W produkowanych obecnie samochodach inżynierowie i konstruktorzy prześcigają się w innowacyjnych rozwiązaniach zwiększających komfort i bezpieczeństwo jazdy. Odpowiada za to wiele systemów elektronicznych wspomagających kierowcę podczas kierowania pojazdem.

Pamiętajmy jednak, że nie tylko elektroniczne systemy wspomagające decydują o drogowym bezpieczeństwie pojazdu. Jednym z układów bezpośrednio odpowiedzialnym za komfort i bezpieczeństwo jazdy jest układ zawieszenia. Systematyczna kontrola oraz właściwy stan techniczny wszystkich jego elementów jest ogromnie ważny.

KYB to jeden z producentów amortyzatorów, sprężyn zawieszenia, górnych zestawów montażowych oraz zestawów osłonowo-ochronnych na oryginalne wyposażenie (OE). Dla zwiększenia bezpieczeństwa pojazdu zaleca się systematyczną kontrolę tych elementów co 20 000 km, podczas sezonowej wymiany opon oraz przed długą podróżą wakacyjną. Każda wizyta w warsztacie może być okazją do gruntownej kontroli układu zawieszenia pojazdu. Często o niesprawnościach kierowcy dowiadują się dopiero podczas badań okresowych na SKP. Niestety okazuje się, że po naszych drogach poruszają się pojazdy, w których stan techniczny układu zawieszenia pozostawia wiele do życzenia. Pamiętajmy, że niesprawny pojazd to zagrożenie zdrowia i życia dla jego pasażerów oraz pozostałych uczestników ruchu.

Elementy układu zawieszenia, a w szczególności zespołu tłumiąco-resorującego, w którego skład wchodzą amortyzatory, sprężyny zawieszenia, górne zestawy montażowe oraz zestawy osłonowo-ochronne są ogromnie ważne w codziennej eksploatacji pojazdu. Mają również bezpośredni wpływ na jego prowadzenie i zachowanie podczas jazdy, co przekłada się bezpośrednio na bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Mimo iż prace związane z diagnostyką i naprawą układu zawieszenia są jednymi z częściej wykonywanych w warsztatach, to jednak zdarzają się błędy, które mogą później skutkować poważnymi konsekwencjami.

Wbrew pozorom zdiagnozowanie uszkodzeń i ich ocena wcale nie jest taka prosta. W wielu przypadkach usunięty zostaje skutek uszkodzenia, natomiast brak zdiagnozowanej przyczyny wiąże się z kolejną wizytą w warsztacie. W przypadku diagnostyki układu zawieszenia należy postępować według ściśle określonych procedur, aby po zweryfikowaniu usterki móc ją usunąć oraz dodatkowo określić przyczynę jej powstania. Tylko kompletna diagnostyka z zachowaniem odpowiedniej procedury naprawczej oraz wyeliminowanie elementów zużytych i uszkodzonych zakwalifikowanych do wymiany, pozwoli na prawidłowe działanie i funkcjonowanie układu zawieszenia. Układ jezdny pojazdu jest swego rodzaju naczyniem powiązanym. Nieprawidłowe działanie któregokolwiek z jego elementów, prowadzi do uszkodzenia lub przedwczesnego zużycia kolejnego.

Kompleksowe badanie układu zawieszenia obejmuje kontrolę:

• luzów połączeń sworzni kulowych, elementów metalowo-gumowych i łożysk,
• stanu technicznego i sztywności elementów sprężystych,
• stanu technicznego i stopnia tłumienia amortyzatorów,
• oporów tarcia związanych z ruchem zawieszenia.

Podczas wizyty w warsztacie KYB zaleca przeprowadzenie odpowiednich czynności kontrolnych w celu wyeliminowania wszelkich niesprawności układu zawieszenia pojazdu.

Ocena wizualna

Ocena wizualna jest wstępem i podstawą do dalszych czynności diagnostycznych. Wykonywana jest jako pierwszy element oceny stanu technicznego widocznych elementów podwozia pojazdu. 

Na jej podstawie możemy wstępnie zweryfikować i zdiagnozować wiele nieprawidłowości oraz zauważalnych gołym okiem uszkodzeń, które mogą natychmiast zostać zakwalifikowane do wymiany:

• amortyzatory – uszkodzenie powierzchni chromowej tłoczyska (wytarcie, łuszczenie, odpryski), ubytek oleju,
• sprężyny zawieszenia – pęknięcia, odpryski, korozja, wżery powierzchniowe,
• zestawy montażowe – naderwanie lub pęknięcie połączenia metalowo-gumowego,
• zestawy osłonowo-ochronne – uszkodzenie zestawu osłonowo-ochronnego,
• osłony gumowe przegubów kulowych – rozerwanie osłon gumowych przegubów kulowych/końcówek drążków kierowniczych/sworzni wahaczy/łączników stabilizatora,
• tuleje metalowo-gumowe – naderwanie lub rozwulkanizowanie tulei,
• drążki stabilizatora – pęknięcia, korozja, wżery powierzchniowe,
• drążki skrętne – pęknięcia, korozja, uszkodzenie mocowania.

