Dane to złoto XXI wieku. Nic więc dziwnego, że Europa chce uwolnić potencjał rozwoju swojej gospodarki przy ich wykorzystaniu. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zharmonizowanych przepisów dotyczących sprawiedliwego dostępu do danych i ich wykorzystywania (Data Act) ma stworzyć ramy prawne w tym zakresie i być horyzontalnym aktem odnoszącym się do wielu branż, także motoryzacji. Jednak o tym, by dostęp ten był sprawiedliwy i zapewnił konkurencyjność dla wszystkich operatorów branży, mogą zadecydować szczegóły – informuje Stowarzyszenie Dystrybutorów i Producentów Części Motoryzacyjnych.

Branża czeka na przepisy sektorowe

Jak podkreślają eksperci, samo Data Act jest bardzo ważne, ale musi zostać wkrótce uzupełnione o przepisy sektorowe dedykowane branży motoryzacyjnej, dotyczące dostępu do danych, funkcji i zasobów w pojazdach. Opóźnienie legislacji sektorowej grozi dalszym zaburzaniem konkurencyjności i ograniczeniem wyboru dla konsumentów.

Europejskie Stowarzyszenie Producentów Części Motoryzacyjnych (CLEPA) wskazuje, że Data Act zapewnia lepsze warunki działania dla różnych podmiotów w gospodarce opartej na danych, dlatego też zdecydowanie popiera ogólny cel i podejście rozporządzenia. Wskazuje jednocześnie, że dokument ten nie jest jednak wystarczająco szczegółowy, aby stawić czoła konkretnym przeszkodom związanym z wdrażaniem usług opartych na danych w sektorze motoryzacyjnym. Z tego powodu wg. CLEPA Data Act musi zostać jak najszybciej uzupełniony przepisami sektorowymi.

Postęp technologiczny w motoryzacji jest coraz prężniejszy ,, a pojazdy generują i gromadzą coraz większe ilości danych do obsługi i monitorowania systemów. Dane te dają ogromny potencjał do ulepszania i rozwijania nowych usług, z korzyścią dla konsumentów. Jednak by uzyskać dostęp do tych danych, dostawcy z branży motoryzacyjnej i inni usługodawcy zewnętrzni polegają obecnie na woli i warunkach dyktowanych przez producentów pojazdów. Taki poziom kontroli na rynku niesie ze sobą ryzyko stawiania producentów samochodów w roli „strażników/kontrolerów dostępu”, co będzie mieć szkodliwy wpływ na uczciwą konkurencję, innowacyjność i wybór konsumentów.

Producenci części motoryzacyjnych postrzegają horyzontalne przepisy dot. danych jako ważny, lecz pierwszy krok w kierunku poprawy sytuacji, poprzez zapewnienie stronom trzecim możliwości świadczenia użytkownikom końcowym innowacyjnych usług opartych na danych.

Według branży Data Act nie odzwierciedla w pełni złożoności procesu wdrażania usług opartych na danych w sektorze motoryzacyjnym. Stąd zdecydowane głosy opowiadające się za szybką publikacją wniosku dotyczącego uzupełniających przepisów sektorowych, nad którym pracuje Komisja Europejska.

– Szybkie opublikowanie przez Komisję wniosku sektorowego w sprawie dostępu do danych, funkcji i zasobów w pojazdach przyczyni się do poprawy konkurencji na rynku, pobudzenia zdolności innowacyjnych tysięcy firm dostarczających produkty z branży motoryzacyjnej oraz ochrony praw i wyboru konsumentów – mówi Sekretarz Generalny CLEPA Benjamin Krieger. Prace techniczne i dyskusje nad tymi przepisami toczą się pełną parą od jakiegoś czasu. Opublikowanie wniosku sektorowego teraz miałoby ogromne znaczenie i pozwoliłoby na jego przyjęcie jeszcze w ramach obecnej kadencji – dodaje.

Także europejska organizacja reprezentująca handel częściami motoryzacyjnymi – FIGIEFA podkreśla wagę uzupełniających przepisów dedykowanych branży motoryzacyjnej.

– Podczas gdy FIGIEFA w pełni popiera nadrzędne przepisy horyzontalnego rozporządzenia o danych, uzupełniające ramy prawne i techniczne są niezbędne do wspierania rozwoju usług cyfrowych na niezależnym rynku motoryzacyjnym. Będzie to sprzyjać skutecznej konkurencji z korzyścią dla wszystkich podmiotów, w tym niezależnych dystrybutorów części motoryzacyjnych, a przede wszystkim przyniesie benefity europejskim konsumentom i przedsiębiorstwom. Chociaż przypadki użycia danych generowanych przez pojazdy są potencjalnie nieograniczone, są one całkowicie zależne od wydajnego dostępu do danych i zasobów w pojeździe. Wzywamy Komisję Europejską do przedstawienia najpóźniej do maja 2023 r. wniosku dotyczącego solidnych sektorowych przepisów dotyczących dostępu do danych i zasobów pokładowych – mówi Sylvia Gotzen, Sekretarz Generalna FIGIEFA.

Obecne prace nad Data Act i przepisami sektorowymi są bardzo istotne dla polskiej branży motoryzacyjnej.

– Europa stoi przed wielką szansą. Dzięki nieograniczonemu i bezpiecznemu dostępowi do danych generowanych przez pojazdy firmy, które reprezentujemy mogą stworzyć wielką wartość w gospodarczym ekosystemie motoryzacji i mobilności. Brak odpowiednich regulacji w tym zakresie spowoduje uderzenie w rdzeń polskiej motoryzacji – producentów i dystrybutorów części motoryzacyjnych oraz niezależne warsztaty. Potrzebna jest więc pomoc w ich pilnym opracowaniu i wdrożeniu – mówi Tomasz Bęben, dyrektor zarządzający Stowarzyszenia Dystrybutorów i Producentów Części Motoryzacyjnych.