osiągnięcia odpowiedniej prędkości przez rozrusznik. W tym przypadku rozrusznik uruchamia się, ale nie będzie w stanie napędzić wału korbowego do odpowiedniej prędkości, pozwalającej na samoczynną pracę silnika.

Uszkodzenia mechaniczne

Rozrusznik jest narażony na zalanie czy też zanieczyszczenie, jeśli pojazd użytkowany jest w ciężkich warunkach, np. przejazdach off-roadowych. Najczęściej spotykane uszkodzenia zewnętrzne rozrusznika wynikają jednak nie z trudnych warunków pracy, lecz z błędów montażowych.

– Popularny problem to zły dobór rozrusznika do pojazdu – inne przełożenie obrotów powoduje niszczenie elementów jak np. złamanie zębów zębnika czy pęknięcie głowicy – mówi Dawid Kowalewicz z firmy Lauber, produkującej rozruszniki marki Stardax.

– Istotna jest także sama procedura montażu. Należy zwracać uwagę na to, by nie naruszyć opasek oraz plomb czy też osłony koła zamachowego. Te elementy zapewniają szczelność całej instalacji. Kolejną rzeczą, na którą należy zwrócić uwagę jest poprawne dokręcenie śrub mocujących rozrusznik oraz przewody. Jeśli śruby są skorodowane, należy wymienić je na nowe. Luźno zamontowany rozrusznik jest narażony na wstrząsy, mogące w konsekwencji spowodować naruszenie jego elementów składowych – dodaje Dawid Kowalewicz.

Szczegółowa znajomość zasady działania rozrusznika z reguły nie jest niezbędna w codziennej pracy warsztatowej, może jednak wpłynąć pozytywnie na jakość obsługi klienta. Często już na podstawie wywiadu z właścicielem pojazdu możemy wywnioskować, gdzie szukać źródła usterki oraz tego, co mogło ją spowodować. Na dobre relacje z klientem wpływa także umiejętność wyjaśnienia przyczyn awarii oraz konieczności montażu nowego rozrusznika.