Podczas okresowej wymiany paska, napinaczy i pompy cieczy należy zawsze sprawdzić działanie układu zmiennych faz rozrządu. Specjaliści marki Airtex przedstawiają, dlaczego warto przeprowadzić inspekcję wariatora, a także jakie symptomy świadczą o konieczności jego naprawy.

Jak ważny jest dobry stan wariatora zmiennych faz rozrządu?

Typowe zestawy rozrządu obejmują zazwyczaj pasek, rolki prowadzące, napinacz (lub napinacze) oraz pompę cieczy. Jeśli dany silnik jest wyposażony zmienne fazy rozrządu, to koło lub koła zmiennych faz są oferowane zawsze oddzielnie, a nierzadko dostępne wyłącznie w ASO. Wielu kierowców ze względu na wysokie koszty takiego osprzętu (jedno koło potrafi kosztować nawet 1000, 2000 zł lub nawet więcej) nie zgadza się na wymianę, zakładając, że jedynymi konsekwencjami będą pogorszone osiągi, zwiększone zużycie paliwa, ewentualnie hałas spod maski. W praktyce zużycie wariatora faz rozrządu może prowadzić do zerwania nowego paska rozrządu i taka usterka nie będzie podlegać gwarancji.

Zużyte koła zmiennych faz rozrządu podczas pracy silnika wpadają najczęściej w drgania, bez przerwy zmieniają fazy lub blokują się w jakimś położeniu. W zasadzie każda z tych sytuacji przeciąża pasek rozrządu, co radykalnie zmniejsza jego trwałość i prowadzi ostatecznie do jego zerwania lub przynajmniej przeskoczenia. Drgające koła faz rozrządu generują luzy na pasku, których nie jest w stanie skompensować napinacz, zarówno z powodu amplitudy drgań, jak też z faktu, że napinacz może znajdować się zbyt daleko od miejsca powstawania luzu.

 – Należy pamiętać, że wszystkie systemy korekcji pracy zaworów w pewien sposób dodatkowo obciążają rozrząd. W zestawach z paskiem należy na to szczególnie uważać. Wskazanym działaniem profilaktycznym w przypadku aut używanych jest skrócenie fabrycznego interwału między wymianami rozrządu o 20-30%, a także obowiązkowa weryfikacja stanu wariatorów faz przed montażem nowego zestawu rozrządu. – mówi Sławomir Lewczuk, Airtex

Jak różni producenci nazywają systemy zmiennych faz rozrządu?

Przy okazji przypominamy do czego służą systemy zmiennych faz rozrządu oraz rozszyfrowujemy oznaczenia tych najbardziej popularnych z zastrzeżeniem, że mogą one dotyczyć zarówno rozrządów paskowych jak też łańcuchowych. Niezależnie od tego czy silnik jest wyposażony w pasek rozrządu, czy w łańcuch, bezpośrednie połączenie wału korbowego z wałkiem (lub wałkami) rozrządu uniemożliwia zmienne sterowanie zaworami. A przecież otwarcie zaworów ma olbrzymi wpływ na parametry pracy silnika. Do drobnych korekt służą systemy modyfikacji faz rozrządu montowane w układzie rozrządu. Dzięki nim niezależnie od obrotów wału korbowego da się chwilowo przyspieszyć lub opóźnić ruch wałka rozrządu co zmienia czas otwarcia/zamknięcia zaworu. Inne systemy umożliwiają także korektę samego wzniosu zaworów. Choć cele inżynierów są takie same, praktycznie każdy producent silników opracował własny sposób ich osiągania, czyli własny system sterowania rozrządem i nadał mu własne oznaczenie. Oto te najpopularniejsze.

MIVEC
MIVEC (Mitsubishi Innovative Valve Timing Electronic Control System) to system zmiennych faz rozrządu i skoku zaworów opracowany przez Mitsubishi.

MultiAir
MultiAir to system sterowania zaworami opracowany przez Fiata. W przeciwieństwie do konkurencji umożliwia on jednoczesne sterowanie zarówno długością czasu otwarcia zaworów jak też czasem ich otwierania. Na dodatek działa on całkowicie niezależnie, za pośrednictwem hydraulicznych popychaczy sterowanych elektronicznie.

Ti-VCT
Ti-VCT (Twin Independent Variable Camshaft Timing) to technologia sterowania zaworami opracowana przez Forda.

VANOS
Vanos to system opracowany przez BMW, którego zadaniem jest korekta czasu, w którym otwierają się zawory. W zależności od silnika sterowane mogą być tylko zawory ssące albo ssące i wylotowe.

Valvetronic
Valvetronic, to także system BMW, stosowany często razem z Vanos-em. Tym razem chodzi o korektę długości czasu, w którym zawory pozostają otwarte.

VarioCam
VarioCam jest systemem sterowania zaworami opracowanym przez Porsche.

VTEC, i-VTEC
VTEC (skrót od Variable valve Timing and lift Electronic Control system) to system zmiennych faz rozrządu w silnikach Hondy. i-VTEC jest jego bardziej zaawansowaną wersją.

VVT-i, Valvematic
VVT-i (skrót od Variable Valve Timing with intelligence) oraz Valvematic to systemy sterowania zaworami w silnikach Toyoty.

VVEL
VVEL (skrót od Variable Valve Event and Lift system) to system sterowania zaworami opracowany przez Nissana.