Układ napędowy w każdym pojeździe pracuje optymalnie w określonych warunkach. Jednym z głównych czynników jest temperatura zewnętrzna. Jesień i zima są tymi porami roku, kiedy warunki eksploatacji samochodu ulegają pogorszeniu ze względu na niższą temperaturę zewnętrzną. Dlatego warto zwrócić uwagę na kondycję pojazdu ze szczególnym uwzględnieniem układu chłodzenia. To on jest bowiem odpowiedzialny za osiąganie i utrzymanie przez silnik optymalnej temperatury pracy, ale także za komfort we wnętrzu. Na straży stoi zaś niepozorny zawiadowca – termostat.

Termostaty można podzielić na dwie podstawowe grupy:

•  termostaty konwencjonalne zwane też wkładami
• termostaty zespolone z obudową, często wraz z dodatkowymi elementami jak na przykład czujniki temperatury. Osobną podgrupę mogą stanowić termostaty zespolone z obudową kontrolowane elektronicznie – zawierają one element grzewczy. Więcej na ich temat w dalszej części artykułu.

Zarówno sam wkład termostatu jak i obudowa wykonane są z materiałów odpornych na korozję. Najczęściej są to stal nierdzewna lub mosiądz (wkłady) bądź aluminium lub tworzywo sztuczne (obudowy).

Podstawowe funkcje termostatu:

• zapewnia optymalną temperaturę pracy silnika
  .
  
  .
•  zapobiega przegrzaniu jednostki napędowej
  .
  .
  .
• zapobiega niedogrzaniu jednostki napędowej

.

• zwiększa efektywność jednostki napędowej i redukuje szkodliwość spalin

NRF posiada w swojej ofercie ponad 300 termostatów wszystkich typów. Co więcej firma ciągle pracuje nad poszerzaniem swojego portfolio – w ciągu nieco ponad roku od wprowadzenia pierwszego artykułu z gamy ogólna liczba wzrosła o 70% . Blisko połowa z nich dostarczana jest wraz z niezbędnymi elementami montażowymi i/lub uszczelkami (NRF EasyFit).

Zasada działania termostatu

W momencie uruchamiania zimnego silnika temperatura cieczy chłodzącej jest równa temperaturze otoczenia co oznacza, że jest zdecydowanie niższa niż temperatura robocza. Aby przyspieszyć rozgrzewanie układu termostat pozostaje zamknięty blokując przepływ chłodziwa przez chłodnicę kierując go wyłącznie na płaszcz wodny jednostki napędowej (tzw. mały obieg). Wraz ze wzrostem temperatury zawór termostatu zaczyna się otwierać umożliwiając przepływ płynu przez główną chłodnicę (tzw. duży obieg). W momencie, gdy zawór znajduje się w pozycji pośredniej (pomiędzy zamkniętym a w pełni otwartym) część płynu kierowana jest do chłodnicy, a następnie miesza się z gorącym chłodziwem z małego obiegu. Termostat utrzymuje optymalną temperaturę układu poprzez kontrolę proporcji płynu „gorącego” do „zimnego”.

Termostaty sterowane elektronicznie

Zarówno budowa jak i sposób działania termostatów sterowanych elektronicznie jest bardzo zbliżona do konwencjonalnych. Zawierają one jednak dodatkowy element w postaci grzałki kontrolowanej przez jednostkę centralną pojazdu. Dzięki temu, w określonych okolicznościach przepływ chłodziwa w dużym obiegu może zostać zwiększony. Dzieje się to  poprzez dodatkowe podgrzanie wosku w elemencie rozszerzalnym i przez to szersze otwarcie zaworu. Wspomniane okoliczności to najczęściej znaczne obciążenie silnika (np. podczas dynamicznej jazdy) albo przełączenie układu napędowego w tryb maksymalnych osiągów.

Dobre przyjęcie termostatów na rynku zachęciło NRF do kolejnego kroku. We wrześniu 2022 roku zainaugurowano komplementarną grupę produktów: obudowy termostatów. Dzięki wprowadzeniu do oferty 68 artykułów odpowiadających 150 numerom oryginalnym holenderska firma zapewniła sobie docelową grupę potencjalnych odbiorów w liczbie 56,5 miliona pojazdów na europejskich drogach.

Typowe usterki termostatów

• najczęstszą przyczyną awarii termostatu jest unieruchomienie zaworu spowodowane przez korozję i / lub zanieczyszczenia:

–  zawór unieruchomiony w pozycji otwartej objawia się powolnym wzrostem temperatury układu lub brakiem możliwości osiągnięcia optymalnej temperatury

– zawór unieruchomiony w pozycji zamkniętej doprowadzi do przegrzewania silnika

• wyciek płynu chłodzącego spod obudowy termostatu
• mechaniczne uszkodzenie któregoś z elementów
• element grzewczy termostatów sterowanych elektronicznie:

– zaawansowana powierzchniowa korozja (wysoka rezystencja)
– przerwanie elementu grzewczego (brak rezystencji)

w obydwu przypadkach może dojść do zwarcia i przepalenia bezpiecznika

– uszkodzenie wtyczki lub instalacji elektrycznej

W termostatach sterowanych elektronicznie mogą wystąpić także usterki spowodowane przez czujnik temperatury lub element grzewczy. Należy wtedy skupić się na diagnostyce komputerowej, co nie jest niestety możliwe bez odpowiedniego interfejsu.

Najczęściej spotykane kody błędów to:

P0597 – Thermostat Heater Control – Circuit Open
P0598 – Thermostat Heater Control – Circuit Low
P0599 – Thermostat Heater Control – Circuit High
P0128 – Coolant Thermostat – Coolant Temperature Below Thermostat Regulating Temperature
P1619 – Engine Coolant Thermostat Control Circuit – Signal Low (pojazdy marki BMW)

Przygotowanie samochodu do zimy – nie tylko termostat

Jak wspomniano na początku artykułu poprawne funkcjonowanie układu chłodzenia jest kluczowe dla bezawaryjnej eksploatacji pojazdu w sezonie niskich temperatur. Termostat to ważny, ale nie jedyny element. Dlatego firma NRF wychodzi naprzeciw potrzebom swoich klientów oferując bardzo szeroki wachlarz „zimowych produktów”. Oprócz bohaterów niniejszego tekstu w ofercie NRF znajdują się nagrzewnice (ponad 300 pozycji), dmuchawy nawiewu (ponad 500) czy dodatkowe pompy wody (60) i 10000 innych artykułów dedykowanych samochodom osobowym, dostawczym i ciężarowym.

Pełen katalog produktów znajduje się pod adresem webshop.nrf.eu.