Awaria czujnika położenia wału korbowego bywa wyjątkowo uciążliwa dla kierowcy. Czujnik może zepsuć się na skutek szeregu czynników. Usterkę może spowodować też koło sygnałowe albo zamontowanie niewłaściwego koła zamachowego. Jak sprawdzić czujnik położenia wału korbowego? Poprosiliśmy o pomoc eksperta z firmy, produkującej czujniki.

Mechanicy powinni być przyzwyczajeni do tego, że awaria jednego czujnika może spowodować cały szereg bardzo poważnych problemów z samochodem. Tak jest w przypadku czujnika położenia wału korbowego. Problem w przypadku czujnika położenia walu korbowego jest taki, że objawy jego awarii są wieloznaczne. I równie dobrze mogą oznaczać  zupełnie inne problemy. Dopiero wykorzystanie komputera diagnostycznego pozwala bardziej precyzyjnie ustalić sprawcę awarii.

Czujnik położenia wału korbowego jest czasami oznaczany jako czujnik CKP (z języka angielskiego – CKP Sensor – Crankshaft Position Sensor). Poza tym stosuje się inną nazwę: czujnik prędkości i położenia wału korbowego.

Jaką rolę pełni czujnik położenia wału korbowego?

Czujnik położenia wału korbowego jest niezbędny do sterowania wtryskiem paliwa (w silnikach benzynowych i diesla) oraz momentem zapłonu (w silnikach benzynowych). Przekazuje on informacje do sterownika silnika o prędkości obrotowej wału korbowego i o kątowym położeniu wału. Czujnik położenia wału korbowego ma niewielkie rozmiary i składa się z trzech elementów: głowicy pomiarowej/ferromagnetycznego rdzenia, małego korpusu z uchwytem montażowym (na 1 albo dwie śruby) i gniazdka przyłączeniowego do przewodu sygnałowego.

Montuje się go w pobliżu koła zamachowego. Czujnik współpracuje z impulsatorem, zwanym także nadajnikiem albo kołem sygnałowym. Ostatnia stosowana nazwa oddaje najbardziej budowę impulsatora.

Impulsator to metalowe koło. Jak wyglada? Może mieć prostokątne nacięcia. Jedno z nacięć jest większe i to ono oznacza położenie wału korbowego. Może mieć też okrągłe wycięcia. Jedno, dodatkowe, oznacza położenie wału. Koło sygnałowe może być bezpośrednio zamontowane na wale korbowym, albo może być zamontowane na kole zamachowym.

Stosuje się dwa rodzaje czujników: indukcyjne i Halla.

Jak działa czujnik położenia wału korbowego? Ruch obrotowy koła sygnałowego, z prostokątnymi nacięciami, powoduje zmiany pola magnetycznego.

Zmiany pola magnetycznego powodują powstawanie sygnałów napięciowych w czujniku. Większe nacięcie na kole sygnałowym powoduje większy sygnał napięciowy. Sygnały te są przesyłane do sterownika silnika poprzez kabel sygnałowy.

Czujnik położenia wału korbowego: objawy awarii

Jakie są objawy awarii czujnika położenia wału korbowego? Najbardziej odczuwalne są podczas uruchamiania jednostki napędowej. To:

• Problemy z uruchomieniem silnika.
• Niekiedy całkowita niemożliwość uruchomienia silnika.

W trakcie jazdy uszkodzony czujnik położenia wału korbowego powoduje:

• Przejście silnika w stan awaryjny.
• Ograniczenie prędkości obrotowej silnika do max. 3500 obr/min.

Oznaką awarii jest także zapisanie kodu usterki w pamięci sterownika oraz zaświecenie się kontrolki check engine.

Awaria czujnika położenia wału korbowego – jaki kod błędu?

Jaki komunikat można odczytać po podłączeniu komputera diagnostycznego? Najczęściej PO335. Jednak nie zawsze oznacza on awarię czujnika położenia wału korbowego.

Kod błędu PO335 może również oznaczać problemy z kołem sygnalizacyjnym, uszkodzenie paska rozrządu albo problemy z przewodem sygnałowym czujnika. Przewód może być rozłączony, przerwany, mogło pojawić się zwarcie do masy lub napięcia.

