Przedstawiamy najważniejsze dane z raportu, zawierającego wnioski z badań, przeprowadzonych przez MotoFocus.pl we współpracy z Santander Bank Polska. Raport dotyczy sytuacji na rynku produkcji i dystrybucji części motoryzacyjnych oraz napraw pojazdów po ostatnim kwartale 2022 r. Zawiera zarówno podsumowania jak i prognozy.

Branża motoryzacyjna w 2022 roku – tło badania

W ostatnich latach dokonywanie wszelkich prognoz dotyczących sytuacji na rynku motoryzacyjnym stało się zdecydowanie trudniejsze. Udzielanie odpowiedzi na pytanie: “Co czeka nas w roku 2023?” moglibyśmy rozpoczynać od słów: „Jeśli nie wydarzy się żadna katastrofa…”. Kryzys jaki obserwujemy obecnie w Europie przekłada się oczywiście na funkcjonowanie całej branży motoryzacyjnej. Utrzymująca się inflacja oznacza konieczność dokonywania dalszych korekt cen przez producentów i dystrybutorów części na rynku wtórnym.

Podczas XVII Kongresu Przemysłu i Rynku Motoryzacyjnego, organizowanego przez SDCM pod koniec 2022 r., producenci wskazali, że ich największe obawy względem nowego roku dotyczą wzrostów cen surowców oraz energii. Dystrybutorzy części dodają do tego wzrost kosztów logistycznych i cen części, a warsztaty motoryzacyjne, w związku z rosnącymi kosztami prowadzenia działalności, będą zmuszone podnosić ceny za swoje usługi. Dziś trudno przewidzieć dokąd doprowadzą nas zmiany, które obserwujemy i kiedy proces tych zmian się zakończy.

Poniżej przedstawiamy wybrane dane na temat przemysłu motoryzacyjnego (producenci części motoryzacyjnych IAM oraz producenci OE), dystrybutorów części motoryzacyjnych, jak również warsztatów naprawczych – zebrane za pomocą ankiet przeprowadzonych przez portal MotoFocus.pl we współpracy z Santander Bank Polska w styczniu 2023 r. Całość raportu jest dostępna do pobrania w formacie PDF, na końcu artykułu.

Producenci części IAM oraz OE

W 2022 r. produkcja części samochodowych była lepsza niż roku poprzednim. Tendencja  była zgodna z dynamiką wielkości handlu częściami zamiennymi w UE (+3%), a także dynamiką produkcji pojazdów osobowych w głównych krajach w UE, tj. w Niemczech (+11%), Czechach (+10%) i Hiszpanii (+7%). Prawie 3/4 ankietowanych zanotowało wzrost produkcji w porównaniu do poprzedniego roku.

Producenci twierdzą w większości, że w pierwszym kwartale roku 2023 trend zwyżkowy zostanie podtrzymany. Co prawda spadków w relacji rok do roku spodziewa się ponad jedna piąta respondentów, co jest wynikiem praktycznie tożsamym z odpowiedziami uzyskanymi na poprzednie pytanie. Zwiększyła się jednocześnie liczba firm liczących jedynie na utrzymanie dotychczasowych wartości. Ponad 60% badanych spodziewa się jednak wzrostów wielkości produkcji i przychodów.

Znacznie gorzej w prognozach producentów na rok 2023 przedstawia się kwestia rentowności. Była ona dużym problemem dla firm już w roku 2022. Wówczas nie tylko spadła wobec roku 2021, ale przede wszystkim była znacznie niższa w porównaniu do poziomów z lat 2018-2019. Obecnie jedynie jedna trzecia respondentów spodziewa się wzrostów. Prawie połowa badanych producentów części motoryzacyjnych spodziewa się natomiast spadku rentowności. Spodziewać się można, iż bez dedykowanych branży programów wsparcia publicznego, przy jednoczesnym nakładaniu na branżę coraz to nowych obowiązków i celów do spełnienia, rentowność producentów może dalej spadać.

W ubiegłych dwóch latach producentom części dał się we znaki problem z dostępnością surowców. Z uwagi na to, że jest on sygnalizowany także jako potencjalne zagrożenie w 2023 r., producenci zostali zapytani o to, czy czynią większe zapasy surowców i komponentów. Okazuje się, że prawie 40% badanych zwiększyło zapasy w ostatnim kwartale minionego roku w porównaniu z poprzednim kwartałem. Jednocześnie zapasy spadły u ponad 25% badanych, co może świadczyć o tym, iż utrzymywanie zapasów w obecnej sytuacji gospodarczej nie jest prostym przedsięwzięciem.

