Z wyczuciem – wymiana świec żarowych

11 listopada 2020, 23:10

Prawidłowe działanie świec żarowych wpływa nie tylko na sam proces rozruchu silnika Diesla, ale też na jego pracę w pierwszych chwilach, kiedy nabiera temperatury.

Sama procedura wymiany świec żarowych wydaje się dziecinnie prosta, ale w silnikach z bezpośrednim wtryskiem oleju napędowego potrafi czasem przyprawić o zawroty głowy. W takich konstrukcjach świece żarowe są długie, ponieważ muszą sięgać aż do cylindra, a nie do komory wstępnej, jak ma to miejsce w starszych konstrukcjach z wtryskiem pośrednim. Długie świece żarowe sprawiają więcej kłopotów ze względu na swoją sprężystość. Podczas odkręcania i przykręcania potrafią się skręcać, co niekorzystnie wpływa na sam proces wymiany oraz na ich działanie.

Odkręcanie

Prawidłowo osadzona świeca żarowa nie powinna być zapieczona i powinna się dać odkręcić odpowiednim momentem. Według producenta świec żarowych – firmy NGK Spark Plug Europe, moment odkręcania świec żarowych powinien wynosić – zależnie od średnicy gwintu – od 20 do 50 Nm. W tabeli 1 podano wartości momentu dla każdej z dostępnych średnic gwintu.

Tabela 1. Momenty odkręcania świec żarowych:

Gwint Moment odkręcania
M8 20 Nm
M9 30 Nm
M10 40 Nm
M12 50 Nm

Po odkręceniu świecy żarowej konieczne jest upewnienie się, czy w otworze nie ma brudnych złogów ani nagarów, co świadczyłoby o jakiejś nieprawidłowości. W razie zanieczyszczenia otwór świecy żarowej powinien być dobrze wyczyszczony.

Wkręcanie

Po oczyszczeniu otworu świecy żarowej konieczne jest wkręcenie nowej. Aby procedura była poprawna – otwór powinien być tak oczyszczony, aby świecę żarową można było wkręcić ręcznie aż do momentu, kiedy stożkowa część uszczelniająca oprze się o powierzchnię oporową w otworze w głowicy (Ilustracja 1).

 

Świece żarowe wykonane w technologii metalowej przykręca się z innym momentem niż świece ceramiczne. W tabeli 2 przedstawione są momenty dokręcania świec żarowych wraz z wartościami granicznymi, których nie wolno przekraczać ze względu na możliwość uszkodzenia świecy.

Metalowe świece żarowe
Średnica
gwintu
Zalecany moment
dokręcania
Wartość graniczna
momentu dokręcania
M8 8.5 Nm 15 Nm
M9 11 Nm 15 Nm
M10 15 Nm 20 Nm
M12 23 Nm 25 Nm
Ceramiczne świece żarowe
Średnica
gwintu
Zalecany moment
dokręcania
Wartość graniczna
momentu dokręcania
M8 10 Nm 11 Nm
M10 18 Nm 20 Nm

Przed dokręceniem kluczem dynamometrycznym konieczne jest skontrolowanie na opakowaniu świecy, czy producent nie przewiduje innego momentu dokręcania.

Prawidłowe dokręcenie świecy żarowej zabezpiecza przed jej odkręceniem na skutek wibracji, ale też pozwala obudowie świecy kompensować rozszerzalność termiczną jej korpusu wkręconego w głowicę, która także zmienia swoje wymiary na skutek nagrzewania i chłodzenia.

Przykręcona świeca żarowa wywiera nacisk na gniazdo świecy powodując tym samym uszczelnienie cylindra. Zbyt słabe dokręcenie spowoduje utratę szczelności na skutek rozszerzalności temperaturowej po rozgrzaniu się silnika. Samo zapewnienie szczelności to jedno. Druga funkcja uszczelnienia stożkowego, to odprowadzanie ciepła świecy żarowej do głowicy cylindra. W czasie, gdy świeca nie grzeje jest ona rozgrzewana przez spalanie paliwa w cylindrze. Aby nie doszło do jej termicznego uszkodzenia przez ciągłe nagrzewanie, konieczne jest odprowadzenie nadmiaru ciepła (Ilustracja 2). Jest to możliwe tylko przez powierzchnię styku świecy z głowicą, czyli w pierwszym rzędzie przez uszczelnienie stożkowe, a dalej przez sam gwint świecy żarowej.

Ilustracja 2. Odprowadzanie ciepła świecy żarowej do głowicy (źródło: NGK Spark Plug Europe)

Zbyt mocno

Dokręcenie świecy żarowej zbyt dużym momentem grozi jej uszkodzeniem (Ilustracja 3). W chwili, gdy dolna część świecy żarowej opiera się już o powierzchnię uszczelniającą, dokręcając ją, powoduje się skręcanie korpusu. To może doprowadzić do kilku rodzajów uszkodzeń, z których każde jest dla świecy żarowej niszczące. Pierwszym rodzajem uszkodzenia jest uszkodzenie korpusu przez jego przerwanie („ukręcenie”) tuż pod sześciokątem w okolicach gwintu. Drugim uszkodzeniem jest wyboczenie korpusu na odcinku między gwintem a powierzchnią uszczelniającą. W tym przypadku może dojść do zwarcia przewodu zasilającego znajdującego się wewnątrz świecy żarowej do jej obudowy.

Zwiększony moment dokręcania świecy żarowej powoduje też uszkodzenie uszczelnienia między terminalem a obudową. To da się zauważyć po tym, że między uszczelnieniem z tworzywa sztucznego a korpusem jest luz. Przez ten luz do wnętrza korpusu mogą się dostawać takie substancje, jak woda czy olej, powodując albo korozję od wewnątrz świecy żarowej, albo zwarcie do masy.

Ilustracja 3. Przykłady uszkodzenia świecy żarowej spowodowane dokręceniem zbyt dużym momentem.
Źródło: NGK Spark Plug Europe
Artykuł sponsorowany NGK Spark Plug Europe

Komentarze

Komentarz musi być dłuższy niż 5 znaków!

Proszę zaakceptuj regulamin!

Brak komentarzy!