Temat oświetlenia samochodowego zwykle pojawia się jesienią kiedy dzień staje się krótki, a jazda po ciemku dotyczy niemal każdego kierowcy. Ale oświetlenia samochodu nie można traktować sezonowo, ma ono ogromny wpływ na bezpieczeństwo drogowe w każdej porze roku i o każdej porze doby.

Konstruktor i producent pojazdu gwarantuje zgodność wszystkich elementów oświetlenia zewnętrznego z obowiązującymi przepisami, a kierowca odpowiada za prawidłową eksploatację świateł samochodu. To na kierowcę spada obowiązek kontroli świateł, utrzymanie ich w sprawności i wymiany uszkodzonych źródeł światła. Jeżeli nie dopełni swoich obowiązków w czasie kontroli drogowej może zostać ukarany mandatem, może mieć zatrzymany dowód rejestracyjny lub skierowany na dodatkowe badanie techniczne. Pamiętać też należy, że źle działające światła lub ich brak to pogorszenie widoczności drogi i pojazdu na drodze.

Kontrola oświetlenia jest czynnością łatwą i powinna być wykonywana jak najczęściej. Włączamy światła i obchodzimy auto. Do sprawdzenia świateł hamowania prosimy o pomoc inną osobę, może to być świetna edukacyjna zabawa z dziećmi. Jak nie ma nikogo zaprzyjaźnionego w pobliżu, to podjeżdżamy tyłem do ściany budynku, innego pojazdu czy szyby wystawowej. Odbicie od szyby czy blask na ścianie pozwala na pełną diagnostykę świateł.

Reflektory i lampy tylne utrzymujemy zawsze w czystości, nawet jeżeli nie myjemy samochodu. Brudne szkła lamp ograniczają o ok. 35% emisję światła, widzimy mniej i nas widzą gorzej. Jeżeli konieczna jest wymiana uszkodzonej żarówki, to wymieniamy żarówki tej samej funkcji parami w obu lampach, mimo że druga jeszcze świeci. Żarówki produkowane są w długich seriach i muszą spełniać odpowiednie wymagania. Jednym z wymagań jest czas pracy. Przykładowo dla żarówki H7 wynosi on ok. 450 godzin ciągłego świecenia i z reguły dostępne w handlu żarówki tego typu ten warunek spełniają z niewielkim zapasem. Jeżeli przepali się taka żarówka w jednym reflektorze to w niedługim czasie uszkodzeniu ulegnie druga, wymiana obu ogranicza czas naprawy i podnosi ogólną sprawność i niezawodność pojazdu. Wymiana parami dotyczy wszystkich żarówek stosowanych we wszystkich lampach zewnętrznych.

W autach starszych, które osiągnęły przebieg ponad 200 tyś km zauważa się zjawisko zużycia reflektorów głównych. Ich szkła stają się matowe od mikrouszkodzeń mechanicznych spowodowanych uderzeniami kamieni, pisaku, czy innych drobin podrywanych z drogi przez jadące pojazdy. Szkła matowieją także od działania środków zimowego utrzymania dróg i płynu do spryskiwaczy. Po dużym przebiegu wewnętrzne elementy odbłyskowe także matowieją od wilgoci i pyłu, który stale znajduje się w powietrzu i wnika do lamp gdy stygną żarówki. Matowe szkła i odbłyśniki kwalifikują reflektor do wymiany. W tym przypadku też należy dokonać wymiany parami (oba reflektory muszą być tego samego producenta i typu), gwarantuje to wymaganą przepisami symetrię oświetlenia.

W większości lamp samochodowych wymiana uszkodzonych źródeł światła jest dość prosta, możliwa do wykonania bez narzędzi, nawet na parkingu. W trudnych przypadkach, jeżeli nie umiemy lub nie mamy możliwości zrobić tego sami, trzeba będzie odwiedzić specjalistyczny warsztat. Po wymianie żarówek w reflektorach głównych konieczna jest kontrola ustawienia świateł.

Wielu kierowców modyfikuje oświetlenie swojego pojazdu. Czasem chodzi o poprawę oświetlenia drogi, częściej jednak o zmianę wyglądu auta i nadanie mu indywidualnego charakteru. Do takich modyfikacji należy podchodzić bardzo ostrożnie i stosować tylko elementy mające dopuszczenie do ruchu na drogach publicznych, tak zwaną homologację. Elementów oświetlenia zewnętrznego bez określonych przepisami certyfikatów w ruchu na drogach publicznych stosować nie wolno. Zatem zanim dokonamy jakiejś zmiany czy doposażenia samochodu konieczne jest sprawdzenie czy wybrany element może być zastosowany. W praktyce można wyposażyć pojazd w dodatkowe światła drogowe, przeciwmgłowe (jeżeli producent nie wyposażył w nie pojazdu) czy światła do jazdy dziennej. Modyfikacja i zwielokrotnianie świateł mijania nie jest dopuszczone. Możemy mieć w aucie tylko dwie lampy świateł przeciwmgłowych. Jeżeli są zamontowane fabrycznie to dodatkowej pary zastosować nie wolno.

Doposażenie auta w światła do jazdy w dzień, to dobry pomysł. Warunkiem jednak jest zastosowanie lamp z homologacją, które zostaną zamontowane zgodnie z wymaganiami znajdującymi się w Ustawie Prawo o Ruchu Drogowym. Stosowanie innych rozwiązań np. klejonej do szkła lub wkładanej do wnętrza reflektora taśmy LED czy osłabianie świecenia żarówki świateł drogowych nie jest dozwolone. Podobnie nie wolno stosować źródeł światła bez homologacji, które zastępują elementy stosowane w wyposażeniu fabrycznym pojazdu. Lampy ksenonowe na stopkach żarówek halogenowych to rozwiązanie często stosowane przez nieodpowiedzialnych kierowców. Popularność zdobywają podobne konstrukcje z elementami w technologii LED. Geometria reflektora z żarówką halogenową nie jest przystosowana do znacznie silniejszej lampy ksenonowej czy konstrukcji LED. Takie źródło światła będzie powodować oślepianie innych użytkowników drogi, szczególnie w złych warunkach atmosferycznych. Nie sięgajmy po te rozwiązania i odradzajmy je innym, ponieważ oślepianie to przyczyna wielu tragicznych w skutkach zdarzeń drogowych. Jeżeli chcemy zmodyfikować lub zmienić światła naszego auta, najlepiej wtedy zwrócić się do specjalistów, firm tuningowych, które wiedzą co i jak można przerobić, jakie elementy można zastosować i jak je prawidłowo zamontować. Działania samodzielne zwykle daleko odbiegają od wymagań przepisów ruchu drogowego.

Wadliwe, niezgodne z przepisami oświetlenie może w konsekwencji kontroli drogowej skutkować mandatem lub odebraniem dowodu rejestracyjnego i skierowaniem pojazdu na badanie techniczne. Coraz częściej towarzystwa ubezpieczeniowe ograniczają lub nawet odmawiają wypłat odszkodowania powypadkowego, gdy ubiegający się o takie odszkodowanie miał w pojeździe niezgodne z przepisami oświetlenie, nawet jeżeli nie był sprawca takiego zdarzenia. Takie praktyki są powszechne w krajach o bardzo rozwiniętej motoryzacji.

Pamiętajmy, że właściwe i zadbane oświetlenie pojazdu to lepsza widoczność drogi i lepsza widoczność pojazdu na drodze bez względu na porę roku i doby. To przede wszystkim większe bezpieczeństwo wszystkich uczestników ruchu drogowego.