Montaż dodatkowego oświetlenia w pojazdach poruszających się po drogach publicznych podlega szeregowi przepisów, których należy przestrzegać, by uniknąć mandatu, a przede wszystkim nie zagrażać innym uczestnikom ruchu. Postanowiliśmy przyjrzeć się, jakie normy prawne obowiązują w tym zakresie w przypadku samochodów osobowych oraz ciężarowych.

Montaż dodatkowego oświetlenia pojazdu – przepisy

W Polsce dokumentem regulującym kwestię dopuszczalnego wyposażenia oświetleniowego pojazdów jest załącznik nr 6. Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych pojazdów i zakresu ich niezbędnego wyposażenia. Krajowe wymagania w tym zakresie powołują się na Regulaminy homologacyjne ONZ, pełniące rolę nadrzędnych. Dzięki temu oświetlenie pojazdów jest takie same w wielu krajach. Celem jest oczywiście ograniczenie problemów z interpretacją sygnałów świetlnych na jak najszerszym obszarze.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w ruchu publicznym pojazd może być wyposażony w światła drogowe (2 lub 4 sztuki), światła mijania (2 szt.), światła przednie przeciwmgłowe (2 szt.), światła tylne przeciwmgłowe (1 lub 2 szt.), światła cofania (1 lub 2 szt.), światła przednie pozycyjne (2 szt.), światła tylne pozycyjne (2 szt.), światła przednie kierunku jazdy (2 szt.), światła kierunku jazdy boczne (2 szt.), światła do jazdy dziennej (2 szt.), światła przednie lub tylne obrysowe (2 lub 4 szt.), urządzenia odblaskowe przednie barwy białej (2 szt.), urządzenia odblaskowe tylne barwy czerwonej (2 szt.), lampy doświetlające zakręty (2 szt.).

Jak widać, w niektórych przypadkach, zgodne z przepisami jest fabryczne zamontowanie mniejszej lub większej liczby świateł. Oznacza to, że posiadając samochód z minimalnym wyposażeniem (brak świateł przednich przeciwmgłowych, 1 komplet świateł drogowych itd.), właściciel pojazdu może na własną rękę doposażyć pojazd aż do uwzględnionego w przepisach maksimum. Musi jednak wówczas spełnić kilka istotnych warunków.

Limity montażu świateł dodatkowych w samochodach

Pierwszym warunkiem jest zamontowanie lamp posiadających odpowiednią homologację, potwierdzającą spełnianie przez nie regulaminu ONZ. Numer homologacji powinien znajdować się nie tylko na opakowaniu, ale i na obudowie lampy.

Kolejny warunek to odpowiednie rozmieszczenie lamp. Nie mogą być one umieszczone zbyt blisko krawędzi pojazdu, ani też zbyt nisko czy wysoko na nadwoziu. Wiedza na temat dopuszczalnego miejsca montażu lamp wymaga zaznajomienia się z dokumentami homologacyjnymi, najczęściej jednak, producenci lamp zawierają w instrukcji obsługi informacje na temat wariantów dopuszczalnego montażu. W przypadku lamp uniwersalnych, niededykowanych konkretnemu modelowi pojazdu, informacje w instrukcji należy traktować z pewną rezerwą. Warsztaty montujące takie oświetlenie muszą pamiętać o tym, że biorą odpowiedzialność za montaż zgodny z przepisami i dokumentacją techniczną pojazdu.

Obok świateł do jazdy dziennej, do najczęściej montowanych dodatkowych źródeł światła należą światła drogowe. W ich przypadku należy pamiętać o jednym ważnym obostrzeniu. Reflektory podstawowe oraz dodatkowe światła drogowe w pojeździe nie mogą przekraczać wyznaczonego limitu wartości kandeli źródła światła. Każda oprawa świateł drogowych ma na obudowie lub kloszu numer referencyjny, który odpowiada wartości kandeli. Numery referencyjne nie mogą przekraczać w jednym samochodzie wartości 100. Przed montażem dodatkowych świateł drogowych warto zatem sprawdzić i zsumować numery referencyjne świateł fabrycznie zamontowanych w pojeździe. Opisana powyżej zasada dotyczy zarówno samochodów osobowych jak i ciężarowych.

Światła montujemy parami, ale…

W przypadku świateł drogowych, do jazdy dziennej czy przeciwmgielnych, warunkiem legalnego montażu jest również zamontowanie dwóch sztuk lamp, symetrycznie po dwóch stronach pojazdu. Istnieją jednak wyjątki od tej reguły, w przypadku świateł drogowych. Niektóre posiadające homologację lampy można montować jedna pod drugą na środku pojazdu (np. na przednim grillu bądź ponad szybą). Istnieje jednak także możliwość zamontowania jednej lampy zamiast dwóch. Przykładem jest lampa Lightbar FX500-CB SM firmy OSRAM. Jest ona postrzegana prawnie jako dwa dodatkowe światła drogowe. Umożliwia to jej centralny montaż i uzyskanie takich samych efektów oświetlenia jak w przypadku dwóch świateł o w sumie identycznej wartości kandeli.

Co grozi za montaż nieodpowiedniego oświetlenia samochodu?

Mandat do kilkuset złotych to najmniej bolesna konsekwencja jazdy z nieodpowiednio zamontowanym, nie posiadającym homologacji, bądź przekraczającym dopuszczalne normy oświetleniem. Funkcjonariusz policji podczas stwierdzenia niesprawności oświetlenia może także odebrać dowód rejestracyjny, którego odzyskanie będzie wymagało demontażu niewłaściwych źródeł światła. Nieodpowiednio wyposażony, pod względem oświetlenia, samochód może także nie przejść okresowego badania technicznego pojazdu. Najpoważniejsze w skutkach mogą być jednak sankcje prawne w razie wypadku lub kolizji. Niezgodne z przepisami oświetlenie pozwala wówczas uznać pojazd za niesprawny technicznie, co często stawia jego właściciela w roli sprawcy bądź współsprawcy zdarzenia. Bolesna może okazać się także odmowa wypłaty odszkodowania z ubezpieczenia pojazdu w razie wypadku. Nieprawidłowe oświetlenie jest podstawą dla towarzystwa ubezpieczeniowego do wykonania właśnie takiego kroku.

Aby uniknąć podobnych konsekwencji, warto montować oświetlenie dodatkowe ze sprawdzonych źródeł, posiadające odpowiednią homologację. Należy także zwracać uwagę na poprawny montaż lamp, zgodny z dokumentacją homologacyjną. Istotna jest także weryfikacja sumy wartości kandeli tak, by nie przekraczała ona dopuszczalnej normy.