Olej zazwyczaj kojarzymy z silnikiem, w którym pracuje. Niemniej jednak, nie jest to jedyny układ w samochodzie, który wymaga substancji smarnych. Silnik generuje energię, a za transport jej i rozdział na koła odpowiada układ przeniesienia napędu.
W większości aut z silnikiem umieszczonym z przodu oraz napędem na koła przednie jeden element odpowiada za przekazanie napędu od silnika do kół – jest to skrzynia biegów która prawie zawsze jest zblokowana (w jednej obudowie) z przekładnią główną oraz mechanizmem różnicowym.
Tu niezwykle ważną rolę odgrywają oleje przekładniowe, czyli specjalna grupa środków smarnych, która różni się od tych, które używane są w silnikach samochodowych. Ich głównym zadaniem jest ochrona manualnych oraz automatycznych skrzyń biegów, co jest szczególnie ważne z uwagi na specyfikę pracy mechanizmu zmiany biegów. To w końcu jeden z najważniejszych elementów samochodu, składający się z niemal 1000 idealnie spasowanych części, a zarazem jeden z najbardziej złożonych i najkosztowniejszych podzespołów do naprawy lub wymiany! Dlatego też wybór właściwego oleju i jego wymiana w odpowiednim momencie są niezwykle ważne dla zapobiegania potencjalnym problemom.
Fakt: liczą się jakość oraz specyfikacja
Aby umożliwić jednocześnie wysoką kulturę pracy, niską masę, przenoszenie wysokich wartości momentu obrotowego oraz niski poziom hałasu przekładnie te są bardzo skomplikowane oraz mają sprecyzowane wymagania odnośnie środków smarnych. Olej do manualnych skrzyń biegów musi spełnić szereg wymagań, które są pogrupowane podobnie jak w przypadku olejów silnikowych. Lepkość oleju musi być dokładnie taka, jakiej wymaga producent, gdyż to ona w istotnym stopniu odpowiada za poprawną pracę synchronizatorów oraz za ich trwałość. Ważna jest również jakość oleju, która jest mocno zróżnicowana w odniesieniu do konstrukcji przekładni oraz jej warunków pracy.
Warto również dodać, że obecnie producenci aut projektując nowy mechanizm coraz częściej korzystają z „co-engineeringu” i zapraszają specjalistów z pokrewnych branż do współpracy i wspólnego opracowywania nowych rozwiązań technicznych. Najlepszym przykładem jest współpraca specjalistów Castrol z inżynierami Forda, Volkswagena czy BMW. Owocem takiej współpracy jest zoptymalizowanie pracy mechanizmów, które odwdzięczają się lepszą charakterystyką pracy, większym komfortem użytkowania bądź – co w dzisiejszych czasach jest szalenie ważne – wyższą ekonomiką. Castrol Syntrans FE 75W oraz Castrol Syntrans Z Longlife 75W-80 są jednymi z produktów, który zostały zaprojektowany w ten właśnie sposób.
Fakt: oleje przekładniowe powinny spełniać dodatkowe wymogi
Oprócz klasycznych wymogów stawianych olejom, a więc zmniejszenia współczynnika tarcia, uszczelniania, chłodzenia, oczyszczania smarowanych elementów z produktów ich zużycia, ochrony przed korozją i tłumienia drgań, muszą cechować się dodatkowymi parametrami. Wśród nich można wymienić nietoksyczność produktów oleju przepracowanego, minimalne zmiany lepkości w czasie pracy przekładni, w zakresie od temperatury otoczenia do około 150°C przy pełnym obciążeniu, jednocześnie mała lepkość i mała lotność. Innymi istotnymi parametrami są płynność w niskiej temperaturze dla ułatwienia rozruchu i zapewnienia smarowania zimnej przekładni, trzymanie wysokiej czystości, a w konsekwencji małe zużycie elementów przekładni, odporność na tworzenie szlamów i osadów zarówno w niskiej, jak i wysokiej temperaturze, a także brak oddziaływania na uszczelnienia przekładni stykające się z olejem.
Czasem w skrzyniach biegów są spotykane niecodzienne wymagania. Zawsze jest to spowodowane warunkami technicznymi, a powód może być bardzo różny. Najczęściej spotykane to stosowanie nietypowych materiałów na synchronizatory (np. z powłoką węglową na pierścieniu synchronizującym) lub dodatkowych elementów pracujących w kąpieli olejowej (np. zwalniacz lub blokady cierne). Podczas doboru oleju do skrzyni biegów warto pamiętać, że olejów przekładniowych o różnej jakości i lepkości nie mieszamy ze sobą oraz zawsze stosujemy taki olej, który ma wymaganą klasę jakości. To zagwarantuje długą eksploatację bez problemów związanych z doborem oleju oraz charakterystyka pracy synchronizatorów będzie na oczekiwanym poziomie. Dzięki temu biegi będą przełączane bez oporów, a synchronizatorom zagwarantuje poprawną i długą pracę.
