Zdecydowana większość mechaników z niezależnych warsztatów samochodowych nie zaleca stosowania się do instrukcji producentów samochodów, którzy wyznaczają przeglądy olejowe według maksymalnych interwałów sięgających 30 lub nawet 40 tys. km. Producenci olejów znajdują się w dość specyficznym położeniu – z jednej strony zależy im, by kierowcy wymieniali olej jak najczęściej, z drugiej, wciąż rozwijają grupę produktów, jaką są oleje long-life. Czym takie oleje różnią się od standardowych i czy można je bezpiecznie stosować? Porozmawialiśmy na ten temat z Doradcą Technicznym jednego z wiodących producentów oleju.

Na nasze pytania odpowiedziała Magdalena Szczepańska, Doradca Techniczny, PETRONAS Lubricants International

Witold Hańczka: Jakie badania/testy przechodzą oleje long-life przed wdrożeniem na rynek?

Magdalena Szczepańska: Zasadniczo, testy olejów typu long-life nie różnią się od procedury testowania tradycyjnych produktów. To, co je odróżnia to czas trwania lub liczba przeprowadzanych testów. Klasyczne testy laboratoryjne zawierają kontrolę lepkości, temperatury płynięcia i zapłonu, zdolność do odparowania Noack-a, zawartości siarki i fosforu. W przypadku testów prowadzonych z użyciem silników, uniwersalna procedura testowa rekomendowana przez ACEA zakłada ocenę zużycia elementów silnika (w tym m.in. łożysk, tłoków i elementów układu rozrządu zaworowego), analizę czystości jednostki napędowej, wpływ na zużycie paliwa czy gromadzenie się osadów m.in. szlamów i nagaru. Innymi słowy testy produktów olejowych, bez względu na przeznaczenie są ustandaryzowane, tylko w taki sposób można otrzymać później potwierdzenie zgodności z normami ACEA w Europie, API w USA czy ILSAC w Japonii.

W PETRONAS stawiamy na technologię wyjątkowo mocno, a jako zaplecze technologiczne służy nam nowoczesne centrum badawczo-rozwojowe zlokalizowane w Villastellone, pod Turynem we Włoszech. Wszystkie testy olejów Urania, Syntium, Tutela, etc. mają miejsce w laboratoriach, na hamowniach właśnie w tym centrum.

Na jakiej podstawie ustanawiane są zalecenia dotyczące interwałów wymiany?  

Wszystko zależy od wyników przeprowadzanych testów zgodnie ze specyfikacjami (w Europie kluczową rolę odgrywa ACEA). Niektóre produkty tracą lepkość i inne właściwości już po 15 000 km, a inne potrafią utrzymać stabilne parametry dużo dłużej. Jeżeli na testach wyjdzie, że dany olej trzyma się normy przy przebiegu przekraczającym 30 000 km, wówczas może otrzymać kategorię oleju long-life. Generalnie dużo zależy od formulacji oleju, ale również od charakterystyki pracy i jakości danego silnika. To wspólny proces decyzyjny producentów oleju i producentów pojazdu, a jego celem jest wydłużenie życia jednostki napędowej, dzięki prawidłowemu smarowaniu.

Producenci olejów long-life deklarują, że są one w stanie zapewnić ochronę silnika przez 2 lata lub 30 tys. km pod warunkiem eksploatacji auta w optymalnych warunkach – jakie są to te optymalne warunki?

Produkty olejowe tracą swoje właściwości wraz z czasem pracy i rosnącą liczbą przejechanych kilometrów, czyli pracą danego płynu. Kluczem do optymalnej eksploatacji jest właściwe zarządzanie temperaturą układu napędowego. Oznacza to między innymi brak ekstremalnego przegrzewania silnika np. w długiej jedzie w korkach miejskich w trybie pracy “start-stop”. To także unikanie długiej jazdy poza zalecanym maksymalnym zakresem obrotów podczas długotrwałej, szybkiej jazdy na autostradzie (tzw. żyłowania silnika).

Optymalne warunki dotyczą także prawidłowej eksploatacji układu turbiny/turbin. Zalecane jest wychładzanie silnika z „turbosprężarką” na biegu jałowym po szybkiej jeździe. Generalnie, nie powinno się od razu gasić silnika z turbo po dojechaniu na miejsce, tylko odczekać chwilę i dać mu popracować na biegu jałowym. Do tego, aby olej właściwie spełniał swoją rolę, nie można zapominać o systematycznej wymianie oleju, zgodnie z zaleceniami producenta. Tylko wtedy dajemy optymalne warunki pracy i najlepszą ochronę podzespołów mechanicznych przed ponadnormatywnym zużyciem.

Jakie składniki odpowiadają za to, że oleje long-life mogą być stosowane na tak długich dystansach i dlaczego w takim razie nie wszystkie oleje takie składniki posiadają?

Podstawą odpowiedniej formulacji produktu są najwyższej jakości oleje bazowe (z grup 3-5). Do tego dochodzą właściwie dobrane pakiety dodatków, które podnoszą ochronę przeciw zużyciu, neutralizują kwaśne produkty spalania i zapewniają efektywną pracę układów wtórnego oczyszczania spalin (w tym DPF, EGR, SCR).

Reasumując, skład oleju dobiera się zawsze uwzględniając wskaźniki techniczne, uzgodnione z producentem OEM. Stąd wynika bliska współpraca PETRONAS z producentami takimi jak Iveco, Grupa CNH (New Holland, Case, Steyr) czy Stellantis.