Pandemia koronawirusa jest niespotykanym dotychczas zjawiskiem, które zmieniło świat w bezprecedensowy i nieprzewidywalny sposób. W jaki sposób wpłynęła na rynek części zamiennych branży motoryzacyjnej?

Alex Ashmor: Pracuję w tej branży od ponad 30 lat. Byłem zatrudniony w wielu różnych regionach – od Europy aż po Azję, a aktualnie zarządzam globalnym rynkiem części zamiennych firmy Delphi Technologies. Podczas mojej kariery zawodowej obserwowałem wiele branżowych wzlotów i upadków, z czego jednym z najgorszych był kryzys finansowy z lat 2007-2009, który pokazał nam, jak odporny na kryzys jest rynek części zamiennych. Przez te dwa lata byłem świadkiem gwałtownego spadku sprzedaży nowych samochodów w Stanach Zjednoczonych o 42%, podczas gdy rynek części zamiennych zanotował spadek zaledwie o 1%.

Pandemia koronawirusa bardzo szybko odbiła się na rynku części zamiennych. Zaczęło się od kryzysu wewnętrznego i podażowego w Chinach, który szybko przerodził się w największy odnotowany do tej pory spadek popytu na globalnym rynku części zamiennych. Najpierw stworzyliśmy plany wznowienia produkcji, ochrony miejsc pracy, a następnie przeszliśmy do cięcia kosztów oraz zapewnienia płynności finansowej.

Liderzy rynku części zamiennych wielokrotnie powtarzali inwestorom oraz naszym szefom, że „rynek części jest antycykliczny i odporny na recesję”, ale tym razem jest inaczej. Nastąpił nagły, gwałtowny spadek mobilności oraz liczby pojazdów na drogach. Po wprowadzeniu zakazu opuszczania domów, samochody osobowe poszły w odstawkę, co spowodowało zmniejszenie ruchu pojazdów o około 80%.

Mimo tego gwałtownego spadku, przewiduje się, że jego odbicie nastąpi znacznie szybciej niż rynku sprzedaży nowych pojazdów. Spadek popytu na nowe samochody utrzyma się jeszcze przez pewien czas z powodu zaciskania pasa przez konsumentów. Rynek części zamiennych zanotuje zyski z tytułu wzrostu średniego wieku pojazdu, co przełoży się na przeprowadzanie większej ilości napraw oraz prac konserwacyjnych.

Pandemia miała bezsprzecznie największy wpływ na sektor samochodów osobowych, a jak sobie radzą inne sektory branży motoryzacyjnej podczas lockdownu?

Na rynku pojazdów użytkowych i maszyn rolniczych nie odnotowano zbyt wielkich zmian. Wiele osób nadal pracuje, utrzymując przepływ niezbędnych usług oraz przemieszczając kluczowych pracowników. Konsumenci korzystają również z opcji dostawy niezbędnych towarów do domu, co powoduje wzrost finansowania na motocykle oraz VANy. Myślę, że będziemy mogli również zaobserwować powrót do produktów przyjaznych środowisku, czyli np. do regenerowanych części zamiennych. Dlaczego? Po wyjściu z kryzysu będziemy patrzeć na świat z większą troską, a rządy wykorzystają tę okazję do wzmocnienia obszarów gospodarki przyjaznych środowisku.

Czy branża motoryzacyjna będzie musiała zmienić sposób w jaki funkcjonuje i prowadzi działalność w świecie po pandemii?

