W Polsce nie ma określonych terminów, od kiedy należy zakładać opony zimowe i kiedy je zdejmować. Zależy to od warunków atmosferycznych oraz rejonu, w jakim pojazd eksploatujemy. Nie można porównywać warunków eksploatacyjnych dużych miast w centralnej Polsce do rejonów górskich lub Polski północno-wschodniej. Problem ten należy rozwiązać poprzez porady w specjalistycznych serwisach, w których zazwyczaj przechowuje się opony zimowe. Nie zalecane i niebezpieczne jest stosowanie opon zimowych tylko na jednej osi pojazdu, szczególnie napędowej. Umożliwi to nam lepsze przyspieszanie ale niestety spowoduje problemy z kierowalnością i statecznością samochodu w czasie pokonywania zakrętów i hamowania (na podstawie prób testowych, popartych analizą teoretyczną kierowalności i stateczności). Wykazano, że jest to niebezpieczne ze względu na wyraźną tendencję pojazdu do zarzucania, a co za tym idzie, braku utrzymania zamierzonego kierunku jazdy lub kolizji. Ogumienie uniwersalne, oznaczone jako M+S (Mud+Snow), posiada lepsze osiągi na błocie pośniegowym i świeżym śniegu w stosunku do opon letnich bez tego oznaczenia. Natomiast w trudniejszych warunkach zimowych (mokra zimna nawierzchnia, sucha zimna nawierzchnia, ubity śnieg i oblodzony śnieg) opony z oznaczeniem M+S nie zapewniają osiągów porównywalnych z typowymi „zimówkami”. Producenci opon dodają oznaczenie M+S dla opon o rzeźbie bieżnika bardziej otwartej o większej niż standardowo ilości kanałów, rowków oraz nacięć. Należy jednak pamiętać, że są to opony wykonane z mieszanki typowo letniej, która w warunkach zimowych będzie twardniała.Prawdziwe opony zimowe posiadają oznaczenie M+S oraz piktogram góry o trzech szczytach z płatkiem śniegu wewnątrz.

Opony z takim oznaczeniem wykonane są z miękkiej mieszanki zimowej, posiadają bardzo dobre osiągi w warunkach zimowych.

Pojawiły się także na rynku opony z oznaczeniem „ ALL SEASON” (wielosezonowe). Nie należy tych opon mylić z oponami letnimi z oznaczeniem M+S. Opony z tym oznaczeniem posiadają charakterystykę mieszanki bliższą oponom zimowym. Rzeźba bieżnika tych opon dostosowana jest natomiast do eksploatacji w lecie – jest bardziej zagęszczona. Opony takie posiadają przyzwoite osiągi w zimie i w lecie. Pamiętać należy, że wybór opon „all season” jest pewnego rodzaju kompromisem i nie powinniśmy stosować tych opon do aut intensywnie eksploatowanych i z silnikami o większej mocy.

Ustawodawstwo u naszych sąsiadów odnośnie obowiązku montowania opon zimowych Kraje bałtyckie:
Estonia: Opony zimowe są wymagane od 1 grudnia do 1 kwietnia. Okres ten może ulec zmianie w zależności od warunków pogodowych.

Litwa: Stosowanie opon zimowych jest wymagane od 10 listopada do 1 kwietnia.

Łotwa: Od 1 grudnia do 28 lutego kierowcy mogą prowadzić jedynie samochody wyposażone w opony zimowe. Minimalna głębokość bieżnika wynosi 3 mm. We wszystkich krajach bałtyckich regulacje prawne dotyczą także turystów.

Polska i kraje środkowoeuropejskie
W krajach tych nie ma powszechnego obowiązku stosowania opon zimowych, jednak ze względu na występujące w większości krajów wschodnioeuropejskich surowe zimy, zalecane jest zakładanie „zimówek”. Na Węgrzech, zimą, w samochodach należy wozić komplet łańcuchów zimowych. Turyści, nie posiadający ze sobą łańcuchów, mogą nie zostać wpuszczeni do kraju. Na Słowacji trzeba wziąć pod uwagę, że od 15 listopada do 15 marca muszą być stosowane opony zimowe o głębokości bieżnika co najmniej 4 mm. Przepisy mówią, że wystarczy założyć dwie opony tego rodzaju.

Od 2008 roku obowiązek używania ogumienia zimowego, na specjalnie oznakowanych – głównie górskich – drogach, wprowadzili Czesi. Brak takich opon będzie karany wysokim mandatem. To ważna informacja dla naszych kierowców, którzy wybierają się do Czech lub jadą dalej, np. na narty w słowackie lub austriackie góry.

Rosja

W Rosji nie ma jak dotąd przepisów dotyczących opon zimowych. W południowych i zachodnich częściach Rosji, w regionach położonych w pobliżu granic europejskich, wystarczą opony zimowe o normalnej charakterystyce. Jednak na Syberii i we wschodnich częściach Rosji zaleca się stosowanie opon z kolcami.

Na podstawie naszych doświadczeń, biorąc pod uwagę rozwiązania sąsiadujących krajów, wprowadzenie obowiązku stosowania w Polsce opon zimowych w okresie zimy jest jak najbardziej uzasadnione. W pierwszej kolejności opon do pojazdów osobowych i dostawczych.

Nasz pogląd na temat zimowych opon ciężarowych

W ostatnich latach coraz częściej stosuje się opony zimowe do samochodów ciężarowych. Najczęściej takie opony montuje się na osie napędowe i kierowane. W niektórych krajach Unii Europejskiej istnieje obowiązek stosowania takich opon. Dotyczy to zazwyczaj terenów górskich. Nasze informacje potwierdzają wzrost zainteresowania firm transportowych takimi oponami, szczególnie jeśli ich pojazdy pokonują trasy w Polsce południowej, północno- wschodniej oraz trasy międzynarodowe, głównie w Skandynawii i Austrii.

Opisane wyżej charakterystyki trakcyjne odnoszą się również do opon ciężarowych, tylko ciężar gatunkowy jest większy, ponieważ poślizgi ciężarówek oraz brak możliwości podjazdu pod górę powodują znacznie większe problemy. Trzeba jednak brać pod uwagę większe zużycie bieżnika, w granicach 10-20 proc. w stosunku do opon letnich. Uważamy, iż w dalszej kolejności należy wprowadzić obowiązek stosowania opon ciężarowych zimowych (należy dopuścić opony M+S) z ograniczeniem stosowania w pierwszej kolejności na osie napędowe oraz określenia rejonu stosowania (województwa). Rozpoznanie dotyczące rejonizacji powinny wypracować władze lokalne.

Informacje uzyskane od producentów opon nowych oraz bieżnikowni potwierdzają przygotowanie do zwiększonej produkcji takich opon, jednak z pewnym wyprzedzeniem, nie należy o tym zapomnieć przy ewentualnych decyzjach administracyjnych.

Konsultacje ze specjalistami Michalin Polska oraz badania[O1] prowadzone przez Ośrodek Badawczo Rozwojowy Przemysłu Oponiarskiego „Stomil” w Poznaniu we współpracy z Katedrą Podstaw Konstrukcji Maszyn Politechniki Poznańskiej oraz Instytutem Ekspertyz Sądowych (Pracownia Badania Wypadków Drogowych), umożliwiły porównanie ze sobą opon letnich i zimowych w aspekcie bezpieczeństwa i ekonomii. Wnioski zostały przedstawione w publikacjach na konferencjach oraz w czasopismach fachowych.

Artykuł ukazał się w numerze 4 (62) / Kwiecień 2009 magazynu Przegląd Oponiarski