Precyzyjne ustawienie geometrii zawieszenia samochodu odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa, komfortu jazdy i trwałości opon. Dwa z parametrów, które pełnią kluczową rolę w ustawieniu zawieszenia, to camber i caster.

Camber: co to jest i co może dawać?

Camber odnosi się do kąta, pod jakim opony stoją w stosunku do pionu, gdy patrzymy na samochód od przodu lub od tyłu. Istnieją dwa główne typy camberu:

• Pozytywny camber: górna część koła jest pochylona na zewnątrz.
• Negatywny camber: górna część koła jest pochylona do wewnątrz.

Negatywny camber jest powszechnie stosowany w samochodach sportowych i wyczynowych, gdzie może poprawić przyczepność w zakrętach. Podczas skrętu, kiedy samochód się przechyla, koło z negatywnym camberem lepiej przylega do nawierzchni, co zwiększa powierzchnię kontaktu opony z drogą. Pojazd wówczas zyskuje lepszą przyczepność, co pozwala na przejście łuku z większą prędkością.

Zbyt duży negatywny camber może prowadzić do nierównomiernego zużycia opon. W takim przypadku wewnętrzne krawędzie opon będą zużywały się szybciej od reszty bieżnika. To w oczywisty sposób skraca ich żywotność, dlatego ważne jest, aby znaleźć optymalny kompromis między przyczepnością a równomiernym zużyciem opon.

Pozytywny camber jest rzadziej stosowany, ale może być użyteczny w pojazdach terenowych, gdzie poprawia stabilność na nierównym terenie. W tego typu samochodach pozytywny camber może pomóc w lepszym pokonywaniu przeszkód i utrzymaniu stabilności na stromych zboczach.

Niekiedy takie ustawienie można znaleźć w samochodach dostawczych i ciężarówkach: wówczas po załadunku koła zazwyczaj się prostują, co poprawia przyczepność w trakcie transportu.

W przypadku samochodów driftingowych często ustawia się negatywny camber na osi przedniej oraz — w bardzo mocnych maszynach — zerowy camber na osi tylnej. To pozwala na uzyskiwanie maksymalnej przyczepności przy pokonywaniu zakrętów w kontrolowanym poślizgu. Tylne opony stykają się maksymalną powierzchnią z podłożem, co ułatwia kontrolę i napędzanie się w trakcie jazdy wyczynowej.

– W drifcie camber ustawiamy  tak, aby koło w maksymalnym skręcie większą płaszczyzną  przylegało do asfaltu zwiększając przy tym przyczepność przodu. Jednocześnie, w mocnych samochodach, konieczne jest zapewnienie trakcji na tylnej osi, żeby nad samochodem była jakakolwiek kontrola. Ustawienie camberu jest w tym wypadku bardzo kluczowe. – tłumaczył nam Piotr Pieńczuk, mechanik z podwarszawskiej Kobyłki.

Caster: charakterystyka i ustawienie w motorsporcie

Caster to kąt nachylenia osi skrętnej koła w stosunku do pionu, gdy patrzymy na samochód od boku. Można nazwać to także kątem wyprzedzenia sworznia zwrotnicy. Również tutaj wyróżniamy dwa rodzaje ustawień:

• Pozytywny caster (wyprzedzenie dodatnie): górna część osi skrętnej jest odchylona do tyłu.
• Negatywny caster (wyprzedzenie ujemne): górna część osi skrętnej jest odchylona do przodu.

Wyprzedzenie dodatnie jest preferowane w większości samochodów, ponieważ zwiększa stabilność przy jeździe na wprost. Działa to dzięki temu, że siły działające na przednie koła starają się automatycznie wyrównać je do pozycji neutralnej, co sprawia, że pojazd lepiej utrzymuje tor jazdy. Ponadto pozytywny caster poprawia “powrót” kierownicy do pozycji centralnej po skręcie, co zwiększa komfort prowadzenia.

Pozytywny caster jest również chętnie stosowany w motorsporcie, ze względu na lepszą trakcję. Zwiększenie kąta casteru może również zwiększyć siłę potrzebną do manewrowania kierownicą, co może być odczuwalne zwłaszcza przy niskich prędkościach i niewskazane do samochodów użytkowanych na co dzień.

– Caster w przypadku driftingu jest równie ważny, co camber. Poprawne ustawienie umożliwia szybkość “odbijania” kierownicy, co umożliwia większą prędkość w kontrolowanym poślizgu i ułatwia kierowcy przełożenie się na kolejny zakręt. – dodaje Piotr

Ujemne wyprzedzenie jest rzadko stosowane, ponieważ obniża stabilność pojazdu przy jeździe na wprost i może prowadzić do problemów z kierowalnością. Może to powodować, że pojazd staje się mniej przewidywalny, co jest niepożądane w większości warunków jazdy.

Ustawienie camberu i casteru

Odpowiednie ustawienie kąta pochylenia (camberu) i kąta wyprzedzenia sworznia (casteru) jest kluczowe dla optymalnej geometrii zawieszenia. Camber wpływa przede wszystkim na kontakt opony z nawierzchnią oraz trzymanie się drogi w zakrętach, podczas gdy caster odgrywa kluczową rolę w stabilności pojazdu przy jeździe na wprost oraz w precyzji kierowania.

Znajomość tych parametrów i ich wpływu na zachowanie pojazdu pozwala na dostosowanie zawieszenia do indywidualnych potrzeb kierowcy. “Kompromisowe” ustawienie może wpłynąć nie tylko na komfort i bezpieczeństwo jazdy, ale także przyczynić się do dłuższej żywotności opon i lepszych osiągów samochodu. Jednocześnie jest to pomocne dla wszystkich kierowców, którzy modyfikują swoje auta pod kątem jazdy torowej.