Układ SCR (układ selektywnej redukcji katalitycznej) uznawany jest za jeden z najbardziej kłopotliwych i najdroższych w naprawie. Często, tak samo jak filtry DPF/FAP, nazywany jest przekleństwem współczesnych silników diesla. Jednak w ostatnich latach pojawiło się rozwiązanie – regeneracja układu SCR. W naszym kraju można skorzystać z oferty kilku firm, które zajmują się regenerowaniem tych układów. Udało nam się porozmawiać ze specjalistą z jednej z tych wyspecjalizowanych firm.

Na początek kilka słów o układzie SCR.

Układ SCR – układ selektywnej redukcji katalitycznej – co to jest i jak działa?

Układ SCR został wprowadzony na wyposażenie aut osobowych z silnikami diesla po wejściu w życie normy emisji spalin Euro 6. Kilka lat wcześniej układ SCR znalazł się na wyposażeniu samochodów ciężarowych i autobusów.

Wbrew popularnym twierdzeniom, układ SCR nie został stworzony na potrzeby samochodów. Układ ten funkcjonował już wiele lat wcześniej, w przemyśle. Został jedynie zaadoptowany do samochodów, poprzez odpowiednie zmniejszenie go i wpasowanie w układ wydechowy.

Jaka jest zasada działania układu SCR? W trakcie pracy silnika diesla ubocznym produktem spalania mieszanki paliwowo – powietrznej są tlenki azotu. To najbardziej toksyczne składniki spalin. Przez lata stosowano zawory recyrkulacji spalin EGR, mające ograniczyć możliwość powstania tlenków azotu. Jednak nie ma się co oszukiwać – to rozwiązanie było kontrowersyjne i nie sprawdziło się w praktyce. Na dodatek EGR był powodem wielu problemów, na przykład zabrudzenia kolektora dolotowego.

Układ SCR ma za zadanie wprowadzać redukcję tlenków azotu do postaci nietoksycznego azotu (składnika powietrza) i pary wodnej. Jak to się dzieje? W układzie wydechowym zamontowany jest mieszalnik, do którego trafiają spaliny. Układ SCR wykorzystuje płyn AdBlue (32,5% roztwór mocznika z wodą zdemineralizowaną). Płyn znajduje się w zbiorniku, zamontowanym w tylnej części samochodu. W układzie znajduje się także pompa (z tworzywa sztucznego, ze względu na właściwości korozyjne AdBlue), przewód oraz wtryskiwacz, zamontowany na mieszalniku.

Sterownik silnika kontroluje pracę układu SCR i dawkuje płyn do mieszalnika. Sterownik kontroluje także poziom płynu w zbiorniczku i ostrzega kierowcę, jeśli płyn nie zostanie uzupełniony do właściwego poziomu. W razie zignorowania ostrzeżenia, może zmniejszyć moc silnika, albo nawet zablokować możliwość uruchomienia jednostki napędowej.

Awaryjność układu SCR

Często można spotkać się z narzekaniami na awarie układu SCR. To prawda, układ ten zwiększa obciążenie auta o kilkadziesiąt kilogramów, zwiększa stopień skomplikowania jego budowy, a także koszty eksploatacji samochodu. Zwłaszcza obecnie, kiedy AdBlue zdrożał.

Czy SCR jest awaryjny? Za chwilę spytamy specjalistę o to, co w nim się najczęściej psuje. Poza tym najczęściej przestrzegano przed zamarznięciem AdBlue w temperaturze poniżej -11 st. C. W takiej sytuacji AdBlue krystalizuje i blokuje układ, a często także uszkadza pompę, która jest droga.

A teraz oddajmy głos ekspertowi z firmy Turbo – Tec, która zajmuje się (nie tylko) regeneracją układów SCR w samochodach. Na nasze pytania odpowiedział Pan Marcin Kaszuba, trener techniczny i specjalista ds. PR.

Regeneracja układu SCR – naprawa układu SCR

Jakie części układu SCR najczęściej ulegają awariom i jakie części Państwo najczęściej regenerują?

Odpowiadając na potrzeby rynku wyspecjalizowaliśmy się w regeneracji zbiorników AdBlue stosowanych w samochodach marek Peugeot, Citroen, DS, Opel, Fiat oraz Toyota. Zbiorniki tego typu zawierają w sobie m.in. moduł tłoczący, różnego  rodzaju czujniki i zawory, a także sterownik elektroniczny zarządzający pracą układu. Generalnie ich uszkodzenia mogą mieć charakter mechaniczny (nieszczelności i wycieki płynu, uszkodzenia pompy itp.) lub elektryczny/elektroniczny (czujniki, zawory i inne elementy układu sterowania). Głównym problemem jakiego doświadczają użytkownicy pojazdu w przypadku awarii układu jest świecąca kontrolka/kontrolki na panelu wskaźników oraz komunikat o braku możliwości uruchomienia silnika po przejechaniu określonej liczby kilometrów. Dodatkowo diagnostyka komputerowa pozwala odczytać zapisane błędy związane z układem oczyszczania spalin, m.in. P20E8 – ciśnienie AdBlue zbyt niskie.

Czy proces regeneracji jest pracochłonny?

Tak. Jest to proces skomplikowany, który wymaga użycia specjalistycznych procedur i narzędzi diagnostycznych. Jak wiele innych układów w pojeździe, system SCR również zarządzany jest przez dedykowany sterownik elektroniczny. Jest to element kodowany, w którym zapisana jest charakterystyka pracy układu. W trakcie diagnostyki i regeneracji konieczny jest dostęp do sterownika w celu odczytu i oceny parametrów pracy systemu. Konieczne jest kompleksowe podejście do każdego modelu zbiornika AdBlue, co wymaga wykonania kilkunastu czynności składających się na proces jego regeneracji. Kluczem do sukcesu jest znajomość budowy i funkcjonowania danego podzespołu oraz jego oddziaływania na pozostałe elementy układu. Niezbędna jest tu wiedza i doświadczenie pracowników działu technologicznego i badawczo-rozwojowego. Obecnie naszą linię AdBlue każdego dnia opuszcza kilkadziesiąt zregenerowanych zbiorników różnych typów. Mając świadomość jak ważna jest w dzisiejszych czasach natychmiastowa dostępność szybkiego rozwiązania serwisowego oraz jak cenny jest czas Klienta, posiadamy na magazynie już zregenerowane zbiorniki AdBlue najpopularniejszych typów dostępne “od ręki”.

Czy można bez problemu zdobyć części zamienne do układu SCR?

Dostępność części zamiennych do zbiorników którymi się zajmujemy jest ograniczona. Z tego powodu dział technologiczny Turbo-Tec opracował i uruchomił wraz z naszymi sprawdzonymi i zatwierdzonymi kooperantami produkcję niektórych części zamiennych w oparciu o nasze autorskie projekty i patenty.

Jak przebiega proces regeneracji?

Technologia regeneracji zbiorników AdBlue jest naszym autorskim projektem, który powstał dzięki pracy zespołu  badawczo-rozwojowego wraz z działem technologicznym. Proces regeneracji jest podzielony na etapy, w których kolejno realizowane są poszczególne kroki takie jak: ocena stanu technicznego,  oczyszczanie zbiornika, demontaż elementów składowych, diagnostyka podzespołów, wymiana komponentów, kompletacja i końcowe testy funkcjonalne zbiornika AdBlue po procesie regeneracji. Wysokie standardy naszego procesu regeneracji zbiorników AdBlue potwierdzone przez certyfikat ISO 9001 TUV przekładają się na gwarancję bezproblemowego działania podzespołu przez okres 12 miesięcy.