Amerykański stan Massachusetts słynie m.in. z organizacji referendów w sprawach ważnych dla obywateli. Mieszkańcy właśnie przegłosowali prawo swojego dostępu do danych technicznych pojazdów i swobodnego nimi dysponowania.

Mieszkańcy Massachusetts mogą zarządzać danymi swoich samochodów

Przy okazji wyborów prezydenckich, w stanie Massachusetts przeprowadzono referendum, w którym zapytano mieszkańców o dwie istotne kwestie w lokalnym prawodawstwie. Jedną z nich był dostęp do danych generowanych przez samochody. Treść referendalnego pytania brzmiała: “Czy jesteś za tym, by umożliwić właścicielom samochodów dostęp i prawo do udostępniania danych generowanych podczas eksploatacji pojazdu, niezależnym warsztatom.”. 75% głosujących obywateli stanu zagłosowało na “tak”.

Przegłosowanie prawa gwarantuje, że właściciele samochodów w stanie Massachusetts będą mogli kontrolować dane mechaniczne, które są przesyłane przez ich pojazd za pośrednictwem telematyki. To referendum oznacza również, że właściciele aut będą mogli udostępniać dane niezbędne do dokonywania napraw bezpośrednio swoim zaufanym warsztatom, także niezależnym. Jest to wyraźne zwycięstwo amerykańskiej Koalicji Praw do Napraw, która zrzesza tysiące niezależnych punktów serwisowych oraz samych właścicieli samochodów, którzy przejrzeli taktykę “zastraszania klientów” przez producentów pojazdów (utratą gwarancji, dostępu do niektórych funkcji samochodu itp.). Mieszkańcy Massachusetts zdecydowanie postawili na wolną konkurencję w kwestii napraw samochodowych.

Każdy stan w USA posiada własny system prawny. Decyzja wyborców w Massachusetts może być jednak solidnym precedensem, zachęcającym także inne stany, które jak dotąd nie wprowadziły podobnych, prokonsumenckich regulacji, nakazujących producentom udostępnianie danych generowanych przez pojazd ich właścicielom.

Mój samochód – moje dane – mój wybór

Podczas, gdy właściciele pojazdów w USA zdobywają dostęp do danych zbieranych przez pojazdy poprzez referendum, w Europie o tej kwestii decydują urzędnicy na szczeblu unijnym. Co więcej, większość europejskich kierowców nie zdaje sobie sprawy z tego, jakie dane są generowane przez ich pojazdy, kto te dane zbiera oraz, w jaki sposób może je wykorzystać. Niewiedza ta prowadzi do osłabienia wpływu na kwestie, które powinny być stałym i nienaruszalnym elementem podstawowych praw konsumenta. Jedną z takich kwestii jest świadomy i dobrowolny wybór warsztatu, w którym auto będzie serwisowane i naprawiane.

W Unii Europejskiej kwestia dostępu i wykorzystania danych generowanych przez samochody nie została wciąż uregulowana. Choć obowiązujące przepisy głoszą, że dane te są własnością właścicieli samochodów, tak naprawdę nie mają oni do nich dostępu. Czy w razie potrzeby ów dostęp zostanie im przyznany? Zależy to tylko od dobrej woli operatorów systemów, czyli w praktyce od producentów pojazdów. W interesie producentów jest jednak raczej zachowanie danych tylko dla siebie, aby w przyszłości wykluczyć niezależne podmioty z możliwości świadczenia usług serwisowych pojazdów. W takiej sytuacji właściciele aut skazani byliby na wykonywanie napraw tylko w autoryzowanych stacjach obsługi producentów, które stałyby się rynkowymi monopolistami w tej kwestii i mogły dowolnie dyktować ceny.

Więcej na temat dostępu do danych z pojazdów oraz aktualnej sytuacji prawnej w tym zakresie w Europie przeczytasz w artykule “Mój samochód – moje dane – mój wybór“.