Od 1 października 2020 r. zaczynają obowiązywać przepisy nakazujące przedsiębiorcom składanie nowej wersji jednolitego pliku kontrolnego – JPK_VAT. Wśród wprowadzanych zmian znajdzie się m.in. konieczność wykazywania przez przedsiębiorców powiązań, czyli transakcji zawieranych z ważnymi klientami lub rodziną.

Czym jest nowy JPK_VAT?

JPK_VAT to zestaw informacji o zakupach i sprzedaży, który wynika z ewidencji VAT przedsiębiorcy za dany okres. Dokument elektroniczny jest przesyłany do Ministerstwa Finansów. Celem JPK jest sprawniejsza i szybsza kontrola podatników. Termin wejścia w życie zmian związanych z JPK_VAT został przesunięty z powodu pandemii z 1 lipca 2020 r. na 1 października 2020 r.

Zmiany w JPK_VAT od października 2020

Na podstawie JPK, odpowiednie systemy informatyczne Ministerstwa Finansów, w kilka chwil są w stanie zweryfikować wiarygodność informacji przesyłanych przez firmy – czy np. wydatek danego przedsiębiorcy zgadza się z przychodem kontrahenta ujętego w ewidencji. Od października, dzięki tzw. oznaczeniu “TP”, urzędnicy zyskają łatwiejszy dostęp do szczegółowych informacji na temat transakcji zawieranych z ważnymi klientami lub rodziną. Konieczne stanie się wykazywanie “istniejących powiązań między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą”. O jakie powiązania chodzi?

W uproszczeniu, istnieją dwa rodzaje powiązań:

• pomiędzy podmiotami, z których jeden wywiera znaczący wpływ na drugi
• pomiędzy członkami rodziny: małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia

W przypadku powiązań rodzinnych, przykładowo, kiedy prowadzimy warsztat samochodowy i kupujemy części w hurtowni prowadzonej przez brata, w swoim pliku JPK_VAT będzie on musiał oznaczyć znakiem “TP” powiązanie z nami. Podobne oznaczenie przekażemy w naszym rozliczeniu, jeżeli np. zatrudnimy firmę żony do poprowadzenia księgowości warsztatu. Jeżeli członek naszej bliskiej rodziny prowadzi dowolnego rodzaju firmę i zażąda faktury za wykonaną przez nas naprawę należącego do niej samochodu, również musimy oznaczyć tę transakcję stemplem “TP”. Nie ma przy tym znaczenia, czy kwoty na fakturach odbiegają od cen rynkowych czy nie. Oznaczenie i tak musi zostać zawarte.

W przypadku powiązań, w których jeden z podmiotów wywiera znaczący wpływ, możemy mówić np. o transakcjach pomiędzy dystrybutorem części a jego filią. Z oczywistych względów, filia zamawia towar u dystrybutora, który jako jej dostawca musi wpisać oznaczenie “TP” w swój plik JPK.

Problemy z JPK_VAT

Sama konieczność wprowadzania oznaczeń podmiotów powiązanych daje państwu jeszcze większą kontrolę nad podatnikami. Nowy obowiązek wiąże się jednak także z kolejnymi problemami przy dokonywaniu rozliczeń. Już dziś, przed wejściem w życie JPK_VAT, usłyszeć możemy liczne głosy dezaprobaty ze strony podatników, jak i biur księgowych. Nowe przepisy są niejasne oraz trudne do wdrożenia. Przykładowo w przypadku oznaczania powiązań TP, nie możemy liczyć wyłącznie na biuro księgowe, które wynajmujemy. Jego pracownik może przecież nie wiedzieć o tym, czy osoba, której wystawiliśmy fakturę za usługę jest z nami spokrewniona czy nie. Odpowiednie oznaczenie będzie zatem obowiązkiem przedsiębiorcy.