Oczywiście! Branża motoryzacyjna zmierzała już w kierunku cyfryzacji, ale to właśnie pandemia ją przyspieszyła. Już teraz możemy zauważyć nadejście „stopniowych zmian” w internetowym handlu autami, polegających na odejściu od spotkań w salonach samochodowych, co z pewnością będzie miało charakter długoterminowy. Dealerzy samochodowi już teraz zaznaczają swoją obecność w Internecie i sprzedają pojazdy za jego pośrednictwem. Oczekuje się, że zanotujemy wzrost w rezerwacjach usług online o 32%, a sprzedaż części zamiennych przez Internet utrzyma swój wzrost na poziomie 64% w stosunku do poprzedniego roku, co spowoduje, że dealerzy być może już nigdy nie powrócą do tradycyjnej sprzedaży samochodów. Sklepy z częściami zamiennymi oraz dystrybutorzy również zauważają, że ich klienci coraz częściej korzystają z handlu elektronicznego. Potrzeba utrzymywania dystansu społecznego w celu zmniejszenia ryzyka zakażenia sprawiła, że łańcuch dostaw wymagał automatyzacji oraz konsolidacji produkcji i magazynów.

Wiemy też, że branża motoryzacyjna dąży do autonomizacji jazdy i elektryfikacji pojazdów. Te trendy z pewnością się utrzymają, choć w ujęciu krótkoterminowym coraz wyraźniej widać, że producenci skłaniają się bardziej ku elektryfikacji oraz dostarczaniu produktów przyjaznych środowisku niż ku inwestycjom w autonomizację jazdy. Dążenie do zrównoważonego rozwoju i bardziej ekologicznej mobilności jest napędzane nie tylko przez konsumentów, ale też przez rządy. W tę wizję wpisuje się również koncepcja warsztatów lub stacji obsługi pojazdów przyjaznych środowisku.

COVID-19 przyspiesza cyfryzację, e-handel, konsolidację oraz automatyzację w branży motoryzacyjnej, które odmienią działalność branży w świecie po pandemii.

Niezależne warsztaty samochodowe i stacje obsługi pojazdów stanowią ogromną część rynku aftermarketu i są w dużej mierze uzależnione od napraw i obsługi pojazdów prywatnych. W jaki sposób pandemia wpłynie na ten sektor branży?

Po drogach jeździ znacznie mniej osób, a ich pojazdy przejeżdżają mniej kilometrów, co sprawia, że nie wymagają one tak częstych napraw. Sytuacja się jednak zmienia i w wielu krajach wzrasta ruch pojazdów. Mniejsza liczba pojazdów na drodze sprawia, że mamy mniej wypadków i stłuczek, co oznacza mniej pracy dla warsztatów wykonujących naprawy powypadkowe.

Niskie ceny paliwa sprawiają, że chętniej korzystamy z samochodów osobowych i staramy się nie podróżować komunikacją miejską. Niektóre sektory branży mogły zanotować spadki spowodowane zmianą nawyków konsumenckich. Pozornie utracone możliwości zarobku zaczęły się jednak pojawiać na innych rynkach.

Mamy teraz dobry czas na wprowadzenie zmian marketingowych oraz inwestycyjnych oraz na poszukiwanie możliwości rozwoju działalności na mikrorynkach, tj. na rynkach pojazdów dostawczych, starszych pojazdów, szkoleń online, samodzielnych napraw, elektryfikacji, produktów i usług przyjaznych środowisku. Serdecznie zachęcam Państwa do dołączenia do internetowych sesji szkoleniowych stworzonych z myślą o tych nowo powstających technologiach. Udział w szkoleniach pozwoli Państwu na podniesienie swoich kwalifikacji podczas przestoju.

Warsztaty samochodowe mogą zaoferować usługi stanowiące wartość dodaną, czyli np. zgrywać dane z pojazdów i dostarczać klientom kompleksowe rozwiązania obejmujące diagnostykę, obsługę oraz części zamienne do pojazdów.

Należy również dopilnować, by Państwa pracownicy oraz klienci czuli się bezpiecznie, dlatego też zachęcam do aktualizacji zasad BHP, sprzątania, odbywania podróży służbowych oraz stosowania środków ochrony osobistej.

Pojazdy stają się coraz bardziej skomplikowane, a branża części zamiennych odnotowuje spadek liczby napraw przeprowadzanych przez majsterkowiczów. Czy ten trend się zmienia?

