Uszkodzona uszczelka pod głowicą prędzej lub później doprowadzi do poważnych awarii jednostki napędowej i układów towarzyszących. Niektóre z objawów, które sugerują uszkodzenie UPG, są zauważalne na pierwszy rzut oka. Są też jednak takie, które zaobserwować można wyłącznie specjalistycznymi narzędziami. Czy wiesz wszystko o diagnostyce uszczelki głowicy cylindrów?

W serii artykułów o najważniejszej uszczelce silnika wyjaśnione już zostały powody, przez które UPG ulega awariom, a także poznaliśmy wszystkie rodzaje uszkodzenia uszczelki głowicy oraz ich skutki. Aby dopełnić wiedzę na temat tej części silnika, w poniższym artykule przedstawione zostaną sposoby na diagnostykę uszkodzeń UPG. Opisane także zostaną usterki innych podzespołów silnika i układów powiązanych, które mogą zostać omylnie zdiagnozowane jako uszkodzenie uszczelki pod głowicą.

Pierwsze znaki sygnalizujące możliwą usterkę uszczelki głowicy

Są takie objawy uszkodzonej uszczelki pod głowicą, które może zauważyć każdy, nawet bez wysiadania z samochodu. Nie są to jednak objawy, które jednoznacznie określą uszkodzenie UPG. Warto jednak obserwować samochód pod ich kątem, ponieważ im szybsza reakcja, tym mniejsze szkody.

Czy biały dym z rury wydechowej oznacza uszkodzoną uszczelkę pod głowicą?

Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna, ponieważ biały dym z wydechu może oznaczać uszkodzenie uszczelki głowicy. Uwagę należy skupić na wyrażeniu “może”, gdyż biała chmura wydobywająca się z rury wydechowej oznacza, że na odcinku od rury dolotowej do końcówki wydechu znalazła się woda. A usterka UPG nie jest jedynym miejscem, w którym taka sytuacja może wystąpić.

Biały dym z wydechu może być po prostu parą wodną, która zawsze będzie się wytwarzać przy niższych temperaturach na zewnątrz. Woda może także trafiać do układu wydechowego poprzez uszkodzoną chłodniczkę spalin EGR. Zdarza się także, że w głowicy pojawiają się niewielkie pęknięcia, którymi woda przedostaje się do cylindra lub kanału wydechowego. Ponadto z wydechu może zacząć wydobywać się biały dym po przejechaniu przez głęboką kałużę, w wyniku którego zamoczony został filtr powietrza.

Diagnostyka: Aby dotrzeć do źródła białego dymu z wydechu, należy w pierwszej kolejności sprawdzić, czy filtr powietrza nie został zamoczony. Jeśli filtr jest suchy, to należy swoją uwagę zwrócić na chłodniczkę EGR ( procedurę opisano tutaj ). Dopiero po wyeliminowaniu tych czynników podejrzenia powinno się skierować w kierunku głowicy cylindrów oraz uszczelki pod głowicą. Uszkodzenie uszczelki pod głowicą między kanałem wodnym a cylindrem będzie również skutkowało przedostawaniem się spalin do układu chłodzenia. Aby to zweryfikować, można skorzystać ze specjalnych testerów, które wykrywają obecność spalin w układzie chłodzenia.

Czy niebieski dym z wydechu oznacza awarię uszczelki pod głowicą?

Podobnie jak w przypadku wody, wyciek oleju do komory spalania nie musi oznaczać awarii UPG. Objawem, który może oznaczać awarię najważniejszej uszczelki silnika, jest niebiesko zabarwiony dym wydobywający się z rury wydechowej. Niebieski dym powstaje podczas spalania oleju silnikowego w cylindrze. Spalanie oleju może być skutkiem kilku różnych awarii. Niestety, nawet jeżeli uszczelka pod głowicą nie uległa uszkodzeniu, to jej wymiana może okazać się konieczna “przy okazji”. Zanim jednak podjęta zostanie decyzja o otwarciu silnika, sprawdzić należy kilka innych podzespołów, które mogły ulec awarii.

