Pośredni system kontroli ciśnienia w oponach nie sprawia z reguły żadnych problemów podczas ich serwisowania. Pewne problemy mogą natomiast pojawić się przy bezpośrednim systemie kontroli ciśnienia. Jak przygotować się do obsługi TPMS? Odpowiadamy z pomocą eksperta.

System kontroli ciśnienia w oponach TPMS jest obowiązkowo stosowany w samochodach na podstawie rozporządzenia Komisji Europejskiej ECE-R 64. Obowiązek montowania czujników ciśnienia powietrza w oponach dotyczy:

• nowo homologowanych modeli aut od 1 listopada 2012 roku;
• nowo produkowanych aut od 1 listopada 2014 roku.

– Od jakiegoś czasu zwiększa się liczba pojazdów osobowych z obowiązkowym wyposażeniem, jakim jest system monitorowania ciśnienia w kołach. Stosuje się system pośredni, można powiedzieć bezobsługowy w wulkanizacji i bardzo przyjazny serwisantom oraz system bezpośredni. Moim zdaniem system bezpośredni jest lepszy i skuteczniejszy. Jest on oparty na pomiarze ciśnienia przez czujniki umieszczone głównie pod zaworem do pompowania opon. Ten system stawia serwisantom dodatkowe wyzwania – powiedział Ryszard Marcinkowski, ceniony ekspert, prowadzący szkolenia dla warsztatów oponiarskich i serwisów ASO oraz warsztatów, zajmujących się bieżnikowaniem opon.

System pośredni TPMS działa w oparciu o wskazania z czujników prędkości obrotowej koła ABS. Koło, w którym ciśnienie w oponie jest mniejsze, kręci się szybciej. Na podstawie tego, system ostrzega kierowcę o możliwej utracie ciśnienia w oponie. Co oczywiste, pomiaru można dokonać tylko w trakcie jazdy.

W przypadku napraw kół, sezonowej zmiany opon albo rotacji, ten system nie wymaga żadnych działań ze strony serwisanta opon.

System bezpośredni wykorzystuje czujniki, zamontowane w każdej oponie. Stosuje się czujniki zewnętrzne (mniej kłopotliwe dla serwisantów opon) i czujniki wewnętrzne, które sprawiają problemy. System bezpośredni pozwala na uzyskanie precyzyjnego pomiaru, bez konieczności ruszania autem z miejsca. Jest to szczególnie ważne w przypadku opon niskoprofilowych.

Sprawny system bezpośredni TPMS jest niezbędny w samochodach, które wykorzystują opony typu run-flat.

Czy warto obsługiwać auta z bezpośrednim systemem TPMS?

Nie wszystkie serwisy oponiarskie są w stanie obsłużyć we właściwy sposób samochody z bezpośrednim systemem TPMS. Dlaczego? Niezbędne jest do tego przejście tematycznego przeszkolenia oraz posiadanie odpowiedniego urządzenia diagnostycznego do testowania/kalibracji czujników.

Ważny jest także dostęp do procedur manualnego “przyuczania” niektórych typów czujników do danego modelu auta (np. wprowadzania numerów czujników do ECU). Niektóre auta mogą korzystać z procedury auto-self, która eliminuje konieczność wykonania tej czynności. Proces przyuczenia czujnika odbywa się automatycznie.

Konieczny jest także zakup części, które trzeba wymieniać podczas serwisu czujników TPMS i sezonowej wymiany opon. Na przykład wentyli i zaworków aluminiowych czujników, które w niektórych autach ulegają częstym awariom.

