Polski rynek aftermarket rozpoczął swój intensywny rozwój w latach 90. XX wieku. Nie jest zatem przypadkiem, że znaczna część wiodących firm z branży w ostatnim czasie obchodziła bądź obchodzi 30-lecie. Podsumowania tego burzliwego, ale i pełnego sukcesów czasu dokonano w czasie XVIII Kongresu Przemysłu i Rynku Motoryzacyjnego.

23 listopada 2023 r. w Hotelu Sound Garden w Warszawie odbył się szczyt branży motoryzacyjnej w Polsce – XVIII Kongres Przemysłu i Rynku Motoryzacyjnego zorganizowany przez Stowarzyszenie Dystrybutorów i Producentów Części Motoryzacyjnych (SDCM). Dotyczył on wyzwań i zmian które czekają motoryzację, jednak nie zabrakło na nim także podsumowań i wspomnień, zwłaszcza tych dotyczących niezależnego rynku produkcji i dystrybucji części, którego intensywny rozwój na terenie Polski rozpoczął się ok. 30 lat temu.

Polska motoryzacja 3 dekady od transformacji

W sesji tematycznej kongresu, poświęconej transformacji polskiej gospodarki, a także rozwojowi niezależnego rynku motoryzacyjnego, wzięli udział przedstawiciele organizacji branżowych i instytucji: Marcin Nowacki ze Związku Pracodawców Polskich, Marcin Fabianowicz z Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu (PAIH), Piotr Palutkiewicz z Warsow Enterprise Institute oraz Igor Janke, autor książek o tematyce ekonomicznej i gospodarczej.

Sesję tematyczną poprowadził Tomasz Bęben, prezes Stowarzyszenia Dystrybutorów i Producentów Części Motoryzacyjnych. Dyskusja rozpoczęła od podsumowania minionych trzech dekad rozwoju polskiej gospodarki. Zdaniem prelegentów często nie doceniamy tego, jak dużą pracę udało się wykonać na przestrzeni trzech minionych dekad i jak duża jest skala rozwoju naszego kraju w porównaniu do początków lat 90.

– Dziś choć często krytycznie oceniamy obecną rzeczywistość, musimy być świadomi tego, że w rzeczywistości jako państwo osiągnęliśmy pewien sukces. Nasze państwo rozwinęło się w bardzo krótkim czasie, a poziom życia Polaków podniósł się. Spowodował to m.in. bardzo silny duch przedsiębiorczości, silniejszy niż u mieszkańców innych państw. Nasze dążenie do rozwoju oraz to, że nie powstał u nas system oligarchiczny – choć była taka możliwość – jest naszym sukcesem. Prywatyzacja w Polsce została przeprowadzona z wieloma błędami, ale przyczyniła się do wielu inwestycji, które dokonano na przestrzeni lat. – powiedział Igor Janke, pisarz i autor podcastu “Układ Otwarty”.

Podczas sesji nie zabrakło wspomnień z początków polskiego aftermarketu. Historycznego streszczenia dziejów branży dokonał Alfred Franke, współzałożyciel, a obecnie honorowy prezes Stowarzyszenia Dystrybutorów i Producentów Części Motoryzacyjnych. Opowiedział m.in. o początkach sklepów i hurtowni sprzedających części importowane z Zachodu oraz budowie nieistniejącego wcześniej systemu ewidencji i magazynowania towarów. Nie zabrakło także branżowych anegdot.

W trakcie rozmowy o czasach zamierzchłych, padła m.in. odpowiedź na często zadawane w branży pytanie o to, dlaczego to Śląsk stał się zagłębiem polskiej produkcji motoryzacyjnej. Zdaniem uczestników sesji powodem było istnienie pierwszej i jedynej na początku lat 90. polskiej autostrady, która skomunikowała nasz kraj z państwami zachodnimi.

Część sesji poświęcono także mankamentom polskiego rynku produkcji i dystrybucji motoryzacyjnej. Wśród nich wymieniono m.in. wciąż niezadowalającą aktywność polskich firm na rynkach zagranicznych. Zdaniem prelegentów może wynikać ona np. z tego, że wiele polskich firm to przedsiębiorstwa rodzinne, które zadowalają się osiągniętym już poziomem, nie przejawiając chęci do dalszych inwestycji, wymagających podjęcia ryzyka.

– Duże inwestycje zagraniczne pozwalają nam zmieniać rynek motoryzacyjny, a ten wymaga wprowadzania ciągłych zmian. Będzie to wyzwaniem w dobie elektryfikacji. Na szczęście Polska szybko staje się hubem elektromobilności i mam nadzieję, że dzięki temu przejdziemy tę transformację nie tylko nie tracąc, ale nawet zyskując. – powiedział Marcin Fabianowicz z PAIH.

Co zrobić, by kolejne lata były równie efektywne? Próba znalezienia odpowiedzi na to pytanie była kolejnym segmentem tej sesji tematycznej kongresu.

– Słyszymy zewsząd zazwyczaj komunikaty negatywne – o problemach gospodarczych, ekonomicznych. W rzeczywistości nasza gospodarka konsekwentnie rozwija się. Przez ostatnie 30-33 lata, wbrew pozorom Polska prowadziła dobrą politykę gospodarczą. Były oczywiście problemy i bardzo złe decyzje, jednak finalnie kraj udało się rozwinąć w dobrą stronę. Oczywiście nasz sukces statystycznie wynika z bardzo niskiej bazy, którą zostawiły nam czasy komunizmu. Dziś wciąż jesteśmy niepewni, szukamy lepszych rozwiązań, usprawnień i zmian i to dobrze, bo dzięki temu nie spoczywamy na laurach. Zawsze będą problemy i były, jednak spoglądając z perspektywy czasu powinniśmy docenić miejsce, w którym jesteśmy. Oczywiście, porównując naszą sytuację sprzed lat do krajów ościennych, dziś moglibyśmy być na miejscu Czech, ale warto pamiętać, że równie dobrze moglibyśmy być na miejscu Białorusi. Doceniajmy zatem to, co udało się osiągnąć. – powiedział Piotr Palutkiewicz z WEI.

Nieco miejsca poświęcono także kwestii konkurencyjności polskiej i europejskiej branży motoryzacyjnej. Zastanawiano się co zrobić, by nasz rynek nadal był interesujący dla inwestorów, ale także nad tym, jak europejska branża ma oprzeć się konkurencji szybko rozwijających się krajów dalekowschodnich.

– Dążenie do tego, by utrzymać konkurencyjność wewnątrzeuropejską – a pamiętajmy, że trwa debata o reformach unijnych – powinno być związane z objęciem konkretnego kierunku. Powinniśmy podjąć aktywność ku temu, by Europa pozostała konkurencyjna wewnętrznie. Warto proponować rozwiązania, które utrzymają konkurencyjność poszczególnych państw. Bo jeśli tego nie będzie, Europa jako całość będzie coraz mniej konkurencyjna. Są niestety projekty, zgłaszane na forum międzynarodowym, które dążą w przeciwnym kierunku, co nie jest właściwe. Jestem za tym, by Polska wnosiła w debatę międzynarodową własne propozycje – lepiej jest nie kwestionować na zasadzie wyłącznie sprzeciwiania się, lecz szukać rozwiązań, które będą budować podstawy do konsensusu. – powiedział Marcin Nowacki z ZPP.

W kolejnych dniach przedstawimy kolejne relacje z poszczególnych sesji Kongresu Przemysłu i Rynku Motoryzacyjnego.