Fakt: ważna jest regularna wymiana oleju
Wiedza o obecności olejów w układzie przeniesienia napędu to nie wszystko – należy pamiętać o okresowej wymianie tych olejów. Zazwyczaj wymagana jest ona co 100 000 km i często podawana jest w materiałach serwisowych natomiast zazwyczaj nie jest podawana w książkach obsługi pojazdów, gdyż uważa się to za czynność bardziej skomplikowaną, co dedykuje przekazywanie tej wiedzy wyłącznie do serwisów. Informacje o olejach niewymagających wymiany powinniśmy traktować „z przymrużeniem oka”, gdyż trudno jest mówić o braku spadku właściwości w jakimkolwiek płynie eksploatacyjnym.
Dobór oleju Castrol
Oferta firmy Castrol, która może poszczycić się ponad stuletnim doświadczeniem w produkcji olejów przekładniowych oraz tym, że po jej produkty sięgają najwięksi producenci samochodów osobowych i przekładni, obejmuje szeroki wybór olejów do manualnych skrzyń biegów. Każdy klient znajdzie w niej produkt odpowiedni do swoich potrzeb.
Wśród nich można znaleźć m.in. oleje do automatycznych skrzyń biegów np. Castrol TRANSMAX z technologią Smooth Drive Technology™, która zapewnia płynniejszą zmianę biegów, zapewnia dłuższy okres eksploatacji pojazdu oraz sprawia, że jazda staje się przyjemniejsza. Olbrzymią popularnością cieszą się również oleje do manualnych skrzyń biegów takie jak np.:
- Castrol SYNTRANS B 75W, czyli pełni syntetyczny olej zaaprobowany przez ZF TE-ML 11 do wzdłużnie ustawionych skrzyń biegów, szczególnie do BMW;
- Castrol SYNTRANS V FE 75W-80 – W pełni syntetyczny olej przekładniowy dostarczający znakomitej ochrony przeciwzużyciowej opracowanej w klasyfikacji API GL-4+, opracowany specjalnie do 6-cio biegowych manualnych skrzyń biegów Volkswagen;
- Castrol SYNTRANS Z LONGLIFE 75W-80, w pełni syntetyczny olej o lepkości 75W-80 stworzony, aby spełnić wymagania ZF w manualnych i automatycznych skrzyniach biegów pojazdów ciężarowych. Może on być rekomendowany do większości manualnych skrzyń biegów (ciągników siodłowych, autobusów, samochodów dostawczych), w których wymagana jest specyfikacja jakościowa GL-4;
- Castrol SYNTRANS FE 75W, w pełni syntetyczny olej przekładniowy do konwencjonalnych manualnych skrzyń biegów, gdzie wymagany jest poziom jakości API GL-4;
- Castrol SYNTRANS MULTIVEHICLE 75W-90 – syntetyczny wielosezonowy olej do skrzyń biegów zespolonych z przekładnią główną, zarówno do układów przednio- jak i tylno- napędowych;
- Castrol SYNTRANS TRANSAXLE 75W-90 – w pełni syntetyczny olej przekładniowy wzbogacony pakietem podnoszącym ochronę ponad wymagania API GL-4+, stosowany głównie do 5-cio biegowych manualnych skrzyń biegów Volkswagen;
- Castrol SYNTRANS AT 75W-90W pełni syntetyczny olej przekładniowy do synchronizowanych ręcznych skrzyń biegów pojazdów ciężarowych.
W ofercie Castrol można znaleźć również oleje do mostów napędowych oraz przekładni głównych: SYNTRAX LIMITED SLIP 75W-140, AXLE EPX 85W-140, SYNTRAX LONGLIFE 75W-90 oraz AXLE EPX 90.
Dobierając olej należy pamiętać o tym, że prawidłowe użytkowanie pojazdów zależy również od zastosowania wysokojakościowych płynów eksploatacyjnych, wśród których ogromną rolę odgrywają oleje. Wysoka jakość oleju przekładniowego jest niezbędnym warunkiem sprawnej i długotrwałej pracy zespołu. Warto pamiętać, że zakup niesprawdzonego oleju przekładniowego może wpędzić nas w dodatkowe koszty. Ewentualna wymiana przekładni do wydatek nawet do kilkudziesięciu tysięcy złotych.
Komentarze