W bieżącej pracy warsztatu nie wyobrażamy sobie funkcjonowania bez podstawowych narzędzi ręcznych, takich jak klucze płaskie, oczkowe, nasadowe, grzechotki czy inne ręczne narzędzia specjalistyczne. Znamy je przede wszystkim z życia codziennego, gdyż każdy z nas posiada w domu podstawowy zestaw, umożliwiający wykonanie prostych, domowych czynności. Podstawowa różnica między tymi narzędziami a sprzętem warsztatowym wynika z jakości materiału użytego do ich wykonania. W związku z tym wytrzymałość profesjonalnych narzędzi na przeciążenia jest o wiele większa, niż tanich wyrobów, używanych w warunkach domowych. Ponadto różnorodność tychże narzędzi, jak i ich funkcje, ułatwiające pracę warsztatową, odróżniają profesjonalny sprzęt ręczny od tanich, „marketowych” propozycji. Na co zwrócić uwagę podczas wyboru narzędzi ręcznych oraz jakie rozwiązania oferują profesjonalni producenci, postaramy się przedstawić w poniższym artykule.

Podstawowym narzędziem używanym w warsztacie jest klucz płaski. Mimo swej prostoty, nawet tego typu narzędzie producenci ciągle unowocześniają, ułatwiając pracę mechanikowi. Takim przykładem może być zastosowanie rozwiązania, przypominającego klucze z grzechotką.
Posiadają one specjalną budowę, pozwalającą na przesuwanie klucza do dalszego odkręcania/zakręcania, bez konieczności zdejmowania i przekładania. System ten pokazany jest na poniższym zdjęciu.

Klucze płaskie często występują także w połączeniu z oczkiem (klucze płasko-oczkowe). Dzięki swej budowie i konstrukcji pozwalają one na pełniejszy uchwyt śruby. Producenci w oczkach stosują patenty, pozwalające na odkręcanie śrub, których główki zostały uszkodzone lub są zaokrąglone. Jednym z takich patentów jest technologia SATA Drive™. W systemie tym oczko klucza posiada więcej miejsc oparcia na główce śruby w stosunku do zwykłego klucza. Dzięki temu nacisk rozłożony jest równomiernie na całym obwodzie uszkodzonej główki i pozwala na swobodne odkręcanie śruby.

Innym bardzo popularnym narzędziem warsztatowym są tzw. „grzechotki”, pozwalające na zakręcanie/odkręcanie bez przekładania klucza. Z racji tego, iż zdarza się, że narzędzie to jest duże i nieporęczne w użyciu, na rynku można spotkać rozwiązania, chociażby takie jak SATA GearWrench, czyli grzechotka umieszczona w oczku klucza.
Mniejsze rozmiary tego oczka oraz grubość ścianek wpływają na poprawę szybkości i efektywności pracy. Dodatkową zaletą tej technologii jest możliwość skoku klucza przy ruchu ok. 5o, gdzie zwykły klucz potrzebuje ok. 30o. Klucze te są również produkowane z przełącznikiem kierunku pracy grzechotki. Mimo przełącznika rozmiary oczka nie są większe niż normalnie, co umożliwia pracę w miejscach o trudnym dostępie. Rozwiązanie takie pozwala również na ciągłą pracę z połączeniami gwintowanymi.

Innym ciekawym rozwiązaniem są grzechotki z łamaną końcówką pozwalającą na odchylanie jej o 180o – co widzimy na poniższym zdjęciu.

Kolejnym popularnym typem narzędzi w serwisach są klucze nasadowe z grzechotką, używane w połączeniu ze specjalną przedłużką. Ciekawym rozwiązaniem takiego systemu jest SATA DUPLEX™, który charakteryzuje się specjalnym czopem przedłużki, posiadającym dwufunkcyjny system mocowania:
1. stopień (lekki docisk) daje możliwość odchylania przedłużki do 20o w każdą stronę,
2. stopień (całkowity docisk) stabilnie mocuje przedłużkę w nasadce.

Nie mniej ważnym elementem, w przypadku wyboru narzędzi ręcznych, są nasadki i ich wykonanie. Nowoczesne konstrukcje winny charakteryzować się cienkimi ściankami, co przekłada się na wygodę pracy w trudno dostępnych miejscach.

Typowe grzechotki, których używamy w połączeniu z nasadkami, powinny mieć ergonomiczny kształt, co pozwala na wygodne manewrowanie nimi podczas pracy. Dodatkowa blokada, zapobiegająca przypadkowemu rozłączeniu się części, to dziś standard pracy profesjonalnego mechanika.

Coraz częściej w profesjonalnych warsztatach można spotkać wózki narzędziowe, wyposażone w zestawy narzędziowe. Umożliwiają one przede wszystkim uporządkowanie najczęściej używanych narzędzi, jak i mobilność całego zestawu. Istotnym elementem tutaj jest nośność takiego wózka narzędziowego oraz pojemność poszczególnych szuflad.

Mamy nadzieję, iż powyższy zbiór nowoczesnych technologii i rozwiązań w zakresie narzędzi ręcznych pomoże podjąć właściwą decyzję przy wyposażaniu swojego warsztatu w profesjonalne narzędzia.

Przegląd Oponiarski nr 2/marzec 2008
Piotr Borucki

Dyrektor Programu Oponiarskiego
PUP Tip-Topol Sp. z o.o.