Hamulce to skomplikowany układ, coraz częściej nasycony elektroniką, którego elementy podlegają dość szybkiemu zużyciu. Sama wymiana klocków hamulcowych może okazać się niewystarczająca, sprawny musi być cały układ.
Spróbujmy oszacować wielkość rynku hamulców w Polsce.

Wielkość rynku klocków, szczęk i tarcz hamulcowych można obliczać na podstawie informacji o średnim przebiegu samochodu i średniej trwałości klocków hamulcowych oraz wielkości parku samochodowego.
Przeanalizujmy następujący przykład szacowania wartości rynku dla klocków hamulcowych. Jeżeli przyjmiemy jako średnio roczny przebieg samochodu w Polsce na poziomie 15 tys. km (jak wynika z różnego rodzaju badań) oraz założymy, że klocki hamulcowe wytrzymują z przedziału 25-30 tys. km, to otrzymujemy informację, że średnio rocznie nieco więcej niż co drugi samochód wymienia klocki hamulcowe. Aby przejść z ilości sztuk do wartości należy ustalić średnią cenę klocków hamulcowych.
I tu wchodzimy w sferę przybliżeń, polegającą na określeniu, ile kosztują klocki hamulcowe, których trwałość pozwala przejechać 25-30 tys. km.
Jeżeli założymy, że ich cena detaliczna wynosi około 90 zł to po przemnożeniu przez ilość samochodów z segmentu, który nas interesuje otrzymujemy wartość rynku dla tych wyrobów w cenach detalicznych.

Niejednokrotnie słyszymy o wytrzymałości klocków znacznie odbiegających wytrzymałością od tego przykładu, ale wtedy możemy przeprowadzić dokładnie takie same wyliczenie. Załóżmy, że klocki hamulcowe mają trwałość 60 tys. km, zapewne ich cena będzie dwa razy wyższa, natomiast dla wyrobów zwanych klockami hamulcowymi, których trwałość wynosi 15 tys. km cena będzie odpowiednio niższa, częstotliwość wymiany dwa razy większa, a wynik wartościowo zawsze wyjdzie taki sam. Ale dla większej dokładności pozostańmy przy ilościach sztuk
Z wyliczeń tych wynika, że wielkość tego rynku można szacować na poziomie 5 milionów kompletów, jednakże ze względu na niską jakość dróg, małą przepustowość, brak autostrad (większa częstotliwość używania hamulców) szacuję faktyczną wielkość rynku na poziomie 6 milionów kompletów klocków hamulcowych rocznie. Idąc tym samym tokiem rozumowania wielkość rynku szczęk hamulcowych można przyjąć na poziomie 2 milionów kompletów. Natomiast dla prostoty wyliczeń co do wielkości rynku tarcz hamulcowych przyjmijmy jako podstawę, iż sugeruje się ich wymianę co drugą wymianę klocków hamulcowych, a zatem wielkość tego rynku wynosi 3 miliony kompletów tarcz hamulcowych.

Jak widać wielkość tego rynku jest znaczna. Dlatego też walką o ten rynek jest zainteresowana duża liczba firm.
Układ sił na nim przedstawia się następująco.
Po pierwsze rynek części hamulcowych takich jak na przykład klocki, tarcze hamulcowe jest niezwykle rozdrobniony pomiędzy wieloma producentami i dystrybutorami.
Ponadto najogólniej można wyróżnić dwa kanały dystrybucji tego asortymentu.
Należą do nich sieci warsztatów autoryzowanych przez producentów samochodów oraz niezależne sieci współpracujące z importerami części samochodowych.
Właściciel nowego samochodu w ciągu pierwszego roku eksploatacji swojego samochodu zapewne pierwsze kroki kieruje do dealerów samochodów swojej marki. Czego może oczekiwać taki klient od autoryzowanego serwisu: miłej obsługi, ładnego wystroju warsztatu i poczekalni, profesjonalnej obsługi, wymiany części na oryginalne oraz zwykle stosunkowo wysokiego rachunku.

Spróbujmy wyjaśnić co kryje się pod nazwą części oryginalnych.
Zwykle klient mocno wierzy, że warsztat autoryzowany przez producenta samochodu wymieni klocki na nowe produkowane przez producenta jego samochodu. I tu jest w wielkim błędzie. Tak naprawdę może kupić klocki na przykład produkowane przez firmy ATE, Textar, Jurid czy innych producentów, w zależności od tego, która z fabryk dostarcza swoje klocki do konkretnego modelu. Wielokrotnie bywa tak, że dostawy dla producentów samochodów zapewnia kilka fabryk produkujących klocki hamulcowe. Dzieje się tak przede wszystkim dla bezpieczeństwa ciągłości dostaw.
Oczywiście klocki kupowane w ASO są z charakterystycznym logo producenta samochodu, a dodatkowo w jego opakowaniu.
To samo dotyczy wielu innych produktów takich jak tarcze hamulcowe, amortyzatory, filtry, wycieraczki, świece itd.

