Manualne skrzynie biegów mają wśród kierowców liczną rzeszę swoich zwolenników, a jednym z powszechnych argumentów za takim wyborem jest ich większa trwałość niż tych automatycznych. Niestety ich awarie, za sprawą bardziej wysilonych silników i stosowania mniej trwałych elementów, zdarzają się coraz częściej. Usunięcie usterek jest kosztowne, dlatego przed zakupem używanego auta z tradycyjną skrzynią powinno się wnikliwie zweryfikować jej stan techniczny.

Manualna skrzynia biegów jest złożonym, skomplikowanym technicznie elementem i należy do jednego z najbardziej eksploatowanych w samochodzie. Każda oznaka nieprawidłowego jej działania powinna wzmóc naszą czujność, aby w porę zareagować i nie dopuścić do pogłębiania się skomplikowanych w usunięciu usterek.

Symptomy awarii manualnej skrzyni biegów – stuki, luzy i hałasy

Jest kilka podstawowych sygnałów, które mogą świadczyć o nieprawidłowym działaniu skrzyni i pierwszym z nich jest ciężka zmian biegów.

Jeśli po uruchomienia silnika stwierdzimy wyczuwalny opór na drążku, może to świadczyć o zużyciu oleju skrzyni biegów lub niskiego jego poziomu, co jest najczęstszą przyczyną takiego objawu. Niestety, ale sprawdzenie stanu środka smarnego skrzyni nie jest prostą sprawą, ponieważ tzw. korki inspekcyjne zazwyczaj są trudno dostępne i procedurę sprawdzenia należy przeprowadzić w warsztacie. Przy pracującym silniku możemy również sprawdzić stan łożyska oporowego sprzęgła. Jeśli na biegu jałowym usłyszymy delikatne hałasy przypominające pisk, który przestaje być słyszalny po wciśnięciu pedału sprzęgła, możemy być niemal pewni, że powodem będzie zużyte właśnie łożysko oporowe.

Kolejne kroki w ramach weryfikacji stawiamy podczas jazdy samochodem i jeśli biegi same wypadają ze swojej pozycji, możemy być pewni, że skrzynia wymaga gruntownego remontu. Przyczyną takiego stanu zazwyczaj jest wytarcie kół zębatych. Włączanie poszczególnych biegów nie powinno generować żadnych dźwięków przypominających metaliczne zgrzytanie, a jeśli tak się dzieje, to powodem tego mogą być uszkodzone synchronizatory skrzyni lub też samo sprzęgło. Drążek zmiany biegów nie może być także luźny, bo jest to dość wyraźny sygnał na zużycie wybieraków.

Każdy hałas wydobywający się z manualnej skrzyni nie wróży nic dobrego i jeśli pojawia się w trakcie przyspieszania lub hamowania silnikiem, może być objawem zużycia któregoś z łożysk lub źle działającego układu różnicowego. Głośna praca skrzyni podczas zmiany biegów, to z kolei prawdopodobny sygnał o awarii dwumasowego koła zamachowego.

– Różnorodne objawy źle działającej manualnej skrzyni biegów są dość oczywiste i stosunkowo łatwe do wychwycenia. Problem pojawia się jednak wtedy, gdy mamy postawić konkretną diagnozę, bo powodów danej usterki może być bardzo wiele. Lekceważenie nawet najdrobniejszych jej symptomów najczęściej prowadzi do szybkiego pogłębiania się awarii, której usunięcie jest pracochłonne i często bardzo kosztowne, dlatego weryfikację stanu technicznego skrzyni biegów zdecydowanie powinniśmy zlecić ekspertowi motoryzacyjnemu – mówi Wojciech Śliz z Auto Raport DEKRA.

Ochrona ręcznej skrzyni biegów

Awarie skrzyń manualnych mogą wynikać z wad konstrukcyjnych czy też stosowania przez producentów gorszej jakości materiałów, ale także z niepoprawnej eksploatacji przez samych kierowców. Styl jazdy również ma niebagatelny wpływ na trwałość przekładni i częstym błędem jest jazda na zbyt wolnych obrotach w stosunku do „wrzuconego” biegu, co wpisuje się w eko jazdę, ale znacznie obciąża zarówno skrzynię jak i cały silnik przyspieszając ich zużycie. Redukcja na niski bieg przy zbyt dużej prędkości, włączanie „jedynki”, gdy samochód jest jeszcze w ruchu, również jest proszeniem się o problemy. Niektórzy kierowcy popełniają też błąd polegający na niepełnym wciskaniu sprzęgła i zbyt częstej jeździe na półsprzęgle.