Jazda próbna

Jest ważnym elementem kontroli układu jezdnego pojazdu. Zalecana przed naprawą w celu sprawdzenia zachowania się auta podczas jazdy. Pozwala wstępnie zweryfikować nieprawidłowości, powodujące nadmierne przechyły nadwozia, utratę przyczepności i komfortu oraz wszelkie niepokojące dźwięki dobiegające z układu jezdnego (głuche stuki, metaliczne zgrzyty, skrzypienie).

Należy pamiętać, aby sprawdzić wcześniej ciśnienie w oponach i stan ogumienia. Może to mieć znaczący wpływ na prowadzenie i zachowanie się auta na drodze oraz generować dodatkowe hałasy. Ważne jest, aby odbyła się za wcześniejszą zgodą właściciela pojazdu i była przeprowadzona zgodnie z obowiązującymi przepisami ruchu drogowego.

Kompletna diagnostyka układu zawieszenia

Jest niezbędna i zalecana w celu identyfikacji i weryfikacji elementów wyeksploatowanych lub uszkodzonych zakwalifikowanych do wymiany. Należy skontrolować wszystkie połączenia sworzni kulowych oraz elementy metalowo-gumowe.

Tego typu badanie ułatwiają przyrządy do wymuszenia szarpnięć kołami pojazdu nazywane potocznie „szarpakami”. Są to różnego rodzaju urządzenia hydrauliczne, pneumatyczne lub platformy najazdowe obsługiwane ręcznie. Pozwalają w prosty i łatwy sposób zidentyfikować luzy i uszkodzenia.

Wszelkie niesprawności i zdiagnozowane uszkodzenia powinny zostać usunięte. Zaleca się wymianę wyeksploatowanych i uszkodzonych elementów układu zawieszenia w celu odtworzenia oraz przywrócenia prawidłowego działania i funkcjonowania jego parametrów konstrukcyjnych oraz bezpieczeństwa i komfortu jazdy.

Pamiętajmy, iż wszystkie prace naprawcze należy przeprowadzać zgodnie z technologią naprawy zalecaną przez producenta pojazdu oraz z wykorzystaniem odpowiednich narzędzi.

Badanie przyczepności koła na stanowisku diagnostycznym

Po wykonaniu wcześniejszych czynności diagnostycznych i prac naprawczych należy poddać kontroli elementy tłumiące drgania czyli amortyzatory. Właściwym postępowaniem jest wykonanie testu przyczepności koła na stanowisku diagnostycznym. Pozwoli to ocenić stan techniczny elementów zespołu tłumiąco-resorującego, w tym amortyzatorów. Należy zaznaczyć, iż badanie na stanowisku diagnostycznym nie jest badaniem „sprawności amortyzatora”. Jest ono przeprowadzane z wykorzystaniem metody EUSAMA, opartej na wymuszeniu drgań pionowych badanego koła powyżej częstotliwości rezonansowej i określa procentowy współczynnik przylegania koła do podłoża. Na podstawie jego wyników możemy określić prawidłową lub nieprawidłową wartość tłumienia.

Badanie to może służyć do oceny stanu amortyzatorów, jednak z uwzględnieniem:

• wcześniejszej kontroli i wymiany wyeksploatowanych i uszkodzonych elementów układu zawieszenia,
• właściwego ciśnienia i stanu ogumienia,
• braku jakichkolwiek modyfikacji układu zawieszenia.

Na wynik pomiaru mają również wpływ dodatkowe dane o badanym pojeździe związane z jego wagą dla określenia nacisku koła na podłoże. Wszelkie rozbieżności powstałe w wyniku testu mogą sugerować uszkodzenie elementów zespołu tłumiąco-resorującego i być wskazaniem do ich wymiany.

Podczas wymiany amortyzatorów należy zwrócić szczególną uwagę na procedurę naprawczą zalecaną przez producenta pojazdu z uwzględnieniem prawidłowej pozycji wszystkich montowanych elementów. W przypadku kolumny amortyzatora, odpowiednia pozycja sprężyny w dolnym talerzu oporowym, właściwe ustawienie górnego zestawu montażowego oraz poprawne zainstalowanie zestawu osłonowo-ochronnego mają kluczowy wpływ na prawidłowe działanie i funkcjonowanie amortyzatora.

KYB zaleca wykonanie geometrii każdorazowo po wymianie elementów układu zawieszenia pojazdu.

Praca mechanika podczas wszelkich napraw jest ogromnie ważna i odpowiedzialna. Warsztat mechaniki pojazdowej powinien zawsze informować klienta o zaistniałych usterkach jak również o konsekwencjach związanych z brakiem decyzji odnośnie zalecanej wymiany. Tylko przy zachowaniu odpowiedniej procedury diagnostycznej połączonej z zalecaną przez producenta pojazdu technologią naprawy możemy wyeliminować wszelkie niesprawności układu zawieszenia.

Profesjonalne podejście oraz dbałość o szczegóły w trakcie prac naprawczych może przyczynić się do znacznej poprawy stanu technicznego obsługiwanych pojazdów, zmniejszyć ryzyko uszkodzenia podzespołów układu zawieszenia, a tym samym może zwiększyć bezpieczeństwo na naszych drogach.