Jeśli chodzi o sieci warsztatów niezależnych od producentów samochodowych to sytuacja w nich zarysowuje się następująco.

Sieci te świadome zachodzących zmian na rynku stale podnoszą standard obsługi klienta. Lecz jak wiadomo coś za coś. Nie można zaoferować wszystkiego na najwyższym poziomie za najniższą cenę.
Stąd też w niezależnych sieciach warsztatowych organizatorzy tych sieci idą na kompromis oferując tyle ile klient oczekuje dostosowując jakość produkt do potrzeb samochodu i możliwości finansowych klienta.

Przechodząc do produktów oferowanych w sieciach warsztatów niezależnych. Rozdrobnienie na rynku wtórnym jest znaczne. Dlatego też trudno mówić o wszystkich firmach oferujących te wyroby na polskim rynku. Z zebranych materiałów wynika, że z blisko 40 firm obecnych na polskim rynku zaledwie kilkanaście oferuje równocześnie klocki, szczęki i tarcze hamulcowe. Do tego wszystkiego wiele z produktów obecnych jest na polskim rynku tylko w niektórych regionach kraju.

Przyjrzyjmy się jakości produktów oferowanych na rynku.

Nowoczesne technologie pozwalają na wykonanie produktów bardzo solidnych niech przykładem będzie zastosowanie ceramicznego systemu hamulcowego (Porsche Ceramic Compisite Brake) w samochodach montowanych seryjnie przez firmę Porsche. Oczywiście większa trwałość produktu musi mieć przełożenie na cenę. W związku z tym projektuje się takie wyroby, aby usatysfakcjonować klienta oraz cena była na akceptowalnym poziomie.
Jeżeli chodzi o jakość klocków i szczęk hamulcowych jednym z głównych elementów decydujących o tym jest ilość składników użytych do produkcji okładziny ciernej. Jeżeli producent chce zredukować cenę własnego produktu wystarczy, że ograniczy ilość surowców użytych do produkcji okładziny ciernej, oczywiście tym samym spowoduje spadek jakości produktu, ale to już drugi aspekt tej sprawy.
W przypadku tarcz hamulcowych najistotniejszym elementem decydującym o jakości wyrobów jest mikrostruktura, kompozycja chemiczna odlewu tarczy hamulcowej oraz dokładność obróbki mechanicznej (bicie promieniowe, osiowe, wyważenie tarczy wentylowanej). Dlatego też na przykład firma Bradi dla lepszej kontroli jakości swoich wyrobów zdecydowała się wybudować własną odlewnię tarcz hamulcowych.

Uregulowania prawne w warsztatach dotyczące odpowiedzialności za niewłaściwą naprawę samochodu.

Wyobraźmy sobie sytuację, że do warsztatu trafia klient, który oczekuje wymiany opon zimowych na letnie. Podczas demontażu kół mechanik stwierdza, na przykład niesprawność układu hamulcowego polegającą na zbyt małej grubości tarcz hamulcowych tym samym dalsza eksploatacja grozi nieszczęściem. Mechanik jest zainteresowany i zobowiązany poinformować klienta o tym fakcie. Lecz co się dzieje dalej jeżeli klient odmawia naprawy, a właściciel warsztatu obawia się konsekwencji wypadku, który może się zdarzyć po wyjeździe z warsztatu. Przecież właściciel samochodu może oskarżyć firmę o nie właściwą naprawę. Niestety mechanik nie ma wpływu na tą sytuację.
Dlatego sieci warsztatów jak np. Kwik-Fit bronią się przed zagrożeniami wynikającymi z powyższego przykładu specjalnie opracowaną kartą przeglądu.
Karta ta zawiera pełną informację o przeprowadzonej naprawie i zaleceniach mechanika. Nawet w przypadku gdy tylko metodą wizualną mechanik stwierdził przypuszczalną niesprawność pewnych elementów samochodu mających wpływ na bezpieczeństwo. Następnie właściciel samochodu jest zobowiązany podpisać taki dokument.
Jest to bardzo dobre rozwiązanie godne polecenia szczególnie teraz, kiedy nie ma precyzyjnych regulacji prawnych dotyczących tych kwestii.

Alfred Franke