Pompa wody (inaczej pompa cieczy chłodzącej) to jeden z najważniejszych elementów układu chłodzenia w samochodzie z silnikiem benzynowym lub diesla. W niniejszym tekście odpowiemy na szereg pytań dotyczących pompy wody. Jakie są objawy zepsutej pompy wody? Jakie są rodzaje pomp wody? I przede wszystkim – jaką rolę pełni i jak wygląda budowa pompy wody w samochodzie.

Pompa wody to podzespół, który ma bardzo prostą budowę. Pomimo tego pełni on niezwykle ważną rolę dla układu chłodzenia. Awaria pompy wody może skończyć się tragicznie dla silnika samochodu. Uszkodzona pompa cieczy chłodzącej może doprowadzić do zniszczenia silnika. I to na dwa sposoby.

Pierwszy – na skutek przegrzania silnika, utraty właściwości smarnych przez olej silnikowy i w konsekwencji, zatarcia jednostki napędowej.

Drugi – na skutek zerwania paska rozrządu i doprowadzenia do zderzenia tłoków z cylindrami. Do zerwania paska rozrządu może dojść na skutek zablokowania się pompy wody, na skutek uszkodzenia jej łożyska.

Jaką rolę pełni pompa wody w samochodzie?

Pompa wody (pompa cieczy chłodzącej) ma na celu wprowadzenie w ruch płynu chłodniczego, który krąży po całym układzie chłodzenia. Pompa wody nadaje płynowi chłodniczemu odpowiednie ciśnienie. Ruch płynu chłodniczego (inaczej płynu chłodzącego) pozwala na odbieranie nadmiaru ciepła z silnika i oddawanie do poprzez chłodnicę albo nagrzewnicę (do układu ogrzewania kabiny samochodu).

Budowa pompy wody

Pompa wody (pompa cieczy chłodzącej) składa się z następujących elementów:

• Metalowej obudowy z uszczelnieniami. Znajdują się w niej przyłącza węży układu chłodzenia oraz uszczelnienia. Obudowa jest przykręcona do bloku silnika.
• Łożysk.
• Ułożyskowanego wałka.
• Wirnika.
• Koła pasowego.

Wirnik i koło pasowe są zamontowane na tym samym, ułożyskowanym wałku.

Jak działa pompa wody?

Są dwa rodzaje pompy wody. Główną różnicą pomiędzy nimi jest zasilanie, czyli źródło napędu.

Pompa wody napędzana przez napęd rozrządu (pasek rozrządu albo łańcuch rozrządu) to najczęściej stosowane rozwiązanie w silnikach benzynowych i wysokoprężnych. Napęd jest przekazywany z koła pasowego na wale korbowym albo z koła na wałku rozrządu. W tym przypadku ciśnienie płynu chłodniczego w układzie zależne jest od obrotów silnika. Układ chłodzenia pracuje po włączeniu silnika, a po jego wyłączeniu kończy pracę.

Pompa wody napędzana przez silnik elektryczny. To rozwiązanie stosowane w niektórych pojazdach z silnikami spalinowymi, zwłaszcza w autach z systemem start – stop, a także w pojazdach z napędem hybrydowym. W tym przypadku do silnika pompy wody, napędzającego wirnik, doprowadzony jest przewód zasilająco – sygnałowy.

Pompa wody napędzana elektrycznie, może pracować niezależnie od obrotów silnika. Jej prędkość obrotowa jest kontrolowana przez sterownik silnika. Pompa może pracować także po wyłączeniu silnika, jeśli jest to konieczne. Na przykład w sytuacji, gdy sterownik systemu start – stop wyłącza silnik po zatrzymaniu się.

Serwisowanie pompy wody

Aby pompa wody (pompa cieczy chłodzącej) była sprawna, należy:

• Stosować odpowiedni płyn chłodniczy i wymieniać go terminowo. Płyn chłodniczy zawiera dodatki chroniące uszczelnienia. Jeśli w układzie jest woda albo stary płyn – uszczelnienia pompy wody starzeją się, przepuszczają płyn i dochodzi do wycieków.
• Wymieniać pompę wody przy każdej wymianie napędu rozrządu, np. paska rozrządu (pompa wody wchodzi w skład zestawów paska rozrządu).
• Wymieniać pompę wody przy objawach jej awarii.

Objawy zepsutej pompy wody

Najczęstsze objawy awarii pompy wody, to:

• Metaliczny hałas (tarcie, skrzypienie, pisk, wycie) po uruchomieniu silnika.
• Blokowanie się paska rozrządu (na skutek uszkodzenia łożyska) – możliwość zerwania paska.
• Ślady korozji.
• Wycieki z pompy wody.
• Przegrzewanie się silnika – zbyt wysoka temperatura płynu chłodzącego.
• Niewłączanie się pompy – w przypadku pompy napędzanej elektrycznie.
• Kod błędu i kontrolka ostrzegawcza – w przypadku pompy napędzanej elektrycznie.

Jak sprawdzić pompę wody?

• W przypadku standardowej pompy wody skontrolować, czy nie ma wycieków i wżerów korozji, a także sprawdzić ewentualny hałas, łatwość przesuwu paska rozrządu i wskaźnik temperatury płynu chłodzenia.
• W przypadku pompy napędzanej elektrycznie dodatkowo sprawdzić błędy zapisane w pamięci sterownika, po podłączeniu komputera diagnostycznego do złącza OBD2.