Dystrybutorzy części motoryzacyjnych

Zarówno kryzys 2009 roku, jak i ten pandemiczny pokazały, iż lepiej radzi sobie wtedy aftermarket. Nie dziwią więc dobre wyniki roczne dystrybutorów części.

Znakomita większość badanych dystrybutorów (84,2%) zanotowała wzrosty przychodów w porównaniu z 2021 rokiem, z czego 68,4% ankietowanych zanotowało wzrosty powyżej 10%. Niewiele segmentów gospodarki może obecnie pochwalić się podobnymi wynikami.

Ta sama liczba firm spodziewa się dalszych wzrostów w I kw. 2023 r. w porównaniu do tożsamego okresu rok wcześniej.

Większość dystrybutorów zdaje się nie mieć obecnie problemów z zatowarowaniem. Jedynie 10% respondentów zanotowało w IV kw. 2022 r. nieznacznie niższy poziom dostępności części w magazynach w porównaniu z poprzednim kwartałem. Poprawa stanów magazynowych mogła wynikać również ze zwiększenia dostępności po stronie producentów.

Warsztaty motoryzacyjne

Wydaje się, że obecna sytuacja warsztatów samochodowych jest stabilna. W ciągu kilku najbliższych lat rynek czeka jednak niemała rewolucja, na którą nakłada się trudna sytuacja w gospodarce. Dlatego w ankiecie MotoFocus.pl zawarto pytanie o to, czy liczba warsztatów w ciągu najbliższych dwóch lat zwiększy się czy zmniejszy. Okazało się, iż według aż 2/3 badanych warsztatów będzie na rynku coraz mniej.

W kolejnym pytaniu przedstawiciele warsztatów zaznaczyli po kilka (najważniejszych ich zdaniem) aktualnych problemów swoich warsztatów. W obecnych realiach rynkowych nie powinien dziwić fakt, że odpowiedź „duże koszty prowadzenia działalności” wybrało ponad 98% badanych. Również bardzo popularna, co szczególnie niepokojące dla branży, okazała się odpowiedź „brak wykwalifikowanego personelu„. Dużym problemem dla ponad połowy warsztatów jest brak dostępu do danych technicznych, niezbędnych do przeprowadzania napraw.

Co szczególnie warte odnotowania, problemem rynku napraw samochodów w Polsce nie jest mała liczba klientów. Większość przedstawicieli warsztatów nie zauważyła trendu ograniczania zakresu serwisowania i napraw swoich samochodów przez klientów z uwagi na trudną sytuację gospodarczą. Co więcej, ponad jedna trzecia badanych wskazuje na wzrost liczby klientów w minionym roku.

Jakie części zamienne wybierać, by interes się kręcił, a klient był zadowolony? Zdecydowana większość pracowników warsztatów zwraca uwagę przede wszystkim na jakość wykonywanej usługi, polecając części – w ich opinii – najwyższej jakości. Co istotne, jakość nie zawsze utożsamiana jest z rozpoznawalną marką – tylko mniej niż co piąty pracownik warsztatu poleca w pierwszej kolejności części znanych brandów. Wartym odnotowania jest, że polskie warsztaty z reguły nie praktykują polecania tylko tych produktów, na których najwięcej zyskują za sprawą wysokiej marży. Taki priorytet wskazało zaledwie 9% badanych. Ważniejsza od krótkoterminowego zarobku okazuje się zatem jakość naprawy i długoterminowe zadowolenie klienta. Trwałość części i niski odsetek reklamacji wprost przekładają się na pozytywne opinie klientów, w efekcie na polecenia i ponowienia korzystania z usług, poza tym zmniejszają koszty obsługi reklamacji.

Jaki procent w całkowitym koszcie napraw stanowią średnio koszty kupowanych części samochodowych? Kwestia ta zapewne w dużej mierze jest zależna od wielkości i lokalizacji warsztatu. Uśredniając, najwyższy wskaźnik widzimy przy odpowiedzi „powyżej 55%”. Tylko w niespełna 20% warsztatów koszty części stanowią mniej niż 45% rachunku płaconego przez klienta. Co ciekawe, w badaniu nie odnotowano rozbieżności pomiędzy warsztatami niezrzeszonymi oraz zrzeszonymi w sieci.

Zdecydowanej większości niezależnych warsztatów zdarza się korzystać z części zamiennych z logo producenta samochodu (OES). W całkowitej puli wykorzystywanych części stanowią one jednak bardzo niewielką grupę. W przypadku ponad 3/4 warsztatów, udział części OES nie przekracza 10%.

W pełnej treści raportu znajduje się o wiele więcej danych podsumowujących miniony rok w branży motoryzacyjnej oraz prognoz dotyczących bieżącego roku. Zachęcamy do bezpłatnego pobrania pełnej wersji publikacji:

Pełną treść raportu można pobrać tutaj