To prawda. Wraz ze wzrostem skomplikowania pojazdów, z roku na rok, coraz mniej osób podejmuje się ich samodzielnej naprawy. Zauważyliśmy jednak, że wprowadzenie ograniczeń swobody przemieszczania się spowodowało wzrost sprzedaży części zamiennych oraz akcesoriów samochodowych klientom indywidualnym. Podczas lockdownu ludzie mają więcej wolnego czasu. To, w połączeniu z wygodą robienia zakupów w sieci sprawiło, że ludzie chętnie wykonywali naprawy w domowym zaciszu, korzystając ze wsparcia w formie filmików instruktażowych i tym samym oszczędzając pieniądze. Choć ta zmiana może nie być długotrwała, jest to kwestia, o której warto wspomnieć dostawcom i dystrybutorom. Wiedza ta pozwoli im na zwiększenie świadomości marki oraz budowanie zaufania wśród klientów.

Ostatnie pytanie: Jakie są Pańskie priorytety, jako lidera rynku części zamiennych w tych niepewnych czasach? Czy może Pan udzielić jakiś porad innym liderom?

Po pierwsze należy chronić swoich pracowników oraz powiązanych z nimi klientów i akcjonariuszy. Stwórzcie przyszłość, w której Wasi ludzie i organizacja są odporni i elastyczni na nowe tryby pracy. Następnie zainwestujcie w technologie i infrastrukturę pozwalające na przejście w tryb pracy zdalnej oraz współpracę wirtualną. W związku z tym, że wiele firm obecnie wznawia swoją działalność, zapewnijcie swoim pracownikom bezpieczny powrót do pracy i dopilnujcie, by stosowali się do zaktualizowanych zasad BHP, sprzątania, sposobów odbywania wyjazdów służbowych oraz korzystali ze środków ochrony osobistej.

Po drugie, należy usprawnić oraz zmienić swoje działania marketingowe i plany wejścia na rynek. Strategie wejścia na rynek będą ewoluowały, co zmusza nas do szybkiego dostosowywania się w obszarach zewnętrznych, tj. obsłudze sprzedaży, marketingu, udzielania wsparcia technicznego oraz w obszarach wewnętrznych, pozwalających na dostarczanie najwyższej jakości usług. W tym miejscu przypomnę raz jeszcze, że musimy poszukać możliwości rozwoju działalności na mikrorynkach, tj. na rynkach pojazdów dostawczych, starszych pojazdów, szkoleń online, samodzielnych napraw, elektryfikacji, produktów oraz usług przyjaznych środowisku oraz wprowadzić odpowiednie zmiany marketingowe i inwestycyjne. Następnie musimy dostarczyć klientom kompleksowe rozwiązania obejmujące diagnostykę, części zamienne oraz obsługę pojazdu.

Po trzecie – współpraca. Pandemia dotknęła nas wszystkich. Ograniczony przepływ pieniądza w branży motoryzacyjnej utrudni finansowanie niezbędnych inwestycji na przyszłość. Aby wznowić działalność, powinniśmy podejmować ryzyko świadomie i z umiarkowanym optymizmem, co do poziomu zapasów i naszych mocy produkcyjnych. Konieczne będzie wprowadzenie zmian w łańcuchach dostaw, gdyż zbyt duża zależność od dostaw pochodzących z jednego kraju bądź od jednego dostawcy może okazać się naszym słabym punktem. Wytyczmy sobie drogę do celu, a przy znoszeniu kolejnych ograniczeń, stwórzmy wspólne plany pozwalające rynkowi części zamiennych na jak najszybsze odbicie się po pandemii.

Jaka jest moja porada? Tylko wspólnym wysiłkiem będziemy w stanie ochronić naszą działalność i gospodarkę. To, jaki będzie świat po zakończeniu pandemii COVID-19, zależy od podejmowanych przez nas działań. Jako liderzy jesteśmy zobowiązani do minimalizowania ogólnych skutków gospodarczych i wpływu pandemii na zatrudnienie. Pracujmy razem i wspólnie zmieniajmy przyszłość rynku części zamiennych.