Temat waloryzacji opłat za badania techniczne jest nadal aktualny. Od momentu wejścia w życie rozporządzenia ówczesnego ministra infrastruktury – 29 października 2004 roku – tabela opłat nie uległa zmianie. W tym czasie znacznie zmieniły się za to warunki życia w Polsce, a zwłaszcza koszty prowadzenia działalności gospodarczej. Wzięliśmy udział w konferencji prasowej dotyczącej waloryzacji opłat za badania techniczne pojazdów, zorganizowanej przez osiem stowarzyszeń motoryzacyjnych.

Genezą całego problemu, który wraca jak bumerang, są odgórnie regulowane ceny. Otóż właścicielami Stacji Kontroli Pojazdów są prywatni przedsiębiorcy. Mamy więc do czynienia z sytuacją, w której właściciel firmy nie może podnieść ceny za oferowaną usługę, ponieważ jest ona z góry ustalona przez rząd. Dochodzi więc do ekonomicznie patowej sytuacji, bo przedsiębiorcy nie mogą reagować na jakikolwiek wzrost kosztów (np. wzrost inflacji, cen energii itp.).

W tym konkretnym przypadku rząd przez 18 lat nie zmienił tabeli opłat. Od 2004 roku opłata za standardowe badanie techniczne wynosi niecałe 100 zł. Siła nabywcza pieniądza przez lata zmieniła się za to diametralnie.

– W 2011 roku zmieniła się dodatkowo stawka podatku vat z 22 na 23%, co powoduje, że portfel przedsiębiorcy o ten 1% jest dodatkowo uszczuplony. Opłata za badanie techniczne jest w kwocie brutto, co trzeba podkreślić. Te 98 złotych za badanie samochodu osobowego, które przedsiębiorca dostaje, nie stanowi jego przychodu. Jego przychodem jest niecałe 80 zł po odjęciu podatków, które musi przekazać do budżetu państwa – wyjaśnia Marcin Barankiewicz, prezes zarządu Polskiej Izby Stacji Kontroli Pojazdów.

– Na świecie funkcjonują 2 systemy cen – ceny regulowane i wolny rynek. Dominującym systemem jest wolny rynek. Natomiast trzeba zwrócić uwagę na to, że jeżeli ceny są regulowane, to wtedy badania techniczne są wykonywane przez państwo, czyli przez podmiot, który jest urzędem i w tym momencie to ma sens. Wyjątkiem jest Polska i Włochy, gdzie mamy ceny regulowane, a z drugiej strony sytuację taką, że stacje kontroli są prowadzone przez przedsiębiorców, którzy muszą spełniać określone wymagania – mówi Mariusz Mankiewicz, wiceprezes zarządu DEKRA.

Stacje Kontroli Pojazdów walczą o… 50 złotych

Ministerstwo pozostaje nieugięte na prośby różnych organizacji o przyjrzenie się sprawie. A właściwie o jakiej kwocie mowa? Otóż właściciele Stacji Kontroli Pojazdów walczą o podwyżkę w wysokości 50 złotych. Kwota nie wydaje się drastycznie wysoka, jak np. w przypadku ostatniej podwyżki taryfikatora mandatów za wykroczenia drogowe. W krajach, gdzie poziom życia i wynagrodzeń jest podobny do nas, ceny za badania techniczne wynoszą ok. 50 euro (np. w Czechach i na Słowacji). Przedstawiciele organizacji zrzeszających SKP mówią o kwocie około 30 euro, czyli podniesieniu opłaty za badania techniczne w Polsce do 150 zł.

– Te 150 złotych odzwierciedlałoby taką uczciwą, rzetelną opłatę, żeby z jednej strony zapewnić prawidłowe funkcjonowanie stacji kontroli pojazdów, ponieważ są to miejsca z wymogiem coraz bardziej nowoczesnego sprzętu. Poza tym oczekiwania klientów są coraz większe. Jeżeli klient przyjeżdża dziś do stacji kontroli pojazdów, oczekuje coraz epszego serwisu – mówi Mariusz Mankiewicz z DEKRA.

– Rozmawiamy na co dzień z przedsiębiorcami i wyniki tych rozmów oraz analizy wskazują na coraz czarniejszy scenariusz. Gdyby doprowadzić do takiej sytuacji, że działalność gospodarcza w zakresie SKP musiałaby być działalnością odrębną, z osobną księgowością, to można dzisiaj przewidzieć – nie będąc wyrocznią, że one szybko zakończyłyby swoją działalność. Obecnie tę nierówną walkę z systemem prowadzi tylko 7% stacji. 7% SKP to jest wyłączna działalność gospodarcza albo odrębna działalność prowadzona przez tego samego przedsiębiorcę. 93% to jest multifirma z różnymi działalnościami, które uzupełniają braki i pozwalają SKP utrzymać się na powierzchni – mówi Andrzej Bogdanowicz, prezes Związku Pracodawców Stacji Kontroli Pojazdów

Brak waloryzacji cen będzie kosztować spadkiem standardu usług i bezpieczeństwa na drogach

Badań technicznych z rezultatem negatywnym było w zeszłym roku ok. 400 tys. Według danych Centralnej Ewidencji Pojazdów, kolejnych 1,4 mln było badań pozytywnych, lecz ze stwierdzoną drobną usterką, którą trzeba było usunąć. Zatem ogólnie w zeszłym roku wykonano prawie ok. 1,8 mln badań technicznych z początkowym negatywnym wynikiem badania. Te liczby mogą ulec zmianie na lepsze lub gorsze, wszystko zależy od brania pod uwagę czynnika bezpieczeństwa.

Mimo wprowadzenia w 2017 r. nowelizacji przepisów, wprowadzającej np. opłatę za przegląd wnoszoną “z góry”, zjawisko turystyki przeglądowej nie zniknęło zupełnie. Około 25% samochodów z puli badań negatywnych jedzie następnym razem na inną stację diagnostyczną, która w domyśle może dać pozytywny rezultat badania. Przeważnie, by klienci nie pojechali na inną stację, diagności starają się możliwie delikatnie komunikować właścicielom pojazdów o konieczności naprawy usterki i ponownym przyjeździe na poprawkę badania. To, co uznaje się za życzliwe zachowanie diagnostów ma drugie dno, jest nim po prostu walka o klienta kosztem bezpieczeństwa.

Stacje Kontroli Pojazdów walczą w tej chwili nie tylko o podwyżkę ceny za usługę, ale również możliwość bycia bardziej atrakcyjnym pracodawcą na rynku, co z roku na rok okazuje się coraz trudniejsze bez dofinansowywania stacji z innych źródeł dochodu przedsiębiorcy. Dodatkowo sytuacji nie poprawia poziom zdawalności egzaminu na diagnostów samochodowych, który kształtuje się na poziomie 20%.

– Obecnie przy zamrożonych opłatach za badania techniczne, przedsiębiorca prowadzący stację przestaje być atrakcyjnym pracodawcą na rynku pracy, ponieważ nie jest w stanie, wraz z presją inflacyjną, odpowiedzieć na zapotrzebowanie pracowników. Boimy się takiego momentu, że ludzie ze stacji zaczną odchodzić, ponieważ będą mogli znaleźć zatrudnienie gdzie indziej za dużo lepsze pieniądze – mówi Marcin Barankiewicz z PISKP. – Bardzo trudno jest zdać egzamin na diagnostę, przez co młodzi ludzie się zniechęcają. Potrzeba dużo determinacji i wielu podejść, żeby go zaliczyć. Jeżeli nie uda im się zdać szybko tego egzaminu, młodzi adepci szukają szczęścia w innym zawodzie – dodaje.