Prawidłowe działanie układu hamulcowego zależy bezpośrednio od właściwego momentu dokręcenia kół.

Znaczenie prawidłowego momentu dokręcenia kół jest często pomijane, szczególnie przy sezonowej wymianie opon. Niewłaściwie dobrana wartość momentu dokręcenia nakrętek lub śrub może powodować uciążliwe drgania kierownicy podczas hamowania i ogólne nieprawidłowe działanie układu hamulcowego. Oprócz tego ma to również wpływ na bezpieczeństwo pojazdu i jego pasażerów.

Zbyt mocno lub niedostatecznie dokręcone śruby bądź nakrętki mogą spowodować potencjalne tragiczne w skutkach konsekwencje. Śruby lub nakrętki kół, które są zbyt mocno dokręcone, mogą zostać odkształcone, rozciągnięte, a w konsekwencji może dojść do ich zerwania, szczególnie podczas jazdy po dziurawej drodze lub podczas pokonywania progów zwalniających.

W ostatnich latach obserwujemy, że powszechna praktyka polegająca na używaniu klasycznych kluczy pneumatycznych lub elektrycznych ustawionych na najwyższy poziom mocy prowadzi przy każdorazowym montażu kół do przedwczesnego zużycia gwintów, a śruby czy nakrętki przestają spełniać swoją funkcję. Zdarza się również, że inne elementy – takie jak piasta – ulegają uszkodzeniu podczas wkręcania śruby do piasty koła. Konsekwencją przedwczesnego zużycia gwintów jest nieprawidłowe mocowanie piasty koła i zdarza się to częściej, niż mogłoby się wydawać.

Temat prawidłowego momentu dokręcania kół nabiera coraz większego znaczenia w związku z nieustannym rozwojem pojazdów.

Większe i cięższe samochody, większy rozmiar obręczy kół a jednocześnie mniejsza wielkość piasty są przyczyną, dla której zespół ‘koło-tarcza-piasta’ jest obecnie bardziej narażony na obciążenia w miejscu styku tych trzech elementów w porównaniu z pojazdami sprzed 20 czy 25 lat.

Zbyt niski moment dokręcania nakrętek lub śrub koła może spowodować w krótkim czasie powstanie nieznacznego luzu w zespole ‘piasta-tarcza-koło’ i szereg związanych z tym problemów.

Naprzemienne ocieranie się klocka i tarczy (czasem możemy to nawet zaobserwować poruszając kołem ręcznie) powoduje miejscowe rozgrzanie się tarczy, co podczas hamowania prowadzi do wyraźnie odczuwanych przez kierowcę drgań na kierownicy w wyniku nierównomiernego tarcia o nagrzaną tarczę.

Natomiast stosowanie wyższego momentu dokręcania może doprowadzić do odkształcenia tarcz lub do zerwania śrub, a także trudności z późniejszym odkręceniem śrub przy wymianie koła.

Jak zapewnić prawidłowe dokręcenie?

Koła są prawidłowo zamontowane wyłącznie wtedy, kiedy śruby lub nakrętki są dokręcone przy użyciu klucza dynamometrycznego zgodnie ze wskazanym momentem dokręcenia, określonym na podstawie wielkości i materiału, z jakiego wykonano nakrętki i śruby oraz rodzaju gwintu. Moment dokręcenia jest zazwyczaj podany w instrukcji obsługi pojazdu.

Można użyć klasycznego klucza pneumatycznego w jego dolnym ustawieniu (moment obrotowy narzędzia nie może przekraczać wymaganego przez producenta pojazdu momentu dokręcania) lub klucza z ogranicznikiem momentu, który gwarantuje, że nie zostanie przekroczona wymagana wartość.

Aby zapewnić prawidłowe przyleganie koła, tarczy i piasty, należy dokręcać koło „na gwiazdę”, tj. dokręcając najpierw nakrętkę z jednej strony, a potem nakrętkę przeciwległą (zamiast następnej).

Koła są prawidłowo zamontowane wyłącznie wtedy, kiedy nakrętki zostały dokręcone zgodnie z momentem podanym przez producenta pojazdu, a koło zostało właściwie ustawione w stosunku do piasty.