Diagnostyka: Zanim wydany zostanie wyrok na UPG, należy sprawdzić czy olej nie trafia do silnika poprzez układ dolotowy. Awaria turbosprężarki lub usterka odmy/zaworu odpowietrzania skrzyni korbowej może być powodem spalania oleju silnikowego.
Jeżeli powyższe urządzenia działają prawidłowo, oznacza to, że problem leży w silniku. Pomiar kompresji może potwierdzić lub wykluczyć występowanie awarii w obrębie cylindrów.
Silnik może brać olej np. przez zużyte pierścienie tłokowe czy przeciekające uszczelniacze zaworowe. W takim przypadku niezbędny może być remont lub wymiana silnika.

Wyciek oleju z uszczelki pod głowicą

Magistrala olejowa w silnikach spalinowych jest bardzo długa, a olej utrzymywany jest w silniku przy użyciu wielu różnych uszczelek. Awaria jednej z nich może doprowadzić do zewnętrznego wycieku oleju. Ubytek oleju nie zawsze jest wówczas szybko zauważalny na bagnecie.

Diagnostyka: Pierwszym zauważalnym objawem ubytku oleju przez uszkodzoną UPG będą ślady oleju na silniku zaczynające się na połączeniu głowicy z blokiem. Skutkować to także może specyficznym zapachem przypalanego oleju. Wyciek oleju spowodowany usterką UPG można zlokalizować uważnie oglądając linię łączenia głowicy cylindrów z blokiem silnika. W przypadku silnie ubrudzonego silnika zaleca się w pierwszej kolejności jego dokładne wyczyszczenie, aby bez wątpliwości zlokalizować wyciek.

Woda w oleju lub olej w wodzie

Woda w oleju objawia się tzw. masłem pod korkiem. Należy jednak pamiętać, że niewielkie ilości wody mogą wystąpić w silnikach samochodów pokonujących wyłącznie małe przebiegi. Niewielka ilość emulsji zebranej pod korkiem oleju powinna zniknąć po przejechaniu dłuższej trasy. Obawy powinien obudzić jednoczesny ubytek płynu chłodniczego ze zbiorniczka wyrównawczego, jednak nie powinno się wyrokować uszkodzenia UPG wyłącznie na tej podstawie. Mieszanie się oleju z wodą może zachodzić także w chłodniczkach oleju. Olej w wodzie może objawić się pod korkiem chłodnicy w formie emulsji lub w postaci płynnej.

Diagnostyka: Jeżeli zaobserwowane zostało mieszanie się oleju z płynem chłodniczym, w pierwszej kolejności należy wykluczyć uszkodzenie chłodnicy oleju, o ile olej chłodzony jest wodą, a nie powietrzem. Olej w wodzie najprawdopodobniej jest skutkiem przerwania uszczelki między olejowym kanałem zasilającym a kanałem lub płaszczem wodnym. Jeżeli woda znalazła się w magistrali olejowej, to podejrzenia należy skierować między kanał powrotny oleju a magistralę wodną.

Czy nierówna praca silnika świadczy o uszkodzonej uszczelce pod głowicą?

Powodem nierównej pracy silnika jest zazwyczaj nieprawidłowe spalanie mieszanki paliwowo powietrznej w jednym lub większej liczbie cylindrów. Diagnostyka tego typu awarii może przysporzyć o ból głowy, ponieważ lista potencjalnych powodów jest bardzo długa, zaczyna się od uszkodzonego czujnika, poprzez “lewe” powietrze, awarię wtryskiwacza aż po przerwaną uszczelkę głowicy.

Diagnostyka: Aby wykluczyć przerwanie uszczelki głowicy, w tym wypadku należy dokonać pomiarów ciśnienia sprężania w cylindrach. Jeżeli odczyt ciśnienia jest zgodny z danymi technicznymi silnika, to śmiało można wykluczyć przerwanie UPG między cylindrami lub między cylindrem a zewnętrzną częścią silnika. Wszystko komplikuje się, jeżeli zbyt niskie ciśnienie występuje w jednym lub kilku cylindrach, ponieważ możliwych powodów jest znacznie więcej niż usterka uszczelki głowicy. Na usterkę UPG mogą wskazywać dwie zależności. Jeżeli kompresja jest zbyt niska na sąsiadujących cylindrach, to prawdopodobnie uszczelka została przerwana pomiędzy nimi. Z kolei brak kompresji na jednym cylindrze świadczy o usterce uszczelki głowicy jeżeli w jego sąsiedztwie wzdłuż łączenia głowicy z blokiem silnika zauważalna jest sadza a podczas pracy silnika, spaliny wydostające się przez szczelinę.