Dlaczego czujnik położenia wału korbowego się psuje?

– Jest kilka powodów, które powodują awarię czujnika położenia wału korbowego – wyjaśnia Roman Wierzbowski, Category Manager z firmy Hella – To najczęściej zwarcia wewnętrzne czujnika, uszkodzenia przewodu sygnałowego i uszkodzenia mechaniczne koła impulsowego. Czujnik może również działać niewłaściwie wtedy, gdy jego rdzeń został zanieczyszczony startymi metalami albo innymi zanieczyszczeniami. W czujnikach indukcyjnych źródłem awarii mogą być problemy z ekranowaniem przewodów.

– Czujnik może także zostać uszkodzony mechanicznie – wyjaśnia Roman Wierzbowski – Dzieje się to wtedy, gdy jego mocowanie ulegnie osłabieniu i element pomiarowy zaczyna być uderzany przez wieniec pomiarowy/koło zębate itd. Zdarzały się także przypadki, w których w samochodzie montowano nowe koło zamachowe, na którym był zamontowany pierścień sygnałowy. Koło zamachowe pasowało do danego modelu auta ale pierścień sygnałowy był już inny. Przez to czujnik położenia wału korbowego nie działał i w ogóle nie można było uruchomić silnika. Warto zwrócić na to uwagę przy montażu nowego koła zamachowego.

Czujnik położenia wału korbowego: sprawdzanie

Jak po kolei sprawdzić czujnik położenia wału korbowego?

• Podłączyć urządzenie diagnostyczne i odczytać kod błędu.
• Sprawdzić rodzaj zastosowanego czujnika. Jeśli czujnik ma złącze 2 – stykowe, to najczęściej jest to czujnik indukcyjny. Sprawdzić rodzaj czujnika, korzystając z informacji technicznej producenta auta.
• Skontrolować stan złączy elektrycznych i przewodu sygnałowego, pod kątem uszkodzeń mechanicznych (przetarcia, przerwania).
• Sprawdzić, czy rdzeń czujnika (element pomiarowy) nie jest zanieczyszczony.
• Skontrolować stan koła impulsowego (pierścienia) – nie powinno być zanieczyszczone. Powodem awarii są najczęściej wyłamane prostokątne zęby. Albo zły dobór koła do określonego modelu silnika (po wymianie).
• Zwrócić uwagę na zamocowanie czujnika.
• Jeśli do tej pory nie została znaleziona przyczyna awarii, sprawdzić czujnik za pomocą omomierza. W przypadku czujnika 2-stykowego sprawdzić rezystancję wewnętrzną, zwarcie do masy (pomiędzy jednym ze styków a karoserią auta) i sygnał (powinien być sinusoidalny).
• W przypadku czujnika hallotronowego sprawdzić napięcie zasilania i prostokątny sygnał. W przypadku czujnika hallotronowego nie wolno używać omomierza!

Wymiana czujnika położenia wału korbowego

• Wyłączenie zapłonu.
• Demontaż elementów, utrudniających dojście do czujnika.
• Odłączenie wtyczki, demontaż śruby, wyjęcie czujnika.
• (jeśli konieczne) Demontaż starego koła sygnałowego
• (jeśli konieczne) Montaż nowego koła sygnałowego.
• (jeśli konieczne) Oczyszczenie miejsca montażu czujnika.
• Montaż nowego czujnika i ustawienie go zgodnie z pozycją, określoną przez śrubę montażową albo blokadę. Dokręcenie śruby montażowej z odpowiednim momentem. Należy zwrócić uwagę na właściwy odstęp od koła impulsowego.
• Podłączenie przewodu sygnałowego.
• Montaż wszystkich pozostałych elementów.
• Usunięcie błędów z pamięci sterownika.

Producenci czujników położenia wału korbowego

W Polsce można kupić czujniki położenia wału korbowego następujących producentów (marek): Hella, BorgWarner, Delphi, Bosch, Vemo, Febi Bilstein, Vika, VDO, NTY, Era i innych.

Nowy czujnik do popularnego auta kosztuje kilkadziesiąt złotych. Warto uświadomić klienta, aby nie kupował najtańszych, bezmarkowych czujników lub produktów mało znanych marek.