Początek maja to tradycyjnie czas inauguracji sezonu motocyklowego. Niezmiernie ważne jest wtedy prawidłowe przygotowanie maszyny do nadchodzących miesięcy jazdy, tak by nigdy nie odmówiła posłuszeństwa i by mogła służyć jak najdłużej.

Pośród wielu czynności serwisowych przewidzianych na początek sezonu, jedną z najbardziej istotnych jest wymiana oleju wraz z filtrem. I mimo, że istnieją dwie najbardziej popularne „szkoły” wymiany oleju – wymieniać olej po zakończeniu sezonu przed zimowym postojem lub wymieniać olej po zimie, na początku sezonu – należy się zgodzić z jednym: by motocykl działał prawidłowo, niezmiernie ważny jest dobór odpowiedniego środka smarnego.

Olej w motocyklu pełni o wiele ważniejszą funkcję niż w samochodzie. Musi być tak skomponowany, by zapewnić prawidłowe smarowanie nie tylko silnikowi, ale też całemu układowi napędowemu. Musi wytrzymywać znacznie wyższe temperatury, wynikające z wyższej prędkości obrotowej silników motocyklowych, ale też będące pochodną zwiększonego stopnia sprężania i dodatkowego natrysku na najbardziej gorące części silnika – denka tłoków i ścianki cylindrów.

Odpowiedzialny jest również za precyzyjne smarowanie skrzyni biegów i mokrego sprzęgła w silnikach czterosuwowych. Specjalne modyfikatory tarcia działają tutaj na płytkach sprzęgła i zapobiegają jego ślizganiu, mając przy tym ogromny wpływ na zużycie paliwa.

Olej motocyklowy odpowiedzialny za smarowanie mokrego sprzęgła zawiera w sobie specjalne modyfikatory tarcia. Mówią o tym oznaczenia na opakowaniu. (wg. klasyfikacji JASO dla silników czterosuwowych):

• MB – mało modyfikatorów – uślizgi sprzęgła i zwiększone zużycie
• MA-1 – średnio modyfikowany olej – dobra praca sprzęgła, niskie zużycie
• MA-2 – wysoko modyfikowany olej – bardzo dobra praca sprzęgła i bardzo niskie zużycie

Motocyklowy środek smarny ma też łączyć w sobie dwie zupełnie sprzeczne cechy: zapewnić odpowiednią lepkość zarówno w wysokich temperaturach, jak i podczas jazdy w temperaturach bardzo niskich. Stąd należy ściśle przestrzegać zaleceń określających odpowiedni gatunek i parametry oleju motocyklowego. W przypadku lepkości trzeba zwracać uwagę na oznaczenia, odpowiadające warunkom klimatycznym w jakich przyjdzie pracować jednostce napędowej.

– Obecnie najbardziej popularne są oleje tzw. wielosezonowe, oznaczane przez dwie klasy: zimową i letnią, np. 10W-40 czy 20W-50. Im wyższa jest liczba po literze „W”, tym olej jest bardziej lepki w wysokich temperaturach. Oznacza to, że fim olejowy jest grubszy i ma większą wytrzymałość, ale opory ruchu są większe. – wyjaśnia Andrzej Husiatyński z Elf/Total Polska.

– Im niższa natomiast jest liczba przed literą „W”, tym olej jest bardziej płynny w niskich temperaturach, co ułatwia rozruch silnika i zapewnia znacznie szybsze jego smarowanie. – dodaje.

Ze względu na wspomniane już wyżej wymagania (wspólne smarowanie silnika, skrzyni biegów i mokrego sprzęgła, wysokie temperatury, wysokie obroty) oleje Elf spełniają najwyższe standardy jakościowe. Są one zgodne z klasyfikacjami JASO: MA-2, ale również spełniają klasyfikacje do olejów silnikowych jak API: SJ czy SM.

Przy doborze oleju do maszyn dwusuwowych ogromnie ważne jest, by nie stosować do nich środków przeznaczonych dla motorów czterosuwowych, ponieważ zasada smarowania silnika dwusuwowego jest zupełnie inna. W tym przypadku olej smarowy jest w silniku dwusuwowym podawany razem z paliwem do komory spalania.

Jako cięższa frakcja, po odparowaniu paliwa zostaje zatrzymany na powierzchniach metalowych, a z osadzonego środka smarnego powstaje film olejowy zapewniający smarowanie. Olej pozostaje na powierzchniach bardzo krótko, ponieważ po rozgrzaniu rozpada się na mniejsze frakcje, dzięki czemu może odparować i ulega spaleniu, a w jego miejsce powstaje nowa warstwa smarująca.

Olej do silników 2T musi mieć odpowiedni skład i dodatki. Nie stosuj olejów przeznaczonych dla jednostek 4T. Bazy i dodatki oleju 2T muszą zapewniać dobre smarowanie oraz łatwość całkowitego spalania, aby silnik miał długą żywotność, a przy tym był czysty. Główne kryteria oceny i wymagania dla oleju 2T to:

• Właściwości smarujące i myjące oleju,
• Czystość komory spalania i czystość świec (zapobieganie ich mostkowaniu),
• Brak zatykania układu wydechowego,
• Zdolność do depolimeryzacji w komorze spalania (wpływ na czystość spalin).

Tutaj również, podobnie jak w przypadku jednostek 4T, kryteria oceny i wymagania klasyfikowane są zgodnie z najwyższymi standardami jakościowymi, ale przeznaczonymi wyłącznie dla silników 2T:

• Klasyfikacja API – symbole: TA, TB, TC
• Klasyfikacja ISO-L – symbole: EGB, EGC, EGD
• Klasyfikacja JASO – symbole: FA, FB, FC, FD

W ostatnich kilku latach zauważyć można (zwłaszcza w ruchu ulicznym w dużych miastach) znacznie zwiększoną liczbę skuterów. Dla wielu osób stał się to podstawowy środek poruszania się po mieście, zwłaszcza w miesiącach wiosennych i letnich. Nieważne, czy to maszyny renomowanych marek czy tańsze i prostsze produkty z Dalekiego Wschodu, one również wymagają regularnego serwisowania i wymiany oleju. Mimo, że są to konstrukcje znacznie prostsze niż motocykle, do nich również dobrać należy odpowiedni środek smarny.