Próby efektywnego chłodzenia wnętrza pojazdów są podejmowane właściwie od pojawienia się pierwszych samochodów osobowych. Przez lata sprawdzono wiele rozwiązań, które doprowadziły do powstania systemów klimatyzacji stosowanych obecnie. PZL Sędziszów zdecydował się zebrać najciekawsze fakty z historii klimatyzacji oraz podpowiedzieć jak zadbać o nią, aby osiągnąć możliwie najlepszą jakość chłodzenia.

W dzisiejszych czasach coraz trudniej wyobrazić sobie nowy samochód bez klimatyzacji. Co więcej – nawet przy zakupie samochodu używanego szukamy aut wyposażonych w to udogodnienie. A przecież jeszcze nie tak dawno klimatyzacja była w polskich salonach ekskluzywną, płatną opcją, a jeszcze dawniej… No właśnie, kiedy tak naprawdę zaczęto montować klimatyzacje w samochodach?

Pierwsze rozwiązania, stosowane jeszcze w dziewiętnastym wieku wykorzystywały… pojemnik na lód. Rozwiązanie było na tyle abstrakcyjne, że nikt nie podjął się jego rozwijania, zresztą w tamtych czasach powstawały dopiero pierwsze samojezdne pojazdy. Na początku XIX wieku najbardziej wydajne wydawały się po prostu systemy wentylacji. Mniejsze i większe uchylane bądź przesuwane okna, okna dachowe, nawiewy itp. były tak naprawdę wszystkim, na co pozwalała ówczesna technika.

Pierwsze układy klimatyzacji w dzisiejszym tego słowa znaczeniu to lata 1930-1940. Zadebiutowały w USA, a pionierami w tej dziedzinie były m.in. Buick, Cadillac, Chrysler, Oldsmobil i Packard. Urządzenia miały spore rozmiary, zabudowywano je w bagażniku i łączono z kabiną dodatkowymi kanałami wentylacyjnymi. Rozwiązania analogiczne do tych stosowanych obecnie (to znaczy klimatyzacja zabudowana pod maską, sterowana z kokpitu) pojawiły się w połowie lat 50., oczywiście w USA. Wiodącym producentem samochodów z klimatyzacją (oferowaną także jako wyposażenie seryjne) był koncern General Motors.

Od tego czasu popularność klimatyzacji zaczęła wzrastać lawinowo na całym świecie. W latach 70. w zasadzie wszystkie samochody klasy średniej mogły mieć na życzenie zamontowaną klimatyzację. Oczywiście w krajach bogatych była to chętnie wybierana opcja, a w krajach uboższych oraz socjalistyczno-komunistycznych – luksus. Ewolucja systemów klimatyzacji samochodowych trwa cały czas, ale na obecnym poziomie trudno już oczekiwać jakichś rewolucyjnych modernizacji. Trudno nie zauważyć także zmian w systemie sterowania klimatyzacją, a w zasadzie całym klimatem w kabinie. Systemy wielostrefowe, wentylacje bezprzeciągowe, zasilanie klimatyzacji na postoju z baterii słonecznych zamontowanych w dachu – to oczywiście tylko przykłady rozwiązań.

Bardzo istotne z technicznego i ekologicznego punktu widzenia były zmiany stosowanych czynników. Te najbardziej znane to (w kolejności od najstarszego do najnowszego) Freon, A_134a oraz R-1234yf. Ten ostatni, stosowany obecnie jest niestety wyjątkowo drogi i gdyby nie wymogi unijne, zapewne zastosowano by coś innego, np… dwutlenek węgla (R744).