Mimo wszystko w serwis samochodów z bezpośrednim systemem TPMS warto inwestować, z co najmniej kilku powodów:

• Liczba aut z czujnikami TPMS na polskich drogach stale się zwiększa;
• Luksusowe auta są coraz częściej wyposażane na pierwszym montażu w opony typu run – flat. W takim aucie niezbędne jest stosowanie bezpośredniego systemu TPMS;
• Serwis auta z bezpośrednim systemem TPMS jest droższy, można zatem więcej zarobić;
• Rotacja opon, sezonowa wymiana opon, naprawa opon w aucie z TPMS wymaga większej uwagi i kalibracji czujników, zatem jest droższa;
• Klienci, kupujący drugi komplet ogumienia, muszą dokupić do niego nowe czujniki;
• Obsługa aut z bezpośrednim systemem TPMS świadczy o profesjonalizmie warsztatu;
• Czujniki TPMS mają ograniczoną żywotność (średnio 5 – 8 lat ze względu na żywotność baterii). Mogą ulegać awariom mechanicznym albo na skutek działania korozji. Są nierozbieralne i nienaprawialne. W razie awarii należy je wymienić. Liczba chętnych do skorzystania z serwisu TPMS może rosnąć.

O czym należy pamiętać, podczas serwisowania aut z bezpośrednim systemem TPMS?

– Jak wspomniałem wcześniej, bezpośredni system kontroli ciśnienia powietrza TPMS jest bardziej wymagający podczas procedury montażu i demontażu opony z obręczy. Bezpośredni system kontroli powietrza TPMS nie wybacza prostych błędów, związanych z wymaganą pozycją zaworu – przestrzega Ryszard Marcinkowski –  Jeśli w kołach bez czujników powinniśmy stosować takie samo pozycjonowanie, to jednak drobne uchybienia nowy zawór gumowy nam wybacza. Ale zawory wyposażone w czujniki TPMS już nie. Po drugie, serwis oponiarski przed rozpoczęciem prac serwisowych przy aucie z bezpośrednim systemem kontroli ciśnienia TPMS, powinien wykonać diagnozę sprawności działania czujników. Po raz drugi powinno się ją wykonać po zakończeniu usługi. Klient i my mamy wówczas pewność, że pojazd wjechał do serwisu i wyjechał z serwisu ze sprawnie działającym systemem.

O czym jeszcze warto pamiętać?

• Czujniki ciśnienia TPMS najczęściej ulegają uszkodzeniom podczas niefachowego zdejmowania opon z felgi. Najczęściej powodem jest nieostrożność pracowników serwisu oponiarskiego.
• Podczas demontażu nie wolno odbijać stopek w okolicy czujnika TPMS. Czujnik powinien znajdować się pod stopką montażownicy.
• Podczas każdej sezonowej wymiany opon, w autach z bezpośrednim TPMS, należy wymienić zestaw serwisowy wentyla czujnika TPMS.
• W niektórych nowoczesnych montażownicach automatycznych wystarczy wprowadzić informacje o oponie i o tym, że jest ona wyposażona w czujnik TPMS. Urządzenie nie uszkodzi czujnika podczas demontażu opony.
• Czujnik ciśnienia TPMS może ulec uszkodzeniu po uderzeniu w krawężnik albo po wjechaniu w dużą dziurę. Czasami zdarzają się problemy, wywołane przez korozję metalowych elementów czujnika.
• Czujniki są nienaprawialne. Zawsze wymienia się je na nowe. Najczęściej czujnik TPMS składa się z dwóch głównych elementów: wykonanego z tworzywa, z nadajnikiem radiowym i elementami elektronicznymi, ze zintegrowaną baterią (niewymienialną) oraz zaworu (metalowego albo metalowo – gumowego).
• Jeśli dojdzie do zużycia baterii – czujnik należy wymienić na nowy. Bateria jest zintegrowana z czujnikiem. Nie można oferować usługi wymiany baterii w czujnikach.
• Rotacja opon wymaga kalibracji czujników. Koszt standardowej usługi może być zatem wyższy.
• Naprawa opony po przebiciu może wymagać kalibracji czujników. Niektóre systemy wymagają, aby dokonać kalibracji po usunięciu powietrza z opony i jej ponownym napełnieniu. Z racji tego, że czynność wymaga więcej pracy – koszt usługi może być wyższy.
• Nie trzeba stosować oryginalnych czujników TPMS OE w miejsce uszkodzonych. Można stosować zamienniki. Na aftermarkecie dostępne są na przykład czujniki, które można programować (poszerzać listę aut, do których można je montować). Pozwala to na oferowanie klientom czujników w atrakcyjnej cenie, na przykład do drugiego kompletu ogumienia.